Τέμπη: Πόρισμα πριν από τις κάλπες

Ο πρωθυπουργός αποχωρεί από τα Τέμπη, τα οποία επισκέφθηκε λίγες ώρες μετά την τραγωδία. Το άμεσο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να καταδείξει ότι η γραμμή «όλα στο φως» που εκπέμπει ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ειλικρινής και θα υπηρετηθεί μέχρι τέλους. Φωτ. Angelos Tzortzinis / The New York Times

Τη δύσκολη «επόμενη ημέρα» της εθνικής τραγωδίας στα Τέμπη επιχειρεί να σχεδιάσει η κυβέρνηση, με το Μέγαρο Μαξίμου να καλείται να λάβει άμεσα αποφάσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών, τον τρόπο διαχείρισης της επερχόμενης σφοδρής σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ με φόντο τον ΟΣΕ, αλλά και τον χρόνο των εκλογών, καθώς η ημερομηνία της 9ης Απριλίου παρότι παραμένει η επικρατέστερη δεν μπορεί να θεωρείται πλέον δεδομένη.

Το άμεσο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να καταδείξει ότι η γραμμή «όλα στο φως» που εκπέμπει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ειλικρινής και θα υπηρετηθεί μέχρι τέλους, αλλά και ότι, έστω εκ των υστέρων, αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Σε αυτή την κατεύθυνση ελήφθησαν οι αποφάσεις:

• Συγκρότησης υπερκομματικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα καταλήξει σε πόρισμα για τα συστημικά αίτια και τις διαχρονικές παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία στα Τέμπη. Οπως τονίζεται, το πόρισμα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί «σε εβδομάδες και όχι μήνες», τοποθέτηση που «φωτογραφίζει» τη βούληση να δημοσιοποιηθεί πριν από τις επερχόμενες εκλογές.

• Επιτάχυνσης των έργων εκσυγχρονισμού των υποδομών με την αντιμετώπιση, για παράδειγμα, τυχόν προβλημάτων σε σχέση με υφιστάμενους διαγωνισμούς. Στόχος, το σύστημα τηλεδιοίκησης να έχει ολοκληρωθεί σε όλο το δίκτυο τον Σεπτέμβριο, όπως προβλεπόταν, ή και νωρίτερα.

• Ενίσχυσης –με τα υφιστάμενα μέσα– των κανόνων ασφαλείας για τα σιδηροδρομικά δρομολόγια, μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα τα οποία έχουν δρομολογηθεί. Σε αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να αποφασιστεί, για παράδειγμα, η τοποθέτηση δύο σταθμαρχών σε όλους τους σταθμούς ελέγχου.

Το δίλημμα

Κάποιοι στην κυβέρνηση επισημαίνουν ότι το δυστύχημα θα κυριαρχήσει στην προεκλογική αντιπαράθεση, ακόμη κι αν οι κάλπες αναβληθούν.

Το δεύτερο ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι η πολιτική διαχείριση της τραγωδίας στα Τέμπη, καθώς προεξοφλείται πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα την αναδείξει σε κεντρικό πεδίο αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση κατά την προεκλογική περίοδο, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο θα στηθούν οι κάλπες. Η κυβέρνηση είναι δεδομένο ότι επωμίζεται κόστος από το πολύνεκρο δυστύχημα, καθώς δεν συνέβη κατά το πρώτο διάστημα της θητείας της, αλλά λίγο πριν από την ολοκλήρωση της τετραετίας.

Το Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζει την ανωτέρω πραγματικότητα, αλλά θεωρεί πως ακόμη και έτσι το μέτρο σύγκρισης με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αποβεί τελικά εις βάρος της κυβέρνησης. Οπως τονίζεται, «είναι σαφές πως επί διακυβέρνησης Ν.Δ. σε κάποιους τομείς προχώρησε ο εκσυγχρονισμός της χώρας και σε άλλους όχι. Στον ΟΣΕ προφανώς ισχύει το δεύτερο. Το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να τον προχωρήσει το επόμενο διάστημα: Ο Μητσοτάκης ή ο Τσίπρας;».

Παράλληλα, από κυβερνητικά στελέχη επισημαίνεται, σε σχέση με το Μάτι που από ορισμένους επιχειρείται να αναδειχθεί ως μέτρο σύγκρισης, πως στην τραγωδία στα Τέμπη εντοπίζονται οι χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους, αλλά καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε και το ανθρώπινο λάθος. Επίσης δεν καταβλήθηκε καμία προσπάθεια συσκότισης ή μετάθεσης ευθυνών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ότι λίγες ώρες μετά το πολύνεκρο δυστύχημα ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία έγινε άμεσα αποδεκτή από τον πρωθυπουργό.

Τέλος τονίζεται πως και σε άλλες περιπτώσεις όπου κατά τη διάρκεια της θητείας του διαπιστώθηκαν σοβαρότατα προβλήματα, όπως οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 και η κακοκαιρία «Μήδεια», ο κ. Μητσοτάκης πέραν της αυτοκριτικής στην οποία προχώρησε ανέλαβε πρωτοβουλίες, με αποτέλεσμα αντίστοιχα φαινόμενα να μην επαναληφθούν.

