Το πρώτο βήμα για τη μετάβαση στην εποχή του Κτηματολογίου κάνει τη Δευτέρα η Αθήνα. Το υποθηκοφυλακείο αντικαθίσταται πλέον από το μεταβατικό κτηματολογικό γραφείο, με την ψηφιακή καταχώριση όλων των πράξεων και τη δυνατότητα ψηφιακής αναζήτησης στα αρχεία του. Το δεύτερο και σημαντικότερο βήμα θα γίνει το καλοκαίρι, οπότε και το γραφείο θα περάσει στην οριστική δομή του Κτηματολογίου, προσφέροντας όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες. Παράλληλα, το γραφείο της Αθήνας πρόκειται μέσα στο έτος να μετακομίσει σε νέο κτίριο.
Την 1η Μαρτίου, και έπειτα από πολλά χρόνια και διάφορα «κύματα», ολοκληρώθηκε και τυπικά η κτηματογράφηση στον Δήμο Αθηναίων. Την Πέμπτη και την Παρασκευή το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών ήταν κλειστό προκειμένου να γίνει η «μετάβαση» από το παλαιό στο νέο σύστημα, καθώς τη Δευτέρα θα επαναλειτουργήσει ως κτηματολογικό γραφείο. Οπως εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου Δημήτρης Σταθάκης, «το κύριο όφελος είναι ότι από το απαρχαιωμένο σύστημα μεταγραφών και υποθηκών σε βιβλία (το οποίο δεν έχει χωρική αναφορά) περνάμε στο σύγχρονο ψηφιακό σύστημα του Κτηματολογίου με χωρική αναφορά σε ενιαίο χάρτη και κωδικό αναφοράς (ΚΑΕΚ) για εύκολη αναζήτηση ακινήτων. Εις το εξής κάθε συναλλαγή καταχωρίζεται στην ψηφιακή κτηματολογική βάση του Ελληνικού Κτηματολογίου».
Οι επαγγελματίες (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί) καλούνται από τη Δευτέρα να λειτουργήσουν στο νέο πλαίσιο, το οποίο ήδη λειτουργεί για τις άλλες δύο περιοχές που υπάγονταν στο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, το Γαλάτσι και το Μοσχάτο (κτηματογραφήθηκαν νωρίτερα). Οι τρεις βασικές αλλαγές είναι οι εξής:
• Θα ζητείται απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος (αντί για πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου) για όλες τις πράξεις.
• Οι επαγγελματίες θα έχουν πρόσβαση μέσω Ιντερνετ στην κτηματολογική βάση για τα ακίνητα στον Δήμο Αθηναίων, αποφεύγοντας πλέον την επίπονη διαδικασία αναζήτησης στα βιβλία.
Το καλοκαίρι το γραφείο θα περάσει στην οριστική δομή του Κτηματολογίου και οι συναλλασσόμενοι θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο των ψηφιακών υπηρεσιών του.
• Το «τέλος κατάθεσης πράξης» θα αυξηθεί κατά 1 τοις χιλίοις.
«Εκτιμάμε ότι στα μέσα του καλοκαιριού το κτηματολογικό γραφείο της Αθήνας θα ενταχθεί στη δομή του Ελληνικού Κτηματολογίου (σ.σ. μέχρι τότε θα εξακολουθεί να βρίσκεται στη δικαιοδοσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως τα υποθηκοφυλακεία). Οταν συμβεί αυτό, οι συναλλασσόμενοι με το Κτηματολόγιο θα μπορούν να χρησιμοποιούν το σύνολο των ψηφιακών υπηρεσιών του, ηλεκτρονική πληρωμή κ.ά.».
Το κτηματολογικό γραφείο Αθήνας είναι ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα, με καταγεγραμμένα 1,33 εκατ. ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Το 2022 στο συγκεκριμένο υποθηκοφυλακείο έγιναν 34.056 πράξεις, εκ των οποίων οι περισσότερες (24.102) αφορούσαν μεταγραφές ακινήτων και οι υπόλοιπες άλλες πράξεις (υποθήκες, μετατροπές προσημειώσεων σε υποθήκες, κατασχέσεις, εξαλείψεις, άρσεις, αγωγές, διαγραφές και σημειώσεις). Την ίδια χρονιά κατατέθηκαν 10.627 αιτήσεις για αντίγραφα συμβολαίων και πιστοποιητικά.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός για τη «μετακόμιση» του γραφείου σε νέο κτίριο. Εχουν κατατεθεί δύο προσφορές για κτίρια στην ευρύτερη περιοχή και η μετακόμιση αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο. Νωρίτερα θα ξεκινήσει το έργο της ψηφιοποίησης των βιβλίων του γραφείου, που έχουν εκτιμηθεί σε 21 εκατ. σελίδες, καθώς ήδη υπεγράφη η πρώτη από τις συμβάσεις του μεγάλου έργου της ψηφιοποίησης των αρχείων των υποθηκοφυλακείων (χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης).
Η ενσωμάτωση του κτηματολογικού γραφείου της Αθήνας στο Ελληνικό Κτηματολόγιο θα είναι το τέλος μιας μακράς πορείας που ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια. Συγκεκριμένα, η δήλωση των ιδιοκτησιών από πολίτες και εταιρείες έγινε το 2008-2009. Κατά τη φάση αυτή υποβλήθηκαν 833.000 δηλώσεις ιδιοκτησίας, που αφορούσαν 1.251.000 ενεργά ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Η δημιουργία της ψηφιακής βάσης δεδομένων όμως, που δημοπρατήθηκε ως χωριστό έργο, ξεκίνησε το 2016 λόγω δικαστικών εμπλοκών. Και τυπικά έκλεισε την 1η Μαρτίου, πριν από δύο εβδομάδες, αφού προηγήθηκαν η προανάρτηση τον Μάρτιο του 2019 και η ανάρτηση τον Ιούνιο – Οκτώβριο του 2020.