Βουργαρέλι: Ένα χωριό-κόσμημα στη νότια πλευρά των Τζουμέρκων

Κόκκινες κεραμοσκεπές μέσα στο ατέλειωτο πράσινο, άγρια βουνά, τρεχούμενα νερά, πανέμορφα μνημεία. Το Βουργαρέλι, σε απόσταση 60 χλμ. από την Άρτα και στα 800 υψόμετρο, είναι η έδρα του δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων, αλλά και έδρα για τους επισκέπτες της ευρύτερης περιοχής μια και είναι το πιο ανεπτυγμένο χωριό στη νότια πλευρά των Τζουμέρκων. 

Σε αντίθεση με τα άλλα χωριά εδώ βρίσκεις και ξενώνες και ταβέρνες και καφενεία και φούρνο και σούπερ μάρκετ – όλο τον χρόνο ανοιχτά. Αντίθετα, δεν έχει βενζινάδικο (απέχει 7 χλμ.), ούτε περίπτερο! 

Περίπου 300 άνθρωποι ζουν μόνιμα εδώ οι οποίοι το καλοκαίρι αγγίζουν τον εντυπωσιακό αριθμό των 2.000. Τότε ζωντανεύει κι η τεράστια πλατεία, ένα απίθανο μπαλκόνι με τεράστια πλατάνια και τον ναό του Αγίου Νικολάου. Τον χειμώνα όλοι κάθονται στα καφενεία του κεντρικού δρόμου την ημέρα. Μεταφέρονται στην πλατεία το βράδυ, όπου λειτουργούν από φέτος το καφενείο «Πλάτανος» και η ψησταριά «Ζπλατεία». Εκεί θα σας πουν και για την ονομασία του χωριού. Θα τονίσουν ότι το Βουργαρέλι είναι με ρο και όχι με λάμδα, θα αποκλείσουν τις εκδοχές που το συνδέουν με Βούλγαρους τσιφλικάδες ή υλοτόμους και θα σας μιλήσουν για κάποιον Βουργαρέλη που κάποτε έκανε καλό στον τόπο ή για το «βουρ, βουρ» όπως λένε, το βουητό των νερών που ρέουν ανεξέλεγκτα όλο τον χρόνο. Αυτά θα τα δείτε σε ρέματα, βάθρες και πηγές αλλά και στις περίφημες βρύσες του χωριού που έχουν και όνομα – η Αρχόντω και η Κρυστάλλω είναι οι διασημότερες και θα τις βρείτε εύκολα στο κεντρικό καλντερίμι.

Πολλά παλιά, πέτρινα σπίτια δεν υπάρχουν, έγιναν παρανάλωμα στην κατοχή και τον Εμφύλιο. Ήταν και στο μάτι του κυκλώνα εδώ που τα λέμε: έδρα του ΕΔΕΣ υπό τον Ζέρβα το Βουργαρέλι κι οι αντάρτες δυο βήματα πιο πέρα, στα βουνά των Τρικάλων. Η αγγλική αποστολή στα γειτονικά Θεοδώριανα κι οι Γερμανοί… παντού. Παρόλα αυτά θα απολαύσετε ωραίες βόλτες. Θα φτάσετε στον «προστάτη» του Βουργαρελίου τον Αϊ-Γιώργη, ο οποίος τιμάται στο φροντισμένο μοναστήρι στο ψηλότερο σημείο του χωριού.

Εδώ οι οπλαρχηγοί Ρούμελης και Ηπείρου κήρυξαν την επανάσταση στα Τζουμέρκα. Κατανυκτικός ναός με ωραίο τέμπλο και αγιογραφίες ωστόσο άλλο είναι το διάσημο αξιοθέατο της περιοχής: η βυζαντινή Κόκκινη Εκκλησία (ή Παναγιά Βελλάς) στον δρόμο προς Άρτα. Ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της ενώ στα κόκκινα κεραμικά που τη στολίζουν οφείλεται η ονομασία της. Συνήθως τη βρίσκεις ανοιχτή αλλά οι περισσότερες τοιχογραφίες ίσα που διακρίνονται. Θα κάνετε, επίσης, μία υπέροχη πεζοπορία προς το ρέμα της Λεπτοκαρυάς και το Νεραϊδογέφυρο ή στα «Λουτρά του Καπετάνιου» με τον μικρό καταρράκτη και τη βάθρα. 

Στον κεντρικό δρόμο θα βρείτε το Κύτταρο Τέχνης Τζουμέρκων (τηλ. 6979-912980), έναν χώρο πολιτισμού με έκθεση φωτογραφίας και περιοδικές εικαστικές εκθέσεις, αφηγήσεις, κ.α Στον νέο του χώρο, μάλιστα, θα δείτε τον παλιό νερόμυλο του χωριού.

Η μέρα σας θα κλείσει με υπέροχη διαμονή στο καινούργιο «Rouista Resort» (τηλ. 26850-22200, rouista.com) της οικογένειας Τυρολόγου, το οποίο ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν το Βουργαρέλι. Ένας ξενώνας με όμορφα δωμάτια διαφόρων τύπων και πολλές παροχές όπως υπαίθριο γυμναστήριο, γήπεδο μπάσκετ και πινγκ πονγκ, μαθήματα γιόγκα και δραστηριότητες στη φύση αλλά και καφετέρια και το εστιατόριο «Bostani» με τοπικές γεύσεις και αγνές πρώτες ύλες.