Παιδιά και οθόνες: Συμβουλές και αποτελεσματικές λύσεις, όχι ενοχές

Η Ελίζαμπεθ Βέρντικ, συγγραφέας του βιβλίου «Οι οθόνες δεν είναι για όλη την ώρα».

Σημαντική αύξηση του χρόνου που τα παιδιά πέρασαν μπροστά στις οθόνες στη διάρκεια της πανδημίας και των lockdowns διαπίστωσε μεγάλος αριθμός ερευνών που διεξήχθησαν την τελευταία διετία. Ειδικοί και γονείς ανησυχούν και, ειδικά, την περίοδο των γιορτών. Η συγγραφέας Ελίζαμπεθ Βέρντικ στο βιβλίο της «Οι οθόνες δεν είναι για όλη την ώρα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, προτείνει λύσεις που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ανακουφιστικά και αποτελεσματικά. «Θεωρώ ότι αυτό το βιβλίο θα βοηθήσει τις οικογένειες που ανησυχούν πώς θα μπορέσουν να εισαγάγουν κανόνες σε ό,τι αφορά τη χρήση της οθόνης», λέει.

Πιστεύει ότι οι γονείς χρειάζονται συμβουλές, όχι ενοχές, γιατί δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις παιδιά. Το συχνότερο λάθος τους, λέει, είναι ότι δεν συνειδητοποιούν πόσες οθόνες χρησιμοποιούν ταυτόχρονα. «Αν ρίξουμε μια ματιά τριγύρω, θα δούμε ότι μπορεί ταυτόχρονα να λειτουργούν κινητά, τάμπλετ, τηλεοράσεις, υπολογιστές και κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών […]. Συχνά οι γονείς, από ανησυχία ή εκνευρισμό, μπορεί να θέλουν να τρέξουν και να σβήσουν όλες τις συσκευές και να ορίσουν κανόνες. Είναι όμως πιο βοηθητικό να ορίσουν ένα πρόγραμμα που έχει μεγάλη πιθανότητα να επιτύχει. Να έχουν άλλες διασκεδαστικές δραστηριότητες σε αναμονή, ώστε η μετάβαση να είναι πιο εύκολη για όλους. Χρειάζεται χρόνος για να αλλάξουν τα πράγματα».

Παρ’ όλα αυτά, δεν δαιμονοποιεί τις οθόνες. «Δεν θα έλεγα ότι τα παιδιά απειλούνται από τη χρήση της οθόνης. Οι οθόνες είναι μέρος της ζωής μας και μπορούμε να ενημερωθούμε και να πάρουμε σωστές αποφάσεις για το πώς θα τις ενσωματώσουμε στα σπίτια και στα σχολεία. Θα έλεγα ότι είναι σημαντικό να έχουμε ορισμένους κανόνες, που τα παιδιά να γνωρίζουν», σημειώνει και προσθέτει: «Μπορούμε να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας: είναι τα παιδιά μου υγιή, ασκούνται και κοιμούνται αρκετά, κάνουν τις σχολικές τους υποχρεώσεις, έχουν χρόνο για κοινωνικές συναναστροφές πρόσωπο με πρόσωπο; Επίσης: έχει το σπίτι χώρους χωρίς οθόνες, όπου μπορούμε να απολαμβάνουμε χρόνο μαζί και, πολύ σημαντικό, έχω μάθει τα παιδιά μου πώς να είναι ασφαλή στο Διαδίκτυο;». Αλλωστε, τονίζει, είναι πολλές οι θετικές πλευρές της χρήσης οθόνης, όπως η επικοινωνία με αγαπημένους ανθρώπους που είναι μακριά μας, οι εκπαιδευτικές ιστοσελίδες, οι μαθησιακές ευκαιρίες και η ψυχαγωγία. «Δεν είμαι η αστυνομία της οθόνης! Εγραψα αυτό το βιβλίο για να βοηθήσω τους ανθρώπους να αποκτήσουν περισσότερη γνώση και ενημέρωση για το πώς η τεχνολογία μπορεί να ενταχθεί στην οικογενειακή ζωή».

Δείχνει κατανόηση για τους γονείς που της εκμυστηρεύθηκαν κατά καιρούς ότι έχουν δώσει στα παιδιά τους μια οθόνη για να εξασφαλίσουν λίγη ησυχία ή να αποφύγουν την ένταση. Τους συμβουλεύει να δώσουν το καλό παράδειγμα. «Συχνά οι γονείς ξεχνούν πόσο χρόνο περνούν και οι ίδιοι μπροστά από την οθόνη – τσεκάρουν τα σόσιαλ μίντια ή απλά έχουν ανοιχτή την τηλεόραση για “παρέα”. Τα παιδιά μας παρακολουθούν πάντα και ακολουθούν το παράδειγμά μας. Μπορούμε λοιπόν να γίνουμε θετικά πρότυπα σε ό,τι αφορά τη χρήση οθόνης». Και φυσικά, επισημαίνει, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι κάνουν τα παιδιά όταν χρησιμοποιούν οθόνες. Τέλος, συμβουλεύει, οι γονείς θα πρέπει να επιλέξουν θετικούς τρόπους να κάνουν αλλαγές, βοηθώντας τα παιδιά να καταλάβουν το γιατί οι γονείς τους θέλουν να θέσουν όρια στη χρήση οθόνης. «Και η απάντηση σε αυτό το γιατί είναι “ώστε να περνάμε όλοι περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί”».