Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας δύο φορές τον χρόνο τα τελευταία 20 χρόνια διοργανώνεται σεμινάριο για γιατρούς και νοσηλευτές στην αντιμετώπιση του τραύματος και μαζικών καταστροφών. Οι γιατροί του Γενικού Νοσοκομείου της Λάρισας έχουν κι αυτοί την εμπειρία συμβάντων με σωρεία τραυματιών, όπως το δυστύχημα με το λεωφορείο με τους οπαδούς του ΠΑΟΚ το 1999 και το δυστύχημα με τους μαθητές της 1ης Λυκείου από την Ημαθία το 2003.
Τα δύο δημόσια νοσοκομεία της Λάρισας τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου τέθηκαν σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας για να υποδεχθούν άμεσα τραυματίες από το δυστύχημα των αμαξοστοιχιών στα Τέμπη, ενεργοποιώντας το σχέδιο εκτάκτων αναγκών που προβλέπεται γι’ αυτές τις περιπτώσεις και την εμπειρία τους. «Τα περί φιλότιμου τα θεωρώ περιττά. Ο κόσμος ξέρει ότι έχουμε φιλότιμο. Το θέμα είναι τι γίνεται από εκεί και πέρα. Γιατί το φιλότιμο, εάν δεν μπορείς να το διαχειριστείς, δεν λέει κάτι. Το να φέρω 60 γιατρούς μέσα σε έναν χώρο 5 επί 5 δεν σημαίνει ότι είμαι και αποτελεσματικός. Φιλότιμος είμαι, αποτελεσματικός δεν είμαι», σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής Χειρουργικής και πρόεδρος του χειρουργικού τομέα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, Δημήτρης Ζαχαρούλης.
Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας ήταν αυτό που εφημέρευε τη στιγμή του δυστυχήματος. Από τις 00.30 έως τις 04.00 το πρωί δέχθηκε 55 τραυματίες από το επιβατηγό τρένο, βιώνοντας μια κατάσταση που θύμιζε «πόλεμο». «Ουρλιαχτά, αίματα, εγκαύματα, μια κατάσταση που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε χάος», περιγράφει ο κ. Ζαχαρούλης. Ο ίδιος ενημερώθηκε από τη διοίκηση του νοσοκομείου ως πρόεδρος του χειρουργικού τομέα περίπου στις 12 τα μεσάνυχτα. «Θορυβήθηκα πολύ. Δεν ξέραμε την έκταση του συμβάντος, γνωρίζαμε μόνο ότι υπήρχε σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών, χωρίς να γνωρίζουμε ότι η μία ήταν εμπορική», σημειώνει. Τα πρώτα τηλέφωνα που έκανε ήταν στις διευθύνσεις των χειρουργικών κλινικών και τις κλινικές πρώτης γραμμής – αναισθησιολογία, ορθοπεδική, νευροχειρουργική κ.ά. Η εντολή ήταν να έχουν στη διάθεσή τους προσωπικό το οποίο θα κάλυπτε ανάγκες «μη προσδιορίσιμες».
Αντίστοιχη κινητοποίηση έγινε και στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, το οποίο όμως δεν εφημέρευε. «Στις 12 το βράδυ με πήρε τηλέφωνο ο κ. Κομνός, ο διευθυντής της ΜΕΘ, αφού είχε ενημερωθεί για το συμβάν και είχε δοθεί η εντολή να “ανοίξει” το νοσοκομείο. Πήγα στο νοσοκομείο και άρχισα από το τηλέφωνο να ειδοποιώ συναδέλφους. Υπήρχε και αθρόα προσέλευση των εργαζομένων πριν καν ειδοποιηθούν επισήμως», περιγράφει στην «Κ» ο διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Κωνσταντίνος Καρακούσης.
«Ουρλιαχτά, αίματα, εγκαύματα, μια κατάσταση που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε χάος…».
