Προς την τελική ευθεία «τρέχει» το ΕΣΠΑ 2014-2020

Ένα υπόλοιπο κοινοτικών κονδυλίων της τάξεως των 3,1 δισ. ευρώ απομένει να απορροφηθεί από το ΕΣΠΑ 2014-2020, προκειμένου έως το τέλος του 2023 το ποσοστό αξιοποίησης της «ενωσιακής στήριξης» να ανέλθει στο 100%.

Στόχος δηλαδή να υπάρξει πλήρης απορρόφηση των κονδυλίων που αντιστοιχούν για τη χώρα μας κατά τη συγκεκριμένη προγραμματική περίοδο, κάτι που για τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων είναι «απολύτως εφικτό».

Με βάση τα καταχωρισμένα στοιχεία (20/3/2023) από το σύνολο των 19.035.280.371 ευρώ στα οποία ανέρχεται η κοινοτική συμμετοχή για το ΕΣΠΑ 2014-2020 (εξαιρείται το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΑΑ) έχουν απορροφηθεί τα 15.904. 682.528 ευρώ ή ποσοστό 83,55%. Συνεπώς απομένουν να εισρεύσουν στην Ελλάδα από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία άλλα 3.130.597.843 ευρώ.

Μάλιστα, προκειμένου να μην υπάρξει απώλεια κοινοτικών κονδυλίων, το αμέσως επόμενο διάστημα -αν χρειαστείθα υπάρξει αναθεώρηση κάποιων επιχειρησιακών προγραμμάτων, που έχουν μείνει «πιο πίσω» ώστε τμήμα των πόρων τους να κατευθυνθεί σε άλλες δράσεις ή προγράμματα.

Κατά την αναθεώρηση αυτή, είναι βέβαιο ότι στο επίκεντρο θα βρεθούν τα επιχειρησιακά προγράμματα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξης και Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα, που καταγράφουν απορρόφηση 65,69% και 67,78% αντίστοιχα. Στο ίδιο «κάδρο» είναι βέβαιο ότι θα τεθεί και το πρόγραμμα Θάλασσα και Αλιεία, όπου η απορρόφηση ανέρχεται στο 56,26%.

Ωστόσο, το εν λόγω πρόγραμμα, αλλά και τα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας (Interreg) έχουν σχετικά χαμηλούς προϋπολογισμούς και συνεπώς εύκολα, με τις κατάλληλες κινήσεις μέσω της αναθεώρησής τους, μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην κατανομή μεταξύ επιχειρησιακών και περιφερειακών προγραμμάτων (ΠΕΠ) τα πρώτα (επιχειρησιακά) καταγράφουν απορρόφηση της τάξεως του 82,26%, ενώ τα ΠΕΠ 89,55%.

Σε ό,τι αφορά τα επιχειρησιακά προγράμματα, στην πρώτη θέση βρίσκεται το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ), με ποσοστό απορρόφησης 91,18%.

Επισημαίνεται ότι το εν λόγω πρόγραμμα είναι μακράν το μεγαλύτερο από απόψεως προϋπολογισμού του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς έχει «προικιστεί» τουλάχιστον δύο φορές με πόρους. Το αποτέλεσμα ήταν ο συνολικός του προϋπολογισμός (κοινοτικοί και εθνικοί πόροι) να ανέλθει από τα αρχικώς 4,7 δισ. ευρώ στα 8,3 δισ. ευρώ.

Η δεύτερη θέση «ανήκει» στο πρόγραμμα Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού και Διά Βίου Μάθησης, με ποσοστό 88,10%, και ακολουθούν -όπως προαναφέρθηκετα προγράμματα Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα με 67,78%, Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη με 65,69% και Θάλασσα και Αλιεία, με 56,26%.

Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στο πρόγραμμα Τεχνική Βοήθεια, όπου ήδη έχει επιτευχθεί η πλήρης απορρόφηση (100%) των πόρων. Αντίστοιχα στα ΠΕΠ στην πρώτη θέση βρίσκεται το πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου, με ποσοστό απορρόφησης 98,01%, ακολουθεί της Κεντρικής Μακεδονίας, με 97,10%, η Αττική, με 95,41%, η Κρήτη, με 90,60%, ενώ τη χαμηλότερη επίδοση έχει το ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας, με ποσοστό 70,68%.

Πάντως, το συνολικό ποσοστό απορρόφησης του ΕΣΠΑ μειώνεται στο 79,82% αν προστεθεί και το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), όπου η απορρόφηση είναι στο 69,30%.