Στο μάτι του κυκλώνα για κατασκοπεία: Ποιος είναι ο Σου Ζι Τσου, CEO της TikTok

Οι τίτλοι της περασμένης Πέμπτης στα διεθνή ΜΜΕ ήταν κάτι παραπάνω από ενδεικτικοί: Η επιτροπή του Κογκρέσου «τηγάνισε» τον Σου Ζι Τσου, έναν όχι ευρέως γνωστό Ασιάτη με αιχμή ένα θέμα που προκαλεί ανατριχίλα σε κλειστά δωμάτια στην Ουάσιγκτον – την κινέζικη κατασκοπεία και δη μέσω μίας από τις δημοφιλέστερες πλατφόρμες στα social media.

Οι σκέψεις του 40χρονου CEO του TikTok, ενώ ανέβαινε τον λόφο του Καπιτώλιου, ήταν αναμφίβολα έντονες – σε μάχη πήγαινε, μολονότι ο ίδιος είχε φροντίσει να αποφορτίσει την ατμόσφαιρα λίγα 24ωρα νωρίτερα, δηλώνοντας ότι θα αδράξει της ευκαιρίας να εξηγήσει ακριβώς τι συμβαίνει και δεν θα σταθεί απέναντι στους Αμερικανούς νομοθέτες για μία μάχη ζωής ή θανάτου.

Οι συνειρμοί του τον ταξίδεψαν δύο δεκαετίες πίσω, όταν φορούσε τα χρώματα του στρατού, καθώς ήταν υπόχρεος θητείας 2,5 χρόνων. Τότε είχε ζήσει μία εμπειρία που τον ενδυνάμωσε ψυχικά, τον εξόπλισε με χαρακτηριστικά που δεν φαίνονται πίσω από τα ακριβά κοστούμια ενός μάνατζερ και τους εξευγενισμένους τρόπους που αποκτά κανείς σπουδάζοντας στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου.

Η πιο δύσκολη εμπειρία της ζωής του, είχε αποκαλύψει, ήταν η πενθήμερη πορεία επιβίωσης που έκανε με τη μονάδα του στις ζούγκλες του Μπρουνέι. Έφτιαξε μια καλύβα, έτρωγε άγρια γιαμ και έκανε πεζοπορία 90 χιλιομέτρων.

Κατά τη διάρκεια της άσκησης, δόθηκε στους στρατιώτες από ένα ζωντανό ορτύκι – έπρεπε να το σκοτώσουν με τα χέρια τους και να το μαγειρέψουν.

Στη συνέντευξη του, ο Τσου δεν θέλησε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, ωστόσο όλοι είχαν καταλάβει ότι απέναντι τους δεν έχουν έναν τεχνοκράτη ελαφρών βαρών.

REUTERS/Evelyn Hockstein

Ο Σου Ζι Τσου, έχοντας απέναντι του Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους με εξίσου επιθετική διάθεση, έπρεπε να εφαρμόσει μία ιδιάζουσα στρατηγική για να πείσει για κάτι δύσκολο – μία άσκηση ισορροπίας που απαιτεί ταλέντο σπάνιο, ένα κράμα σκέψης Μακιαβέλι με Σουν Τζου, κοντολογίς να αντεπεξέλθει σε ένα δυτικό περιβάλλον ασφυκτικής πίεσης με ασιατικό modus operandi.

O 40χρονος κατά πως φαίνεται είναι το ιδανικό υβρίδιο μάνατζερ για αυτές τις αποστολές. Αυτό μας δείχνει η έως τώρα διαδρομή του.

Τα αγγλικά είναι μία γλώσσα την οποία μιλάει με μεγάλη άνεση, όπως κάθε Ασιάτης που μεγάλωσε σε αυτή την ούλτρα παγκοσμιοποιημένη κουκκίδα, τη Σιγκαπούρη. Η καταγωγή του είναι κινεζική, καθώς και οι δύο γονείς του προέρχονται από την αχανή χώρα. Ο πατέρας του εργαζόταν στον χώρο των κατασκευών, η μητέρα του στον κλάδο της λογιστικής.

Ο ίδιος ήταν εξαιρετικός μαθητής κι αυτό τρόπον τινά του κόστισε σε οικογενειακή θαλπωρή -όπως έχει αναφέρει, στα 12 του χρόνια, μετά από εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο, αρίστευσε και εστάλη εσώκλειστος σε ένα ελίτ γυμνάσιο. Από μικρός στο μονοπάτι της αριστείας, βαδίζοντας μόνος.

Αφού ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία (πήρε μάλιστα βαθμό, αυξάνοντας κατά μία δεκαετία την υποχρέωση του να παραμένει σε εφεδρεία. Αυτό θα κλείσει όταν φτάσει στα 50 του χρόνια), φοίτησε στο University College του Λονδίνου και παρέμεινε στη βρετανική πρωτεύουσα για να εργαστεί ως τραπεζίτης στην Goldman Sachs Group Inc. Σπούδασε και στο Χάρβαρντ.

