Trafigura: O Ινδός απατεώνας, το Καρουζέλ και η Νέμεσις του νικελίου

Όταν κυκλοφόρησε η είδηση ότι ο όμιλος Trafigura αντιμετωπίζει ζημίες άνω του μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων από αυτό που περιέγραψε ως «συστηματική απάτη», η μεγαλύτερη έκπληξη για πολλούς γνώστες της αγοράς δεν ήταν τα φορτία νικελίου που έλειπαν. Ήταν το γεγονός πως ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες του κλάδου εξακολουθούσε να συναλλάσσεται με έναν άνθρωπο από τον οποίο άλλοι είχαν από καιρό ξεκόψει κάθε σχέση.

Ο Ινδός επιχειρηματίας Πράτεεκ Γκούπτα και οι εταιρείες του, έναντι των οποίων η Trafigura εξασφάλισε μια εντολή δέσμευσης 625 εκατομμυρίων δολαρίων αυτή την εβδομάδα, έχουν μια σκοτεινή ιστορία στον κόσμο των συναλλαγών.

Ο Όμιλος Merchant Gunvor και η TransAsia Private Capital Ltd. έχασαν χρήματα σε προηγούμενες συναλλαγές με εταιρείες του Gupta, σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών και των αντισυμβαλλομένων, ένιωσαν κατά καιρούς άβολα με τις εμπορικές δραστηριότητες του ομίλου, σύμφωνα με πολλά άτομα που είτε εργάζονταν στον όμιλο είτε συναλλάσσονταν μαζί του. Πέρυσι, η ομοσπονδιακή αστυνομία της Ινδίας ανακοίνωσε ότι ερευνά καταγγελίες για απάτη εναντίον του ίδιου του Γκούπτα.

Ο Ίαν Μίλνε, πρώην στέλεχος χρηματοδότησης εμπορευμάτων στη Rabobank και στην HSBC Holdings Plc, ο οποίος εργάστηκε στην TransAsia για δύο χρόνια το 2018 έως το 2020 προσπαθώντας να ανακτήσει χρέη από τις εταιρείες της Gupta, είπε ότι «έπρεπε να τρίψω τα μάτια μου μερικές φορές» βλέποντας τα νέα αυτής της εβδομάδας.

«Είναι πολύ γνωστό στην αγορά ότι αυτοί οι τύποι έχουν μια εξαιρετικά αμφίβολη φήμη», λέει ο Milne σε συνέντευξή του στο Bloomberg. «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ασχοληθεί μαζί τους για πολλά χρόνια».

Οι απώλειες της Trafigura έχουν συγκλονίσει τον κόσμο των εμπορευμάτων, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες δεν είναι σε θέση να αποφύγει το είδος των κινδύνων που μαστίζουν τον κλάδο τα τελευταία χρόνια και εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση κινδύνου.

Η Trafigura είπε ότι άρχισε να ερευνά την υπόθεση αφού εντόπισε μια σειρά από στοιχεία, που λειτούργησαν ως «κόκκινες σημαίες».

«Πρόκειται για μια συστηματική απάτη που διαπράχθηκε μετά από μια μακρά και νόμιμη επιχειρηματική σχέση που χρονολογείται από το 2015, η οποία περιελάμβανε ευρεία παραποίηση των πρωτογενών και υποστηρικτικών εγγράφων», είπε μια εκπρόσωπος στο Bloomberg. «Οποιαδήποτε απάτη είναι μια ευκαιρία για επανεξέταση και αυστηροποίηση των συστημάτων και των διαδικασιών ελέγχου».

Ποιος είναι ο Γκούπτα

Ο Γκούπτα γεννήθηκε το 1979 σε μια οικογένεια εμπορίας εμπορευμάτων. Ο πατέρας του Βιτζάι ήταν έμπορος χάλυβα που αντιπροσώπευε βραζιλιάνικες και ισπανικές εταιρείες που εισήγαγαν προϊόντα σιδήρου και χάλυβα στην Ινδία τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Όταν πέθανε το 2009, ο Πράτεεκ ανέλαβε τη διεύθυνση της οικογενειακής εταιρείας, με έδρα το Μουμπάι, Ushdev International Ltd. Πρόεδρος ήταν η μητέρα του Σουμάν. Στην κορύφωσή της στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η εταιρεία είχε κεφαλαιοποίηση περίπου 250 εκατομμυρίων δολαρίων.

Σε προσωπικό επίπεδο ο Γκούπτα είναι γοητευτικός και σπάνια εκνευρίζεται, λένε αρκετοί άνθρωποι που έχουν συνεργαστεί μαζί του.

«Έχει πολύ χαλαρό στυλ. Όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, θα πει ότι δεν είναι πραγματικά πρόβλημα, όλα θα λυθούν», εξηγεί ο Μίλνε, ο οποίος τώρα εργάζεται για τη MonetaGo, η οποία κατασκευάζει τεχνολογία για να βοηθήσει τις τράπεζες και άλλους να αποφύγουν τις απάτες στο εμπόριο.