Ο χρόνος της κάλπης

Εντός της εβδομάδας ο πρωθυπουργός θα λάβει τις τελικές αποφάσεις του για την ημερομηνία των εκλογών. Εάν δηλαδή θα επιμείνει στον αρχικό σχεδιασμό του για προσφυγή στις κάλπες στις 9 Απριλίου ή εάν θα τις μεταθέσει για αργότερα – με επικρατέστερο σενάριο σε αυτή την περίπτωση τις 14 ή 21 Μαΐου. Ο κ. Μητσοτάκης «απαγόρευσε» κάθε συζήτηση για τον χρόνο των εκλογών στο Μέγαρο Μαξίμου τις προηγούμενες ημέρες ως ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των νεκρών και προς τις οικογένειές τους, αλλά και εξαιτίας της κατάστασης θλίψης και οργής στην οποία έχει περιέλθει μετά την εθνική τραγωδία η ελληνική κοινωνία.

Οπως προαναφέρθηκε, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να «κλειδώσει» πολύ σύντομα τον χρόνο των εκλογών, καθώς ειδικά στην περίπτωση που αυτές θα διεξαχθούν στις 9 Απριλίου, θα πρέπει να ρυθμιστούν εκκρεμότητες όπως η ψήφιση σειράς νομοσχεδίων και να προσδιοριστεί η ημερομηνία διάλυσης της Βουλής. Οσοι θεωρούν ότι οι εκλογές θα πρέπει να «καθυστερήσουν», προτάσσουν ως βασικό επιχείρημα ότι σταδιακά η τραγωδία στα Τέμπη θα περάσει σε δεύτερο πλάνο. Ορισμένοι επισημαίνουν ακόμη και πως πρακτικά τα μνημόσυνα των θυμάτων θα συμπέσουν με την ημέρα των εκλογών.

Στον αντίποδα, όσοι τάσσονται υπέρ της τήρησης του αρχικού χρονοδιαγράμματος του πρωθυπουργού σημειώνουν πως η σιδηροδρομική τραγωδία θα αποτελέσει κεντρικό θέμα της πολιτικής αντιπαράθεσης ανεξάρτητα από τον χρόνο των εκλογών. Παράλληλα τονίζουν πως όλος ο πολιτικός σχεδιασμός της Ν.Δ. κατέτεινε σε εκλογές στις 9 Απριλίου και δεν πρέπει να μεταβληθεί, ενώ δεν συνάδει με το προφίλ του κ. Μητσοτάκη να εμφανίζεται να λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις με βάση μικροκομματικά οφέλη. Τέλος υπάρχουν και κυβερνητικά στελέχη που κάνουν λόγο για μίνι μετάθεση των εκλογών, με τις κάλπες να στήνονται μία εβδομάδα μετά το Πάσχα, δηλαδή στις 23 Απριλίου. Η συγκεκριμένη ημερομηνία έχει το «μείον» ότι μπορεί να οδηγήσει σε δεύτερες κάλπες εν μέσω Πανελλαδικών Εξετάσεων. Πάντως, εκλογές παράλληλα με τις Πανελλαδικές είχαν διεξαχθεί και το 2012 χωρίς να υπάρξουν προβλήματα.

Η αντισυστημική ψήφος

Oλα τα κόμματα αναμένουν, προς τα μέσα της επόμενης εβδομάδας, και τον επερχόμενο νέο κύκλο των δημοσκοπήσεων που θα αποτυπώνει τον πολιτικό αντίκτυπο της τραγωδίας. Ενα ερώτημα που απασχολεί τα κομματικά επιτελεία είναι η τραγωδία να έχει πυροδοτήσει αντισυστημικά αντανακλαστικά σε μερίδα των ψηφοφόρων – κυρίως των νέων. Το συγκεκριμένο σενάριο ενισχύεται από το γεγονός ότι είναι δεδομένο και θα καθίσταται σταδιακά περισσότερο σαφές πως οι ευθύνες για την κατάσταση των σιδηροδρόμων είναι διαχρονικές και διαχέονται στα κόμματα εξουσίας.

Οι ημερομηνίες

9 Απριλίου παραμένει η επικρατέστερη ημερομηνία για τη διεξαγωγή των εκλογών, χωρίς να θεωρείται όμως πλέον
δεδομένη.

14 ή 21 Mαΐου είναι οι δύο επικρατέστερες ημερομηνίες διεξαγωγής των εκλογών σε περίπτωση που αποφασιστεί μετάθεσή τους. 

To 2012 στήθηκαν κάλπες ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή των Πανελλαδικών Εξετάσεων χωρίς να υπάρξουν προβλήματα.  

11.40 το βράδυ της Τρίτης η κυβέρνηση είχε ενημερωθεί για το συμβάν, καθώς στο σημείο είχαν φθάσει ήδη 30 ασθενοφόρα και τα πρώτα οχήματα της Πυροσβεστικής.