Πάσχα στη Μονεμβασιά: Ατμοσφαιρικά καλντερίμια, φαναράκια και αναμμένα κεριά

Η Μονεμβασιά είναι ατμοσφαιρική όλο τον χρόνο. Είναι το μεσαιωνικό σκηνικό με τα καλντερίμια, τα πέτρινα σπίτια και τον χαμηλό φωτισμό, η θάλασσα, η απουσία αυτοκινήτων και η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν βράχο ο οποίος συνδέεται με την υπόλοιπη Πελοπόννησο με μια γέφυρα, που επιτείνουν αυτή την αίσθηση. Η Μονεμβασιά είναι από τα μέρη που πρέπει να επισκεφτεί κανείς τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Κι αν πρέπει να διαλέξει μια εποχή, αυτή θα είναι η άνοιξη και –γιατί όχι– το Πάσχα, όταν ο καιρός γλυκαίνει και στον βράχο αντηχούν ψαλμωδίες – τη Μεγάλη Πέμπτη στον ναό του Αγίου Νικολάου και τη Μεγάλη Παρασκευή στη Χρυσαφίτισσα και στη Μυρτιδιώτισσα, οπότε η πομπή του Επιταφίου διασχίζει τα καλντερίμια, περνά από τις στοές με τα αναμμένα κεριά και ανεβαίνει στην Άνω Πόλη και στον ναό της Αγίας Σοφίας από τις περίφημες «βόλτες», το πανέμορφο φιδογυριστό καλντερίμι. Φέτος η περιφορά στην Άνω Πόλη θα αποφασιστεί τελευταία στιγμή, αλλά, ακόμη κι αν δεν γίνει, εξίσου μυστηριακή είναι η πορεία στην Κάτω Πόλη. Η πομπή του Επιταφίου, συνοδευόμενη από τη Φιλαρμονική του δήμου, η οποία ψάλλει τα εγκώμια, κοντοστέκεται στις εκκλησίες, στο πιο σημαντικό κτίριο του Κάστρου (τον σημερινό ξενώνα Αρδάμη, που υπήρξε κυβερνείο των Ενετών και διοικητήριο επί Τουρκοκρατίας) και στην κεντρική πύλη. Τότε, η πομπή ξεκινά την πορεία της προς τη Γέφυρα, τον σύγχρονο οικισμό εκτός Κάστρου, συνοδευόμενη από καΐκια με αναμμένα φαναράκια που την ακολουθούν από τη θάλασσα μέχρι να μπει στην πόλη και στον ναό του Αγίου Λεοντίου.

Κατάνυξη στον ναό του Ελκόμενου Χριστού, που φέτος αναστηλώνεται. © VISUALHELLAS.GR

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, η Μονεμβασιά γιορτάζει την Ανάσταση επίσης κατανυκτικά, δίχως εκκωφαντικές εκρήξεις από δυναμιτάκια, καθώς αυτά απαγορεύονται λόγω του ότι είναι ανακηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος. Η μητρόπολη του Ελκόμενου Χριστού είναι υπό αναστήλωση και τα σκήπτρα θα πάρει φέτος η Χρυσαφίτισσα. Η γοητεία τού να παρακολουθείς τη λειτουργία εντός αληθινών μνημείων είναι πραγματική εμπειρία, πάνω και πέρα από θρησκευτικές πεποιθήσεις. 
Μοναδική εξαίρεση στη γαλήνια ατμόσφαιρα είναι το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, οπότε η… διατάραξη ησυχίας έχει επιτραπεί για χάρη του εθίμου: στην τάπια της Χρυσαφίτισσας, με θέα στη θάλασσα, εκρήγνυται και καίγεται πανηγυρικά ο Ιούδας.