Με βάση και το πρωτόκολλο, το προσωπικό χωρίστηκε σε ομάδες που ανέλαβαν την καταγραφή – ταυτοποίηση των ασθενών, την εξέταση και την αντιμετώπιση των τραυμάτων, από τις αντίστοιχες με το είδος των τραυμάτων ειδικότητες. Οπως επισημαίνει ο κ. Καρακούσης, «ένας ή δύο άτομα αναλαμβάνουν από έναν τραυματία. Δεν περιφέρεται κανείς άσκοπα από εδώ και από εκεί. Δεν επιτρέπονται κουβέντες, δεν επιτρέπεται οτιδήποτε άλλο. Μόνο ιατρικές οδηγίες εκείνη την ώρα και μόνο εάν κάποιος δυσκολευτεί κάπου και ζητήσει τη βοήθεια συναδέλφου». Και προσθέτει, «να φανταστείτε, είχαμε μεγάλη προσέλευση από το προσωπικό και χρειάστηκε να απομακρύνουμε συναδέλφους νοσηλευτές και άλλους, γιατί δυσχέραιναν το έργο εκείνη την ώρα».
Ο κ. Ζαχαρούλης σημειώνει ότι «ως χειρουργική κλινική δεχθήκαμε τον κύριο όγκο των περιστατικών. Ολοι οι τραυματίες έκαναν εισαγωγή, δεν υπήρχε κάποιος που είπαμε εκείνη τη νύχτα, “φεύγεις, πας σπίτι σου”. Στην κλινική υπήρχε μια δεύτερη ομάδα που ήλεγχε το τι είχε κάνει η πρώτη ομάδα που αντιμετώπιζε τους τραυματίες στα ΤΕΠ, δηλαδή “φίλτραρε” τυχόν παραλείψεις, γιατί μιλάμε για μια κατάσταση πολέμου στα ΤΕΠ. Η πρώτη επίσκεψη των ασθενών στις κλινικές έγινε στις 04.30 με 05.00 Εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι δεν ξέφυγε κάποια βλάβη που μπορούσε να προληφθεί, δεν χάθηκε ανθρώπινη ζωή μέσα στο νοσοκομείο. Ως διευθυντής βάζω στους γιατρούς μου άριστα».
Το Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας δέχθηκε 34 τραυματίες και όλες τις σορούς των θυμάτων του δυστυχήματος. «Οι πρώτοι τραυματίες ήρθαν στις 00.30. Στις 02.30 άρχισαν να έρχονται και οι σάκοι με τις σορούς. Ενας χώρος λοιπόν δημιουργήθηκε για την παραλαβή των σορών και την καταγραφή τους πριν οδηγηθούν στο νεκροτομείο. Αρίθμηση με βάση την ώρα προσέλευσης, άρρεν ή θήλυ. Η τραγική εικόνα ήταν οι γονείς που ήρθαν 01.00 με 02.00. Είχαν μάθει για το δυστύχημα, δεν απαντούσε το τηλέφωνο του παιδιού τους και ήρθαν για να ψάξουν. Ανοίξαμε το αμφιθέατρο του νοσοκομείου. Εκεί κατευθύνθηκαν κάποιοι κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ψυχίατροι, μας βοήθησαν και κάποια άτομα από τον Ερυθρό Σταυρό. Ανέλαβαν τους συγγενείς, τους πήγαν στο αμφιθέατρο, μακριά από το “πεδίο μαχών”. Να μη βλέπουν τι έρχεται».
Για το δυστύχημα στα Τέμπη τα νοσοκομεία τέθηκαν σε αυξημένη ετοιμότητα, περιγράφει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ Νίκος Παπαευσταθίου. Λόγω της πυρκαγιάς ειδοποιήθηκαν και νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης με μονάδες εγκαυμάτων. Κομβικής σημασίας είναι να υπάρχει αξιόπιστη και έγκυρη πληροφόρηση για το συμβάν. Μόλις έφτασε η πρώτη κινητή μονάδα του ΕΚΑΒ στο σημείο του δυστυχήματος και ο γιατρός αξιολόγησε την κατάσταση, αυξήθηκε το επίπεδο ετοιμότητας και τα νοσοκομεία τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού.