Ψηφιακή εφαρμογή αλλάζει τις μετακινήσεις

Το «Τaxi Me» έχει ήδη εφαρμοστεί πιλοτικά από τον ΟΑΣΑ στον Δήμο Χαϊδαρίου με αποκλειστικό σκοπό τη διαμόρφωση της συχνότητας των μετακινήσεων, βάσει της ζήτησης από τους δημότες, σε μια λεωφορειακή γραμμή της πόλης της Δυτικής Αττικής.

Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η μείωση του κόστους ανήκουν, ενδεχομένως, στους πιο σημαντικούς στόχους των επιχειρήσεων. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η περικοπή των λειτουργικών δαπανών δύσκολα συνυπάρχει, επιτυχώς, με τη βελτίωση της παραγωγικότητας, ιδίως για επιχειρήσεις που ανήκουν στην εφοδιαστική αλυσίδα και διαθέτουν σημαντικό στόλο οχημάτων. Το δύσκολο αυτό στοίχημα επιδιώκει να πετύχει η εφαρμογή «Taxi Me», που γεννήθηκε στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες συνδυασμένων μεταφορών «πόρτα πόρτα», οι οποίες βασίζονται στην ομαδοποίηση της ζήτησης για μετακινήσεις. Το σκεπτικό της εν λόγω καινοτομίας στηρίζεται στον συνεπιβατισμό (carpooling), στη χρήση ενός μεταφορικού μέσου από όσο το δυνατόν περισσότερους επιβάτες. Εν προκειμένω, όμως, οι δημιουργοί της παρέχουν ως υπηρεσία σε τρίτους την εφαρμογή που διαθέτει ένα ευρύ φάσμα χρήσεων που αφορά τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Το «Τaxi Me» έχει ήδη εφαρμοστεί πιλοτικά από τον ΟΑΣΑ και πλέον οι δημιουργοί του –καθηγητές και ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας– δρομολογούν την ίδρυση ενός τεχνοβλαστού (spin-off), όπως αποκαλούνται οι εταιρείες που αξιοποιούν τα αποτελέσματα της ακαδημαϊκής έρευνας.

«Η εφαρμογή που έχουμε αναπτύξει στηρίζεται στην επεξεργασία δεδομένων και την ανάλυση της πληροφορίας που παρέχουν οι χρήστες σχετικά με το είδος της επιθυμητής διαδρομής. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων, δηλαδή των μέσων μεταφοράς, ενώ εξυπηρετούνται καλύτερα και οι πολίτες», εξηγεί ο Θανάσης Κοράκης, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ένας από τους συνιδρυτές της εφαρμογής.

Το σκεπτικό της εν λόγω καινοτομίας στηρίζεται στη χρήση ενός μεταφορικού μέσου από όσο το δυνατόν περισσότερους επιβάτες.

Η υπηρεσία, που έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο ερευνητικού έργου (εντάσσεται στη δράση «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» της ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ και της ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ), με συντονιστές το Εργαστήριο Βελτιστοποίησης, τον δρα Αθανάσιο Λόη του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τους ερευνητές του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Αλέξανδρο Βαλαντάση και Χρήστο Θεολόγου, έχει δοκιμαστεί πιλοτικά στον Δήμο Χαϊδαρίου. Το φθινόπωρο του 2021 τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία το «Smart Bus», η εφαρμογή που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τον ΟΑΣΑ με αποκλειστικό σκοπό τη διαμόρφωση της συχνότητας των μετακινήσεων, βάσει της ζήτησης από τους δημότες, σε μια λεωφορειακή γραμμή της πόλης της Δυτικής Αττικής.

Οι επικεφαλής της υπό ίδρυση spin-off επιδιώκουν τη διεύρυνση της εμπορικής διάθεσης της εφαρμογής που συγκεντρώνει σημαντικό ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον κ. Κοράκη. «Δήμοι, σχολεία με υπηρεσίες μεταφοράς των μαθητών και ιδιωτικές εταιρείες που επιθυμούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον στόλο των οχημάτων τους ανήκουν στους ενδιαφερομένους. Το σύστημα που έχουμε αναπτύξει έχει πολλαπλές εκφάνσεις. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αξιοποιηθεί για τη διανομή αγαθών από επιχειρήσεις λιανικής, για την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας από τους δήμους, όπως το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”. Ακόμη και για την καλύτερη οργάνωση των δρομολογίων των απορριμματοφόρων σε συνδυασμό με τη χρήση εφαρμογών διαδικτύου των πραγμάτων (IOT). Στις πόλεις του μέλλοντος οι μεταφορές δεν θα έχουν μονολιθικό χαρακτήρα, όπου τα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης αυτοκίνητα κυκλοφορούν, ως επί το πλείστον, με χαμηλή πληρότητα επιβατών, με αποτέλεσμα να σπαταλώνται πολύτιμοι πόροι, να επιτείνεται το κυκλοφοριακό πρόβλημα και να ενισχύεται η ατμοσφαιρική ρύπανση», προσθέτει ο κ. Κοράκης.

Το επιχειρηματικό μοντέλο της εφαρμογής συνδυασμένων μεταφορών, που θα διατίθεται ως υπηρεσία προς τρίτους, θα στηρίζεται στην καταβολή κάποιου είδους αντιτίμου από τους χρήστες της εφαρμογής. Η ελληνική αγορά διαθέτει σημαντικές προοπτικές για την ανάπτυξη της εφαρμογής. Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, καθημερινά, λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης, οι οδηγοί χάνουν μία ώρα και 8 έως 10 ευρώ, με τον αριθμό των μετακινήσεων στην Αθήνα να τοποθετείται σε επτά εκατομμύρια, από τις οποίες μόλις 2,5 εκατ. πραγματοποιούνται με μέσα μαζικής μεταφοράς. Ο γαλλικός Οργανισμός Οικολογικής Μετάβασης (ADEME) έχει υπολογίσει ότι το 12% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στις μετακινήσεις με Ι.Χ. αυτοκίνητο, με μόνο ένα συνεπιβάτη να υπολογίζεται ότι συμβάλλει, ετησίως, στη μείωση κατά περίπου 1,2 τόνους των εκπομπών CO2. Επίσης, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, το «Taxi Me» θα μπορούσε να προσφέρει και «έξυπνες» συνδυασμένες μεταφορές από πόρτα σε πόρτα. Ενας χρήστης, για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιλέξει τη μεταφορά του από την Αθήνα στον Βόλο, με την εφαρμογή να του προσφέρει έναν ή περισσότερους τρόπους μετακίνησης (π.χ. μόνο με Ι.Χ., ταξί, λεωφορείο ή με συνδυασμό αυτών) που θα είναι βασισμένοι στο μοντέλο του carpooling. Η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του στόλου των οχημάτων αποτελεί ζητούμενο, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και για τις επιχειρήσεις διαμεταφοράς. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση τοποθετούνται σε 34 δισεκατομμύρια τα «νεκρά» χιλιόμετρα, η απόσταση που διανύουν τα φορτηγά χωρίς εμπόρευμα, αριθμός που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 1/5 του συνόλου των διαδρομών που πραγματοποιούνται στις εμπορευματικές μεταφορές.