Τα αίτια θανάτου του Μπετόβεν

Η ανάλυση γενετικού υλικού από την τούφα του Μπετόβεν επιβεβαιώνει τη θεωρία που θέλει τον συνθέτη να πεθαίνει από κίρρωση του ήπατος. [A.P. Photo/Martin Meissner]

Ανάλυση γενετικού υλικού από τρίχες μαλλιών του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ανατρέπει βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις για τα προβλήματα υγείας του συνθέτη, προσφέροντας στοιχεία ακόμη και για τα αίτια του θανάτου του. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology διαπιστώνει ότι ο Μπετόβεν δεν έπασχε από χρόνια μολυβδίαση, όπως πολλοί πιστεύουν και δεν είχε αφρικανικές ρίζες, όπως διατείνονται ορισμένοι. Την ίδια στιγμή, βελγική οικογένεια στη Φλάνδρα, που μοιράζεται το επώνυμο του δημιουργού, δεν σχετίζεται γενετικά μαζί του, παρά τους ισχυρισμούς της.

Η έρευνα γύρω από τα μυστήρια του Μπετόβεν άρχισε το 1994, μετά τον πλειστηριασμό τούφας μαλλιών, που φερόταν να προήλθε από το κεφάλι του. Ανάλυση των τριχών είχε δείξει ότι αυτές περιείχαν 100 φορές περισσότερο μόλυβδο από το κανονικό, με ερευνητές του πανεπιστημίου να προωθούν θεωρία χρόνιας δηλητηρίασης του Μπετόβεν με μόλυβδο εξαιτίας φαρμακευτικής αγωγής ή μολυσμένων τροφίμων.

Το 2014, ο φοιτητής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Τούμπινγκεν στη Γερμανία, Τρίσταν Μπεγκ, αποφάσισε να αξιοποιήσει τεχνολογία γενετικής ανάλυσης στις τρίχες του Μπετόβεν. Εχοντας συγκεντρώσει οκτώ δείγματα μαλλιών, ο Μπεγκ προχώρησε στη συγκριτική μελέτη τους.

Ενα από αυτά αποδείχθηκε ότι ανήκε σε Ασκενάζι Εβραία γυναίκα και αποκλείστηκε αμέσως, με την επιστημονική ομάδα να εκτιμά ότι τα μαλλιά προήλθαν από την κεφαλή της Σοφί Λιόν, μέλους του στενού φιλικού κύκλου του συνθέτη. Από τα υπόλοιπα δείγματα, δύο ήταν κατάλληλα για ανάλυση. Τα μαλλιά επιβεβαιώνουν τη θεωρία που θέλει τον Μπετόβεν να πεθαίνει από κίρρωση του ήπατος. Ο συνθέτης είναι, όμως, γνωστό ότι έπινε με μέτρο. Η ανάλυση των τριχών έδειξε ότι ο συνθέτης εμφάνιζε παραλλαγές DNA, που σημαίνουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης ηπατικής νόσου. Το γενετικό του υλικό περιείχε επίσης ίχνη ηπατίτιδας Β. Ο γενετιστής Αρθουρ Κόχερ του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ εκτιμά ότι ο Μπετόβεν ενδέχεται να προσβλήθηκε από ηπατίτιδα Β κατά τη διάρκεια της γέννησής του. Ο ιός μεταδίδεται συχνά με τον τρόπο αυτό, ενώ τα μολυσμένα βρέφη μπορεί να αντιμετωπίσουν ηπατικά προβλήματα διά βίου. Η ανάλυση δεν έριξε, όμως, όσο φως θα ήθελαν οι επιστήμονες στα προβλήματα υγείας του Μπετόβεν. Ο συνθέτης υπέφερε από σοβαρά προβλήματα του πεπτικού συστήματος, με οξύ πόνο στον θώρακα και παρατεταμένη διάρροια. Η ανάλυση του DNA δεν αποκάλυψε το αίτιο των συμπτωμάτων αυτών, με ιατρούς της μελέτης να αποδίδουν τα προβλήματα αυτά στην ηπατίτιδα Β.

Ανεξιχνίαστη η κώφωση

Το DNA δεν προσέφερε επίσης εξηγήσεις για την απώλεια ακοής του συνθέτη, η οποία εμφανίσθηκε στα 25 του χρόνια, για να καταλήξει σε πλήρη κώφωση την τελευταία δεκαετία της ζωής του. Ο Μπετόβεν πέθανε 56 ετών. Για τον Ουίλιαμ Μέρεντιθ, βιογράφο του Μπετόβεν και αγοραστή ορισμένων από τις τούφες μαλλιών του συνθέτη, η έρευνα υπήρξε μία μοναδική περιπέτεια. «Η περίπλοκη ιστορία του Μπετόβεν και των μαλλιών του είναι συναρπαστική. Κάθε ανακάλυψη οδηγεί στην επόμενη, η μια πιο απίστευτη από την άλλη», λέει ο Μέρεντιθ.