Πριν από λίγα χρόνια ή σε χρόνους μόδας 5-6 κολεξιόν πιο πριν, ο Βασίλης Ζούλιας είχε παρουσιάσει ένα κοντό σακάκι με ανοιχτό μεγάλο γιακά σε κίτρινο μπροκάρ ύφασμα και δύο μπροστινές τσέπες. Ηταν μια πολύ εντυπωσιακή δημιουργία του Ελληνα σχεδιαστή, που όμως «δεν της είχε δώσει κάποιος σημασία», όπως λέει ο ίδιος στην «Κ». Να όμως που η Πατρίσια Φιλντ σύστησε τον Βασίλη Ζούλια στον Ντάρεν Σταρ, παραγωγό της υπερεπιτυχημένης σειράς του Netflix «Emily in Paris», με αποτέλεσμα το κίτρινο σακάκι με τα λουλούδια να καθίσει μια ωραία μέρα ανάλαφρα στους ώμους της Λίλι Κόλινς. The rest is history. «Μέχρι σήμερα έχουμε πουλήσει 1.000 κομμάτια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», τονίζει ο σχεδιαστής.
Συζητάμε με αφορμή το χθεσινό roundtable για το «Costume Design στην τηλεόραση», την εναρκτήρια εκδήλωση του 4ου Athens Fashion Film Festival (14-16/3) στο Ωδείο Αθηνών. Στο εξωτερικό διανύουμε τη χρυσή εποχή της τηλεοπτικής ενδυματολογίας, με τις σειρές να δημιουργούν μόδα, να κάνουν statement, να αποτελούν έμπνευση για το κοινό. Στην Ελλάδα, διανύουμε αναμφισβήτητα την άνοιξη των τηλεοπτικών σίριαλ. Εχει αναβαθμιστεί αντίστοιχα και ο ρόλος του ενδυματολόγου; «Οχι», απαντά στην «Κ» η Μαρία Κοντοδήμα, ενδυματολόγος στα «Καλύτερά μας χρόνια» (ΕΡΤ) και «παλιά καραβάνα». «Λίγες είναι οι δουλειές που δίνουν βαρύτητα και στο κοστούμι. Σε πολλά σίριαλ το ζητούμενο είναι να πηγαίνουμε φούστες – μπλούζες να έχει να αλλάξει ο ηθοποιός». Εκτός από τα «Καλύτερά μας χρόνια» –«θα κλάψω που θα τελειώσουν φέτος»– η κ. Κοντοδήμα ξεχωρίζει και τη σειρά «Το δέκα», την τηλεοπτική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Μ. Καραγάτση (Alpha, 2007). «Αυτές είναι οι δουλειές μου που ακουμπάω πάνω τους. Εξαιρετικές ήταν και οι σειρές και οι ταινίες που έκανα με τον Χριστόφορο Παπακαλιάτη. Ημουν απερίσπαστη να κάνω τη δουλειά μου».
Στο «Maestro», ο Παπακαλιάτης συνεργάστηκε για τα κοστούμια με τις Εβελίνα Δαρζέντα και Αννα Ζώτου. Οπως λένε στην «Κ», τελευταία αρχίζει να γίνεται αντιληπτό ότι ο ενδυματολόγος μπορεί να είναι κρίσιμος για την επιτυχία μιας σειράς. «Τα ρούχα μπορούν να βοηθήσουν στον αντικατοπτρισμό της προσωπικότητας και του τρόπου ζωής ενός χαρακτήρα, να καθορίσουν ακόμη και τις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών χαρακτήρων. Υποσυνείδητα, η επιλογή των ρούχων προκαλεί μια σειρά συναισθημάτων στο μυαλό του θεατή, υποβοηθώντας παράλληλα τον ηθοποιό να υποστηρίξει τον ρόλο του».
«Λίγες είναι οι δουλειές που δίνουν βαρύτητα και στο κοστούμι· σε πολλά σίριαλ το ζητούμενο είναι να πηγαίνουμε φούστες – μπλούζες», λέει η Μαρία Κοντοδήμα.
Προκλήσεις και έρευνα
Κάθε δουλειά έχει τις προκλήσεις της και απαιτεί σε βάθος έρευνα. Στα «Καλύτερά μας χρόνια», η κ. Κοντοδήμα διάβασε Ιστορία. «Πρέπει να ξέρεις το οικονομικοκοινωνικοπολιτικό περιβάλλον στο οποίο τοποθετείς την οικογένεια. Το κοινωνικό της στάτους, τις οικονομικές της δυνατότητες». Παρ’ όλ’ αυτά, θεωρεί ότι οι σύγχρονες σειρές είναι πιο απαιτητικές. «Είναι πολύ δύσκολο να στήσεις χαρακτήρα», όπως λέει. Σύμφωνα με την Εβελίνα Δαρζέντα και την Αννα Ζώτου, η κύρια δυσκολία στις σύγχρονες παραγωγές, είναι η ομοιομορφία στο ντύσιμο των ανθρώπων. «Σήμερα ξεχωρίζουμε μόνο εξαιτίας της αισθητικής μας, ανεξαρτήτως κοινωνικού ή οικονομικού υποβάθρου. Η δυσκολία, λοιπόν, για τον ενδυματολόγο, είναι να “πλάσει” τον κάθε χαρακτήρα με ένα ξεχωριστό, δικό του στυλ και στοιχεία που να τον κάνουν αυτόματα μοναδικό». Στο «Maestro» ένα ακόμη πρόβλημα ήταν ότι η σειρά διαδραματίζεται καλοκαίρι, αλλά τα γυρίσματα διήρκεσαν μέχρι τον Φεβρουάριο!
Σειρές όπως το «Emily in Paris» ή παλαιότερα το «Sex and the City», όπου τα ρούχα έχουν τον ρόλο του συμπρωταγωνιστή, είναι εξαίρεση. Κατά κανόνα, ο ενδυματολόγος οφείλει να είναι ο αφανής ήρωας, να «εξαφανίζεται» μέσα στο υπόλοιπο σύνολο. «Δεν πρέπει να κλέβεις το μάτι από τον ηθοποιό, την ερμηνεία του, αυτό που θέλουν να δείξουν το σενάριο και ο σκηνοθέτης», υπογραμμίζει η κ. Κοντοδήμα.
Ο Βασίλης Ζούλιας παρατηρεί με δέος τη δουλειά των Ελλήνων ενδυματολόγων. «Εχουμε δει το τελευταίο διάστημα πολύ αξιόλογες ενδυματολογικά παραγωγές όπως οι “Αγριες μέλισσες” και το “Βραχιόλι της φωτιάς”. Θαυμάζω τους ενδυματολόγους, γιατί γνωρίζω τις δύσκολες συνθήκες που εργάζονται. Συχνά αγοράζουν ρούχα με τα δικά τους χρήματα για να έχουν ένα καλό αποτέλεσμα. Για το “Emily” τα ρούχα πληρώθηκαν προκαταβολικά, τα μπάτζετ σε αυτές τις παραγωγές είναι απεριόριστα. Τώρα συνεργάζομαι ξανά με τον ίδιο παραγωγό (Ντάρεν Σταρ) για τη σειρά “Glamorous” στο Netflix με την Κιμ Κατράλ, και τα ρούχα που πήραν τα πλήρωσαν προκαταβολικά».