Πόλεμος στην Ουκρανία: «Θάλασσα» από τάφους μαχητών της Wagner

Μαζικές δεήσεις για τους Ρώσους στρατιώτες από τον ορθόδοξο παπά στο νεκροταφείο της Μπακίνσκαγια. «Γίνονται τέσσερις έως οκτώ κηδείες ημερησίως, ενώ έχει φτάσει να γίνουν έως και 16 σε μία μέρα», αναφέρουν οι κάτοικοι. [Nanna Heitmann / The New York Times]

Στη μικρή πόλη Μπακίνσκαγια, στη ρωσική περιφέρεια του Κρασνοντάρ, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα, βρίσκεται ένα επαρχιακό νεκροταφείο. Οι κάτοικοι της πόλης περιγράφουν πως τελευταία οι κηδείες εκεί είναι όλο και συχνότερες. Η θάλασσα από σταυρούς που αντικρίζει κανείς μπαίνοντας μέσα συνηγορεί μαζί τους. Πράγματι, το μικρό νεκροταφείο αποτελεί εδώ και λίγο καιρό την τελευταία κατοικία για τους μαχητές της ομάδας Wagner που πολεμά στην Ουκρανία και η οποία τις τελευταίες εβδομάδες ηγείται της σκληρής ρωσικής προσπάθειας να καταλάβει την πόλη Μπαχμούτ στα ανατολικά της χώρας.

Παρά το γεγονός ότι ο ιδρυτής της ομάδας, Γεβγκένι Πριγκόζιν, πρώην υπάλληλος στο Κρεμλίνο και κοντινό πρόσωπο στον Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει χαρακτηρίσει τη Wagner ως «πιθανώς τον πιο έμπειρο στρατό αυτή τη στιγμή στον κόσμο», φαίνεται πως οι απώλειες που γνωρίζει το τελευταίο διάστημα είναι τεράστιες. Εχοντας επιστρατεύσει πρώην καταδίκους και βαρυποινίτες, με ελάχιστη εκπαίδευση στη μάχη πεδίου, η ομάδα Βάγκνερ χάνει καθημερινά ανθρώπους. «Γίνονται τέσσερις έως οκτώ κηδείες ημερησίως, ενώ έχει φτάσει να γίνουν έως και 16 σε μία μέρα», αναφέρουν οι κάτοικοι για το νεκροταφείο της Μπακίνσκαγια. Στα τέλη της περασμένης χρονιάς το νεκροταφείο είχε 50 τάφους. Τώρα έχει πάνω από 300, λένε.

Ολοι οι τάφοι είναι πανομοιότυποι, σκαμμένοι βαθιά στο φρέσκο χιόνι, με έναν ξύλινο σταυρό ή, πολύ σπανιότερα, μια μουσουλμανική πλάκα από πάνω τους. Στη βάση τους έχουν ένα μπουκέτο πλαστικά λουλούδια στο μοτίβο της ομάδας Wagner. Μαύρα, κίτρινα, κόκκινα και στη μέση ένα χρυσό αστέρι.

Οι ενταφιασμοί στην περιοχή δεν τύχαιναν ιδιαίτερης προσοχής μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, όταν ένας ακτιβιστής, ο Βιτάλι Βοτανόφσκι, άρχισε να δημοσιεύει εικόνες του νεκροταφείου, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των ημερομηνιών γέννησης των νεκρών, στο κανάλι του στο Telegram. Δέκα ημέρες αργότερα, την Πρωτοχρονιά, άρχισαν να κυκλοφορούν φωτογραφίες του Γεβγκένι Πριγκόζιν που τον απεικόνιζαν να επισκέπτεται το νεκροταφείο και να εναποθέτει λουλούδια στους τάφους. O Βοτανόφσκι ήταν εκείνος που γνωστοποίησε πως, κατά τη διάρκεια της μάχης στο Μπαχμούτ και στο γειτονικό χωριό Σολεντάρ, οι κηδείες στην Μπακίνσκαγια αυξήθηκαν ραγδαία.

Τρόπος διαμαρτυρίας

Ο ίδιος δήλωσε πως το να δημοσιεύει τα ονόματα και τις ημερομηνίες γέννησης των νεκρών, καθώς και φωτογραφίες από τους τάφους τους, είναι ο μόνος τρόπος που διαθέτει για να διαμαρτυρηθεί και να προσπαθήσει να αλλάξει την κοινή γνώμη.

Παρά το εκφοβιστικό κλίμα, ο Βοτανόφσκι πιστεύει ότι η απλή πράξη της ανάρτησης για τους νεκρούς θα επιφέρει τελικά όχι μόνο το τέλος του πολέμου, αλλά και την κατάρρευση του συστήματος που έχτισε ο Πούτιν.

«Ξέρετε γιατί έπεσε η Ρωσική Αυτοκρατορία;» είπε ενώ συνομιλούσε μαζί μας στην κουζίνα του. «Εξαιτίας του αριθμού των φερέτρων που επέστρεφαν από τα μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στα χωριά όπου ζούσαν οι πεσόντες», σχολιάζει με νόημα. «Είναι άλλο πράγμα όταν το βλέπεις στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή σου και λες “α, εκεί πολεμούν, εκεί σκοτώνονται”· όπως στα ηλεκτρονικά παιχνίδια», πρόσθεσε. «Ομως οι άνθρωποι αρχίζουν να αναρωτιούνται “γιατί το κάνουμε αυτό;” όταν βλέπουν το φέρετρο ενός παλιού συμμαθητή τους».