Γοητευτική η νύχτα, με τα φώτα να ανάβουν εντός των τειχών που οριοθετούν την παλιά πόλη. © VISUALHELLAS.GR

ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ

Οι βόλτες στη μεσαιωνική καστροπολιτεία δεν χορταίνονται. Καλντερίμια, «δρομικές» (θολοσκέπαστες διασταυρώσεις), βυζαντινοί ναοί και αρχοντόσπιτα θα σας κάνουν να νιώσετε σαν ήρωες παραμυθιού. Το κεντρικό δρομάκι, όπου είναι συγκεντρωμένα εστιατόρια, καφέ, καταστήματα δώρων και τοπικών προϊόντων, λέγεται Γιάννη Ρίτσου, προς τιμήν του Μονεμβασίτη ποιητή. Το σπίτι του έχει ξεκινήσει να μετατρέπεται σε μουσείο, στο οποίο θα παρουσιάζονται η ζωή και το έργο του μέσα από αυθεντικά αντικείμενα (η Έρη Ρίτσου, κόρη του ποιητή, δώρισε έπιπλα, πίνακες, ποιητικές συλλογές κ.ά. στον δήμο). Το δρομάκι θα σας οδηγήσει και στην κεντρική τάπια με τον σπουδαίο ναό του Ελκόμενου Χριστού του 6ου αιώνα, όπου γίνονται εργασίες (ζητήστε να σας πουν την ιστορία για την πολύπαθη εικόνα της Σταύρωσης), και το πολυφωτογραφημένο κανόνι με τη θέα στη θάλασσα. Στο παρακείμενο τζαμί στεγάζεται η μικρή αλλά ενδιαφέρουσα αρχαιολογική συλλογή της Μονεμβασιάς.

Οι βόλτες στα καλντερίμια σε φέρνουν συχνά αντιμέτωπο με την απεραντοσύνη του Μυρτώου Πελάγους. © ΜΑΡΙΚΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ  

Στα σκαριά είναι επίσης η κατασκευή τελεφερίκ που θα οδηγεί στην Άνω Πόλη. Λέγεται ότι η κατασκευή του θα είναι συμβατή με την ιστορικότητα και τη φυσιογνωμία του Κάστρου, αλλά σε κάθε περίπτωση εσείς αξίζει να ανεβείτε από το φανταστικό καλντερίμι, να θαυμάσετε την όμορφη Αγία Σοφία του 12ου αιώνα και να αγναντέψετε την Κάτω Πόλη και το Μυρτώο Πέλαγος. Μια άλλη εξαιρετική βόλτα εντός των τειχών είναι κατά μήκος του θαλασσινού τείχους. Αρχικά θα σας οδηγήσει στο Πορτέλο, τη θαλασσινή πύλη (αν ο καιρός το επιτρέπει, εδώ μπορείτε να ρίξετε και την πρώτη βουτιά της σεζόν), και κατόπιν στην πύλη των ανατολικών τειχών, όπου μπορείτε να περπατήσετε ως τον αναστηλωμένο φάρο. Η Γέφυρα, στην απέναντι ακτή, είναι ένας σύγχρονος οικισμός, στον οποίο θα πάτε μόνο και μόνο για να δείτε από απόσταση τον εντυπωσιακό βράχο αλλά και για να ψωνίσετε τα περίφημα τοπικά αμυγδαλωτά από το Μορέως Ήδιστα (amigdaloto.gr). Λίγο μακρύτερα, στον δρόμο για Συκιά, θα επισκεφτείτε την Οινοποιητική Μονεμβασιάς, ένα σύγχρονο οινοποιείο όπου η οικογένεια Τσιμπίδη αναβίωσε το ιστορικό γλυκό κρασί Malvasia και διοργανώνει γευσιγνωσίες (monemvasiawinery.gr). Σε κάθε περίπτωση, φροντίστε τη νύχτα να είστε εντός των τειχών, για να περιηγηθείτε εκ νέου στα ατμοσφαιρικά στενά, να απολαύσετε στα εστιατόρια τις τοπικές γεύσεις (ζυμαρικά γκόγκες, χορτοπιτάκια τσαΐτια) και ένα κοκτέιλ στο ταρατσάκι του μπαρ Emvasis (τηλ. 27320-61139).

