Πλεόνασμα – έκπληξη και μεγάλη μείωση χρέους

Σε θετικό έδαφος πέρασε από το 2022 το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης, με πρωτογενές πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ ή 273 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης του προϋπολογισμού του 2023 για έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ ή 3,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ και η Eurostat, στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.

Η εντυπωσιακή αυτή βελτίωση, έναντι της πρόβλεψης, είναι αποτέλεσμα στατιστικών προσαρμογών που έκανε η Eurostat (τα έσοδα από ANFAs και SMPs υπολογίστηκαν στο 2022, ενώ η δαπάνη για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Αττικής μεταφέρθηκε στο 2023), αλλά και της υπεραπόδοσης των εσόδων, λόγω υψηλότερης ανάπτυξης (ήταν 5,9% έναντι πρόβλεψης για 5,6%) καθώς και της υποεκτέλεσης ορισμένων δαπανών.

Σε κάθε περίπτωση, στέλνει ένα θετικό σήμα στις αγορές και στρώνει το έδαφος για μια ικανοποιητική επίδοση και κατά τη φετινή χρονιά, καθώς η υπεραπόδοση των εσόδων συνεχίζεται, αν και οι προσαρμογές της Eurostat και τα προεκλογικά πακέτα παροχών θα επιβαρύνουν το φετινό αποτέλεσμα.

Στο πρόγραμμα σταθερότητας που θα υποβάλει η κυβέρνηση στις 30 Απριλίου στην Ε.Ε. θα διατηρεί περίπου σταθερό τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ φέτος και αύξηση στο 2% του ΑΕΠ το 2024 και εφεξής.

Για φέτος ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος διατηρείται σταθερός στο 0,7% του ΑΕΠ και αυξάνεται στο 2% το 2024.

Η Ελλάδα είχε εξάλλου τη μεγαλύτερη μείωση χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., το 2022 σε σύγκριση με το 2021. Συγκεκριμένα, το χρέος μειώθηκε κατά 23,3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε στο 171,3% του ΑΕΠ, το οποίο παραμένει, βεβαίως, το υψηλότερο με διαφορά στην Ε.Ε. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ Fiscal Monitor, η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα, σχεδόν εξίσου, τόσο της ανάπτυξης, όσο και του υψηλού πληθωρισμού.

Σε απόλυτα μεγέθη, άλλωστε, το χρέος αυξήθηκε: ήταν 356,25 δισ. ευρώ, έναντι 353,48 δισ. ευρώ το 2021. Το ΑΕΠ ξεπέρασε τα 200 δισ. ευρώ, φτάνοντας τα 208,030 δισ. ευρώ από 181,67 δισ. το 2021.

Σημαντική μείωση είχε και το έλλειμμα, συμπεριλαμβανομένων των τόκων: Συγκρατήθηκε στο 2,3% του ΑΕΠ από 7,1% του ΑΕΠ το 2021 και από 9,7% του ΑΕΠ το 2020. Σημειωτέον ότι το όριο υπερβολικού ελλείμματος βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας είναι το 3% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα, με την επίδοση του 2,3% του ΑΕΠ βρίσκεται στη 13η χαμηλότερη θέση στην Ε.Ε.

Ο μέσος όρος του ελλείμματος στην Ευρωζώνη ήταν 3,6% του ΑΕΠ και στην Ε.Ε. 3,4% του ΑΕΠ. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνονται σταθερά από το 2020, οπότε εκτινάχθηκαν λόγω κορωνοϊού, αν και σε απόλυτα μεγέθη συνέχισαν την ανοδική τους πορεία. Αντίθετα, τα έσοδα διατηρούνται σε σταθερά περίπου επίπεδα ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2020, αλλά επίσης αυξάνονται σε απόλυτα μεγέθη.

Σχολιάζοντας τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων από την ΕΛΣΤΑΤ ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε: «Τα σημερινά, επίσημα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα πέτυχε να μηδενίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2022, καταγράφοντας μάλιστα και μικρό πρωτογενές πλεόνασμα. Πετύχαμε έτσι, όλοι μαζί, νοικοκυριά, επιχειρήσεις, κράτος και κυβέρνηση, τη μεγαλύτερη –πανευρωπαϊκά– δημοσιονομική βελτίωση, παρά το γεγονός ότι τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας ήταν από τα πιο γενναιόδωρα στην Ευρώπη. Το ίδιο έτος, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 26 δισ. ευρώ. Και το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 23% του ΑΕΠ. Η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα. Επέστρεψε, δυναμικά, στο ευρωπαϊκό προσκήνιο».