Στο μικροσκόπιο της ΑΑΔΕ μπαίνουν τα social media

Εκτεταμένες έρευνες στο διαδίκτυο και ειδικότερα στην ιστοσελίδα google.com, σε άλλες πλατφόρμες αναζήτησης, αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), όπως το Facebook και το Twitter, πραγματοποιούν ελεγκτές εφοριακοί της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Στόχος των συγκεκριμένων ερευνών είναι ο εντοπισμός περιπτώσεων φορολογουμένων που ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς να έχουν προβεί σε δηλώσεις έναρξης εργασιών, χωρίς να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία και, συνακόλουθα, χωρίς να δηλώνουν τον τζίρο που πραγματοποιούν από τις πωλήσεις των προϊόντων τους και τα καθαρά τους κέρδη.

Η ΑΑΔΕ έχει συστήσει ήδη από τις 6 Φεβρουαρίου, με το νέο της οργανόγραμμα, ειδικό τμήμα το οποίο είναι επιφορτισμένο με τον εντοπισμό κρουσμάτων φοροδιαφυγής μέσω ερευνών στο διαδίκτυο. Το τμήμα αυτό, το οποίο λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα της νεοσύστατης Διεύθυνσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων (ΔΙΕΣΕΛ), φέρει την ονομασία «Τμήμα Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών».

Βασικότερες αρμοδιότητες του τμήματος αυτού είναι: α) Η διενέργεια στοχευμένων ερευνών και διασταυρώσεων προς επαλήθευση και η αξιοποίηση καταγγελιών ιδιωτών ή άλλων στοιχείων που περιέρχονται σε γνώση της Διεύθυνσης από κάθε πηγή. β) Η ανίχνευση υφιστάμενων και μελλοντικών τάσεων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, μέσω του διαδικτύου ή του έντυπου Τύπου και της αξιοποίησης των σχετικών πληροφοριών. γ) Ο καθορισμός και η διαχείριση του περιεχομένου των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων εκδοτών και ληπτών εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων και μητρώου εξωχώριων (offshore) εταιρειών. δ) Οι εισηγήσεις για την επιβολή του μέτρου της αναστολής λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων επιτηδευματιών και των λοιπών πρόσθετων διοικητικών κυρώσεων. ε) Η εποπτεία και η διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου της λειτουργίας του Συστήματος Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών και Λοιπών Πληρωμών (ΣΜΤΛ/ΛΠ) του άρθρου 62 του ν. 4170/2013.

Το έναυσμα για την ίδρυση του νέου αυτού τμήματος δόθηκε από την πληθώρα των υποθέσεων που είχαν αρχίσει να ανακαλύπτουν οι απλοί έλεγχοι των Υπηρεσιών Έρευνας και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων και άλλων ελεγκτικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ. Στις υποθέσεις αυτές φαίνονταν να πρωταγωνιστούν «επιχειρήσεις φαντάσματα» οι οποίες εντοπίστηκαν να πωλούν διάφορα προϊόντα μέσω του διαδικτύου, χωρίς να έχουν κάνει έναρξη εργασιών, χωρίς να εκδίδουν τιμολόγια και αποδείξεις λιανικών συναλλαγών και χωρίς να δηλώνουν τις πωλήσεις τους, να αποδίδουν ΦΠΑ και να πληρώνουν φόρο εισοδήματος.

Χωρίς φυσική παρουσία

Όπως έχει διαπιστωθεί πλέον από τις έρευνες και τους ελέγχους που έχουν πια πυκνώσει, έχουν πληθύνει οι περιπτώσεις εκτεταμένης φοροδιαφυγής από εμπορικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν φυσική παρουσία, αλλά πωλούν προϊόντα μέσω ιστοσελίδων που είναι ενταγμένες στο Facebook ή σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ακόμη και μέσω ιστοσελίδων που λειτουργούν αυτόνομα ως e-shop. Οι τιμές πώλησης των προϊόντων οι οποίες αναφέρονται σ’ αυτές τις ιστοσελίδες είναι ιδιαίτερα δελεαστικές και οι πωλητές, μέχρι να εντοπιστούν από την ΑΑΔΕ, καταφέρνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα να πραγματοποιούν αδήλωτες και αφορολόγητες πωλήσεις… κάτω από το «ραντάρ» των αρμοδίων φορολογικών αρχών. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, τα προϊόντα που πωλούν έχουν έρθει παράνομα στην Ελλάδα.

Οι ελεγκτές έχουν μείνει έκπληκτοι με το θράσος ορισμένων επιτηδείων, οι οποίοι, εκτός των άλλων, δέχονται πληρωμές μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή πιστωτικών καρτών, χωρίς να φοβούνται τον έλεγχο της εφορίας στις καταθέσεις τους, ο οποίος είναι πλέον πανεύκολος, αφού η εφορία είναι online με τις τράπεζες και μπορεί εύκολα και γρήγορα να αποκτά πρόσβαση στις κινήσεις (αναλήψεις-καταθέσεις) των τραπεζικών λογαριασμών κάθε φορολογουμένου τον οποίο επιλέγει για έλεγχο.

Πολλές φορές τέτοιες περιπτώσεις αποκαλύπτονται μετά από καταγγελίες πολιτών, οι οποίες οδηγούν τους ελεγκτές στην ψηφιακή παρακολούθηση των υπόπτων και στην αποκάλυψη των αδήλωτων επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Για τον λόγο αυτό μέσα στις αρμοδιότητες του νέου αυτού τμήματος είναι και η υποδοχή καταγγελιών πολιτών για τέτοιου είδους παράνομες και αδήλωτες δραστηριότητες.

Η ΑΑΔΕ μέσω του νέου αυτού τμήματος αξιοποιεί εξάλλου τις πληροφορίες που αντλεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για την αποκάλυψη κρουσμάτων πολυτελούς διαβίωσης που δεν δικαιολογείται από τα εισοδήματα των φορολογούμενων. Έχει πλέον τη δυνατότητα να ανακαλύπτει πολύ πιο εύκολα τις σχέσεις φυσικών προσώπων με συγκεκριμένες επιχειρήσεις, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τέτοιες σχέσεις, οι οποίες όμως παραμένουν αδήλωτες στις φορολογικές αρχές.

Τα κρούσματα φοροδιαφυγής μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και άλλες ιστοσελίδες άρχισαν να αυξάνονται ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, όταν μεγάλος αριθμός επιχειρηματικών δραστηριοτήτων διενεργείτο μέσω του διαδικτύου. Τα φαινόμενα της πραγματοποίησης αδήλωτων συναλλαγών, τα οποία άρχισαν να εντοπίζονται από την περίοδο εκείνη και μετά ήταν πολύ πιο συχνά. Αποκορύφωμα η πρόσφατη αποκάλυψη της ΑΑΔΕ για δεκάδες επιχειρήσεις που πωλούσαν προϊόντα μέσω διαδικτύου και απέκρυπταν εισπράξεις εκατομμυρίων ευρώ.

Οι έρευνες θα συνεχιστούν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023, καθώς υπάρχει πληθώρα στοχευμένων υποθέσεων σε εξέλιξη.