Ελαιώνες και ανθισμένα αγριολούλουδα συνοδεύουν στις περιηγήσεις πέριξ της Μονεμβασιάς. © Thomas Linkel / laif

ΔΙΑΜΟΝΗ

Kinsterna (τηλ. 27320-66300, kinsternahotel.gr, από 211 ευρώ με πρωινό και ελάχιστη διαμονή δύο νύχτες). Αρχοντικό βυζαντινής εποχής, εντός ενός κτήματος 90 στρεμμάτων που είναι γεμάτο ελαιόδεντρα, πορτοκαλιές, αμπέλια, κήπους και έχει θέα στον βράχο της Μονεμβασιάς και στη θάλασσα. Αναπαλαιώθηκε με γούστο και σεβασμό στην ιστορικότητα του κτιρίου και προσφέρει δωμάτια, σουίτες και αυτόνομες κατοικίες, όλα κομψά διακοσμημένα και με διακριτική πολυτέλεια. Οι πρώτες ύλες στο εστιατόριο και στο πρωινό είναι από τα ιδιόκτητα μποστάνια, ενώ ανάλογα με την εποχή μπορείτε να συμμετέχετε σε αγροτουριστικές εργασίες ή δραστηριότητες – από μάθημα κηροποιίας και γευσιγνωσία μέχρι ποδηλασία και ψάρεμα. 
Αρδάμης (τηλ. 27320-61887, ardamis.gr, από 115 ευρώ χωρίς πρωινό). Σε ένα από τα πιο ιστορικά κτίρια του Κάστρου, όπου στεγαζόταν το κυβερνείο των Ενετών και το διοικητήριο επί Τουρκοκρατίας. Τα δωμάτια και οι σουίτες είναι διαφορετικά μεταξύ τους, διακοσμημένα καλόγουστα, εξοπλισμένα με επώνυμα προϊόντα και τζακούζι. Υπέροχη η βεράντα στο κεντρικό κτίριο με την απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα. 
Moni Emvasis Luxury Suites (τηλ. 27320-62122, moniemvasis.gr, από 190 ευρώ με πρωινό). Τρεις όμορφες σουίτες μέσα στο Κάστρο, με επώνυμα έπιπλα, τζάκι και θέα στη θάλασσα.  
Κελλιά (τηλ. 27320-61520, keliamonemvasia.com, από 95 ευρώ με πρωινό). Όμορφος ξενώνας στο κτίριο όπου γεννήθηκε ο Γιάννης Ρίτσος, με δωμάτια στο ισόγειο και στον όροφο, τα δεύτερα με θέα στη θάλασσα. Επιπλέον, εδώ διοργανώνονται γευσιγνωσίες ελαιολάδου και κρασιού από παραγωγούς της περιοχής. 
Malvasia (τηλ. 27320-61323, malvasiahotel-traditional.gr, από 95 ευρώ, με θέα θάλασσα, από 65 ευρώ τα μικρότερα, όλα με πρωινό). Διαφόρων τύπων και μεγεθών δωμάτια, άλλα με θέα στη θάλασσα, άλλα με μπαλκόνι, άλλα με τζάκι.
Vyzantino (τηλ. 27320-61351, hotelbyzantino.com, από 90 ευρώ με πρωινό). Στο κεντρικό δρομάκι του Κάστρου, σε ωραία θέση, μοιράζεται σε ανεξάρτητα κτίρια και διαθέτει διαφόρων τύπων δωμάτια με σύγχρονες παροχές, τα περισσότερα με θέα στη θάλασσα. Με δικό του καφέ και ελληνικό πρωινό. 
Likinia (τηλ. 27320-61939, likinia.gr, από 120 ευρώ με πρωινό). Σε καλή τοποθεσία, στην τάπια της Χρυσαφίτισσας, με δωμάτια και σουίτες που προσφέρουν σύγχρονες ανέσεις. Τα περισσότερα διαθέτουν τζάκι και θέα στη θάλασσα. 
Λιοτρίβι (τηλ. 27320-53060, liotrivi.info, από 103 ευρώ με πρωινό). Εναλλακτική πρόταση διαμονής στο χωριό Βελιές, σε κτίσμα που αναφέρεται ως το εξοχικό του Ρίτσου. Στους χώρους υπάρχει επισκέψιμο λιοτρίβι-μουσειακός χώρος. Περιποιημένα δωμάτια και σουίτες με θέα στους κήπους με τις ελιές. 

→ Καθώς στο Κάστρο όλες οι κτιριακές επεμβάσεις ελέγχονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και ισχύουν αυστηροί κανόνες, οι ξενώνες δεν μπορούν να ανακαινιστούν όπως θα ήθελαν οι ιδιοκτήτες. Έτσι, υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια στα δωμάτια του ίδιου ξενώνα ως προς την αισθητική και το μέγεθός τους. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε ποιο δωμάτιο σας περιμένει.