Η εκπαίδευση που είχε λάβει τον είχε αυτονόητα οδηγήσει στην κατηγορία των ελίτ – ο Σου Ζι Τσου μπορούσε με άνεση να κρατήσει το τιμόνι (όσο βαρύ κι αν είναι) τόσο σε δυτικές όσο και σε κινεζικές επιχειρήσεις.

Από το σημείο εκείνο και μετά, η αναρρίχησή του στα υψηλότερα κλιμάκια του διεθνούς business έμοιαζε με αυτονόητη εξέλιξη, μολονότι φαντάζει μετεωρική.

Σύμφωνα με σχετικό αφιέρωμα της Wall Street Journal, αυτή η πολιτιστική αλληλεπίδραση που έρεε στις φλέβες του, ήταν το ιδανικό διαβατήριο για να αποκτήσει την κορυφαία θέση σε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο. Μετά τις σπουδές του έκανε πρακτική άσκηση στο Facebook και στη σχολή επιχειρήσεων της Meta Platforms Inc.

Κατόπιν, ο κ. Τσου εργάστηκε για την εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων DST Global. Το ότι μιλούσε άπταιστα τα μανδαρίνικα, τον καθιστούσε ιδανικό συνεργάτη με επίκεντρο την Κίνα.

Το 2012, επισκέφτηκε το κινεζικό αντίστοιχο της Silicon Valley: ένα διαμέρισμα στην πανεπιστημιακή περιοχή του Πεκίνου. Τριάντα άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός σεφ, στριμώχνονταν για να αναπτύξουν μια εφαρμογή που πρότεινε άρθρα ειδήσεων σε άτομα με βάση παραμέτρους, όπως το πόσο χρόνο αφιέρωσαν σε προηγούμενες ιστορίες.

Η εταιρεία ήταν η ByteDance Ltd., η οποία αργότερα δημιούργησε το TikTok. Ιδρυτής ήταν ο Ζανγκ Γιμίνγκ. Ο Τσου ωστόσο δεν έμεινε εκεί.

Στα 32 του χρόνια άρχισε να ψήνεται στα υψηλά κλιμάκια, καθώς μία άλλη πολυεθνική τον πήρε στο ρόστερ της -η Xiaomi Corp., κινεζικός κολοσσός smartphone με παγκόσμιες φιλοδοξίες.

Η Xiaomi τον έφερε πρώτα ως οικονομικό διευθυντή και στη συνέχεια τού ανέθεσε την διεύθυνση της επιχείρησης εκτός Κίνας. Ένα πράγμα που ξεχώρισε μεταξύ των συναδέλφων του ήταν η αντίληψη τόσο της κινεζικής όσο και της δυτικής επιχειρηματικής κουλτούρας.

«Είναι απόλυτα διπολιτισμικός», είχε δηλώσει ο Χούγκο Μπάρα, πρώην στέλεχος της Xiaomi που συνεργάστηκε με τον Τσου. «Αυτό είναι ένα κρίσιμο πλεονέκτημα για ένα στέλεχος μιας κινεζικής εταιρείας που προσπαθεί να γίνει μια παγκόσμια εταιρεία».

Το 2021, ο κ. Ζανγκ, ο οποίος είχε διατηρήσει επαφή με τον κ. Τσου, του ζήτησε να γίνει ο οικονομικός επικεφαλής της ByteDance, η οποία εκτός από το TikTok διαχειρίζεται και άλλες δημοφιλείς κινεζικές εφαρμογές. Ο κ. Τσου πήρε τη θέση για δύο μήνες μέχρι που ελήφθη η απόφαση: Θα ήταν καλύτερο για όλους να διευθύνει.

Ο Σου Ζι Τσου διαχειρίζεται το TikTok από τα γραφεία της Σιγκαπούρης, αλλά ταξιδεύει αδιάκοπα και στις ΗΠΑ. Εκεί συνάντησε τη σύζυγό του, μια Ταϊβανοαμερικανίδα που μεγάλωσε στη Μπεθέσντα.

REUTERS/Evelyn Hockstein

Ο 40χρονος έφεδρος του στρατού της Σιγκαπούρης και πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs την Πέμπτη αντιμετώπισε ένα εχθρικό πάνελ στο Κογκρέσο, καθώς προσπαθούσε να διαβεβαιώσει τους Αμερικανούς ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή και το Πεκίνο δεν θα μπορεί να επηρεάσει αυτό που βλέπουν οι χρήστες στο TikTok.

Πολλές είναι οι κατηγορίες κατά της πλατφόρμας – μοιάζει αθώα με αλλεπάλληλα βιντεάκια να τρέχουν, αλλά ταυτόχρονα εγείρει ζητήματα εθνικής ασφάλειας.