Με τα χρόνια, η Ushdev επεκτάθηκε στην ανάπτυξη περιουσιακών στοιχείων αιολικής ενέργειας, αλλά εξακολουθούσε να επικεντρώνεται στο εμπόριο μετάλλων.  Ο Γκούπτα άνοιξε επιχειρήσεις στη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία, το Ντουμπάι, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία, συμπεριλαμβανομένων της TMT Metals και εταιρειών υπό την επωνυμία του UD Trading Group.

Σε μια συνέντευξη του 2011 που δημοσιεύτηκε από το Indiainfoline.com, περιέγραψε την επιχείρησή του ως την τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία εμπορίας μετάλλων της Ινδίας και είπε ότι είχε διπλασιαστεί σε μέγεθος τα προηγούμενα χρόνια.

«Η βιομηχανία μετάλλων είναι back to back business», είπε. «Δεν αντιμετωπίζουμε κανένα μειονέκτημα».

Για ορισμένους στον κλάδο, η εμπορική δραστηριότητα των εταιρειών Γκούπτα δημιούργησε ερωτηματικά, είπαν άτομα με γνώση του θέματος. Οι εταιρείες μερικές φορές αγόραζαν και πουλούσαν μεγάλους όγκους μετάλλου για ελάχιστα εμφανή εμπορικούς σκοπούς, υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές.

«Απάτη Καρουζέλ»

Ο Τζόνας Ρέι, διευθύνων σύμβουλος της Athena Intelligence, είπε ότι διερεύνησε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της TMT για λογαριασμό πολλών πελατών.

«Προσφέραμε πληροφορίες σε πολλούς πελάτες σχετικά με τη συμμετοχή της TMT σε αυτό που αποκαλούσαμε απάτη καρουζέλ», είπε. «Έχετε ένα φορτίο στη μέση, δημιουργείτε 10 εταιρείες γύρω από αυτό και πωλούν το φορτίο ο ένας στον άλλο. Ένα φορτίο χρηματοδοτείται 10 φορές. Είναι σαν μια οικονομική μουσική καρέκλα. Τελικά όλα καταρρέουν».

Πολλές εταιρείες μετάνιωσαν για τις συναλλαγές τους με τον Γκούπτα. Η Gunvor έμεινε με έκθεση στην Ushdev ύψους δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων όταν βρέθηκε σε οικονομικά προβλήματα, σύμφωνα με τα αρχεία της εταιρείας και ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα. Η έκθεση οδήγησε μόνο σε μια σχετικά μικρή ζημία για την Gunvor.  Ωστόσο, ήταν ένα πλήγμα που συνέπεσε με την απόφαση της Gunvor να κλείσει το γραφείο εμπορίας μετάλλων το 2016.

Μια λίστα πιστωτών που δημοσιεύτηκε όταν η Ushdev μπήκε σε πτώχευση το 2018 έδειξε ότι η Gunvor ήταν ο μεγαλύτερος μη τραπεζικός πιστωτής της με άνοιγμα 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ένας εκπρόσωπος της Gunvor αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η TransAsia εξακολουθεί να εμπλέκεται σε νομικές διαμάχες με εταιρείες του Γκούπτα για φερόμενα απλήρωτα χρέη που συνδέονται με τη χρηματοδότηση του εμπορίου μετάλλων, συμπεριλαμβανομένου του χαλκού. Σε μια περίπτωση που δημοσιοποιήθηκε στα δικαστήρια της Σιγκαπούρης, το ταμείο χρηματοδότησης εμπορίου ισχυρίζεται ότι η UD Trading Group Holding της οφείλει 63 εκατομμύρια δολάρια. Η UD Trading έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι δεν πιστεύει ότι είναι υπεύθυνη για το χρέος.

Τον περασμένο Ιούλιο, το CBI (το FBI της Ινδίας) δήλωσε ότι άνοιξε έρευνα για τους Πράατεκ και Σουμάν Γκούπτα, καθώς και για την Ushdev, για φερόμενη απάτη μετά από καταγγελία της State Bank of India. Το CBI ανέφερε σε δελτίο τύπου ότι διεξήγαγε έρευνες σε τρεις τοποθεσίες που είχαν οδηγήσει στην «ανάκτηση ενοχοποιητικών εγγράφων/άρθρων».

Για την Trafigura, το έπος θα εγείρει δύσκολα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο εξετάζει τους επιχειρηματικούς εταίρους της.

«Η νεκροψία θα είναι πιθανώς ανελέητη εσωτερικά», είπε ο Ζαν-Φρανσουά Λαμπέρ, σύμβουλος και πρώην τραπεζίτης για τη χρηματοδότηση του εμπορίου.

naftemporiki.gr