Το αισιόδοξο «αντίο» της Τζασίντα Αρντερν

Η Νέα Ζηλανδία είναι μια μακρινή χώρα για την οποία γνωρίζουμε λίγα. Δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε τη θητεία της πρωθυπουργού Τζασίντα Αρντερν, η οποία δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι θα παραιτηθεί έως τις 7 Φεβρουαρίου. Η απόφαση της 42χρονης σήμερα πολιτικού, η οποία εξελέγη πρωθυπουργός στα 37 της, ξάφνιασε πολλούς και χαιρετίστηκε ως παράδειγμα γενναιότητας και μάθημα για άλλους που αρνούνται να αποσυρθούν και όταν η παρουσία τους βλάπτει τη χώρα τους. Η Αρντερν, αντιμέτωπη με εκλογές το φθινόπωρο, αισθάνθηκε ότι δεν είχε τις αντοχές και την όρεξη να συνεχίσει στον ρόλο της, ότι η χώρα και το κόμμα της έχουν ανάγκη από νέο αίμα. Γι’ αυτό χαιρετίστηκε η ειλικρίνεια και η ωριμότητα με την οποία αποφάσισε να αποσυρθεί. Ομως, ίσως μεγαλύτερη αξία έχει ο τρόπος με τον οποίο η Αρντερν πολιτεύτηκε και κυβέρνησε.

«Εύχομαι να αφήνω τους Νεοζηλανδούς με την πεποίθηση ότι μπορείς να είσαι άνθρωπος που δείχνει καλοσύνη αλλά είναι και δυνατός, να είσαι ευαίσθητος αλλά και αποφασιστικός, αισιόδοξος αλλά και συγκεντρωμένος στον στόχο. Επίσης, ότι μπορείς να είσαι ο εαυτός σου ως ηγέτης – κάποιος που ξέρει πότε είναι ώρα να φύγει», απάντησε η Αρντερν όταν ερωτήθηκε πώς θα ήθελε να τη θυμούνται οι συμπατριώτες της. Αυτοί, ασφαλώς, θα γνωρίζουν καλύτερα πόσα πέτυχε στα 5½ χρόνια στην πρωθυπουργία. Μια ζωηρή ακροδεξιά μειοψηφία, με προφανή υποστήριξη από το εξωτερικό, ήταν και παραμένει οργισμένη μαζί της για τα μέτρα που πήρε εναντίον της πανδημίας, για περιορισμούς στην κατοχή όπλων και, γενικώς, για την κοινωνικά φιλελεύθερη πολιτική της. Η αστυνομία παρατήρησε μεγάλη αύξηση απειλών εναντίον της. Ομως, για τον υπόλοιπο κόσμο, αυτό που φάνηκε ήταν ότι η Αρντερν κυβέρνησε με βάση τις αξίες που απαρίθμησε την ώρα που ανακοίνωνε την παραίτησή της.

Τα πολιτικά μας «έθιμα» που θεωρούν τη συναίνεση πολιτική αυτοχειρία αποτρέπουν την είσοδο ανθρώπων με διαφορετικές ιδέες και άλλη συμπεριφορά στον πολιτικό στίβο.

Δεν χρειάζεται να δούμε το θέμα μέσα στο στενό πλαίσιο της Νέας Ζηλανδίας, ούτε να συγκρίνουμε «θηλυκούς» και «αρσενικούς» τρόπους συμπεριφοράς, για να αξιολογήσουμε τις αρχές που ανέφερε η Αρντερν. Στη δημόσια συζήτηση στη δική μας χώρα –όπως και σε ολοένα περισσότερες δημοκρατίες–, το δηλητήριο που διαχέεται από διαταραγμένα άτομα και ομάδες συμφερόντων στα κοινωνικά δίκτυα και στα μέσα ενημέρωσης δεν είναι σε αντίθεση με την αντιπαράθεση στα ψηλότερα επίπεδα της πολιτικής, αλλά κομμάτι της. Η αναμέτρηση είναι μια συνεχής σύγκρουση, όπου η καλοσύνη θεωρείται αδυναμία ή υποκρισία, η δύναμη χρησιμεύει για την ενίσχυση του διχασμού, η ευαισθησία περιορίζεται στην εξυπηρέτηση της «δικής μας» πλευράς και στόχος είναι η τόνωση του ηθικού των οπαδών και η εξουδετέρωση του αντιπάλου.

Είναι σίγουρο ότι πολλοί πολιτικοί θα ήθελαν να εστιάσουν στην προκοπή του τόπου, ίσως και να συνεργάζονταν μεταξύ τους. Ομως, τα πολιτικά μας «έθιμα» θεωρούν τη συναίνεση και τον συμβιβασμό πολιτική αυτοχειρία, «ξεπούλημα» των αρχών και των οπαδών τους, προς όφελος των αντιπάλων. Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο μια μόνιμη, τεχνητή και ζημιογόνος ένταση στην πολιτική, αλλά και η αποτροπή της εισόδου ανθρώπων με διαφορετικές ιδέες και άλλη συμπεριφορά στον πολιτικό στίβο. Στη Νέα Ζηλανδία είδαμε τη διαφορά που εκπροσώπησε η Αρντερν, την προσπάθεια να επιτύχει κοινωνική συνεννόηση, το μεγαλύτερο καλό για τους περισσότερους – και πως αυτή εκτιμήθηκε και πέρα από τα όρια της χώρας της. Η θητεία της μπορεί να είχε υψηλό προσωπικό κόστος, κάτι που δεν άντεχε πια. Ομως, έδειξε στην πράξη πως οι ανθρώπινες αρετές μπορούν να εμπλουτίσουν την πολιτική.