Ώρες πριν από την κατάθεση του, το Πεκίνο είπε ότι θα αντιταχθεί στην υποχρεωτική πώληση της εφαρμογής από τους Κινέζους κατόχους του, κάτι που ζήτησε η κυβέρνηση Μπάιντεν. Η εν λόγω κινέζικη παρέμβαση φόρτισε περαιτέρω το κλίμα, καθώς αυτομάτως έδινε μία γεωπολιτική διάσταση στην ακρόαση.

Ο κ. Τσου, θέλοντας και μη, βρισκόταν ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά μίας διαρκώς επιδεινούμενης σινο-αμερικανικής σχέσης.

Ο 40χρονος δέχθηκε τις βολές του Κογκρέσου, σε μία μαραθώνια συνεδρίαση πέντε ωρών, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη ανησυχία για πιθανή επιρροή του Πεκίνου στην εφαρμογή, που σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί έχουν περασμένη στα κινητά τους τηλέφωνα.

Μέλη του Κογκρέσου πιέζουν για απαγόρευση του app σε εθνικό επίπεδο, επικαλούμενοι απειλές για την εθνική ασφάλεια.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν απαιτεί η TikTok να αποχωρήσει από την κινεζική μητρική της ByteDance Ltd. διαφορετικά θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια τέτοια απαγόρευση.

Δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν πως η Κίνα θα μπορούσε να αναγκάσει το TikTok να παραδώσει δεδομένα Αμερικανών χρηστών ή να επηρεάσει αυτό που βλέπουν οι Αμερικανοί θεατές στην εφαρμογή. Η TikTok είπε ότι δεν έχει λάβει ποτέ τέτοιο αίτημα.

Η πλατφόρμα εισήγαγε στο σύμπαν των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης έναν αλλότριο αλγόριθμο, άλλης λογικής και κατεύθυνσης: δεν επιλέγεις εσύ τι θα δεις/ακούσεις/διαβάσεις, αλλά «αφουγκράζεται» τις ανάγκες σου και σε εγκιβωτίζει σε μία συγκεκριμένη αισθητική που θεωρεί ότι έχεις.

Περίπλοκο μα είναι το νέο στρατήγημα που πλέον εφαρμόζουν (σε έναν ορισμένο βαθμό) και οι λοιπές μεγάλες πλατφόρμες, καθώς αποδείχθηκε πετυχημένο.

Το TikTok εκτοξεύθηκε, ο εν λόγω αλγόριθμος λες και διέθετε μία αόρατη κόλλα που δεν αφήνει τον χρήστη να ξεκολλήσει από το scroll down. Κι όσο αυτό έχει σκιά που προέρχεται από το Πεκίνο, οι ανησυχίες φουντώνουν, όπως έχουμε δει ήδη σε πολλές πρωτεύουσες.

Η TikTok έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια με στόχο την απομάκρυνση της εφαρμογής από τους Κινέζους ιδιοκτήτες της και υποσχέθηκε ότι θα προσλάβει την Oracle Corp. ως ανεξάρτητο επόπτη που θα προλαμβάνει οποιαδήποτε παρέμβαση του Πεκίνου.

Σύμφωνα με τη WSJ, τα μέτρα ισοδυναμούν με -αυτό που η ίδια η εταιρεία λέει ότι είναι- μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια να διασφαλίσει στους Αμερικανούς ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή – μια προσπάθεια που οικονομικά μοιάζει ασύμφορη για το TikTok.

Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε. Το TikTok βρίσκεται ενώπιον μίας ενδεχόμενης απαγόρευσης από την Ουάσιγκτον, ενώ συνεχίζει να είναι εξαιρετικά δημοφιλές σε ολόκληρη τη χώρα.

Ο κ. Τσου, στο δικό του βίντεο TikTok, δύο 24ωρα πριν την ακρόαση του, απευθύνθηκε στους Αμερικανούς χρήστες, εφιστώντας τους την προσοχή στην πιθανή απαγόρευση.

Τόνισε ότι η εφαρμογή είχε 150 εκατομμύρια χρήστες στις ΗΠΑ, σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας.

Στην κατάθεσή του, είπε ότι το TikTok αναγνωρίζει τις ανησυχίες για την ασφάλεια που εξέφρασαν τα μέλη του Κογκρέσου. «Η προσέγγισή μας δεν ήταν ποτέ να απορρίψουμε ή να υποτιμήσουμε οποιαδήποτε από αυτές τις ανησυχίες», είπε και πρόσθεσε: «Τις αντιμετωπίσαμε με πραγματική δράση».

Η διπλωματική του ντρίμπλα, ωστόσο, έπεσε πάνω σε μία σειρά από τάκλιν των Αμερικανών γερουσιαστών. Ο Δημοκρατικός Φρανκ Παλλόνε, επικεφαλής του κόμματος στην Επιτροπή Ενέργειας και Εμπορίου, έδωσε μια ωμή απάντηση στους ισχυρισμούς του Τσου: «Δεν το αγοράζω».

⇒ Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr