Παγίδες υπερφορολόγησης, νέες αντικειμενικές & επιτόκια δανείων

Αυξημένα ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων θα κληθούν να καλύψουν φέτος, με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για το 2022, χιλιάδες φορολογούμενοι με
κατοικίες σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας όπου οι αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων την 1η-1-2022 προκαλούν αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης για διαμερίσματα και μονοκατοικίες.

Παρόμοιο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν και χιλιάδες άλλοι φορολογούμενοι οι οποίοι κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022 πλήρωσαν «φουσκωμένες» δόσεις δανείων και πιστωτικών καρτών, λόγω αύξησης των επιτοκίων των τραπεζικών χορηγήσεων. Ειδικά δε όσοι φορολογούμενοι υπάγονται και στις δύο αυτές περιπτώσεις θα βρεθούν φέτος αντιμέτωποι με υπέρμετρη αύξηση τεκμηρίων (και για κατοικίες και για δάνεια – κάρτες).

Σύμφωνα, ειδικότερα, με την ισχύουσα νομοθεσία:

1. Όσοι φορολογούμενοι χρησιμοποιούν, ως κύριες ή δευτερεύουσες κατοικίες, διαμερίσματα ή μονοκατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές της χώρας όπου από την 1η-1-2022 οι αντικειμενικές τιμές ζώνης αυξήθηκαν σημαντικά και υπερέβησαν το όριο των 2.799 ευρώ ανά τ.μ., πάνω από το οποίο τα τεκμήρια διαβίωσης για τη χρήση κατοικιών προσαυξάνονται κατά 40%, θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα αύξησης του ύψους του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος στις φετινές φορολογικές δηλώσεις. Παρόμοιο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν και οι φορολογούμενοι με κατοικίες σε περιοχές όπου οι αντικειμενικές τιμές από την 1η-1-2022, λόγω της αύξησής τους, ξεπέρασαν το όριο των 4.999 ευρώ ανά τ.μ., πάνω από το οποίο ισχύει περαιτέρω προσαύξηση των τεκμηρίων χρήσης κατοικιών, κατά ποσοστό 21,42%.
   Στις φορολογικές δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2022, που θα υποβάλουν φέτος όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι, τα τεκμήρια διαβίωσης των κατοικιών θα υπολογιστούν με βάση τις νέες αυξημένες αντικειμενικές τιμές ακινήτων που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η-1-2022. Συνεπώς, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, θα προκύψει αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις δηλούμενες κατοικίες και το ύψος του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος θα είναι αυξημένο, οπότε υπάρχει πιθανότητα να υπερβεί το πραγματικό δηλωθέν εισόδημα και να προκύψει υποχρέωση καταβολής επιπλέον φόρου εισοδήματος. Ωστόσο, οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να επικαλεστούν ποσά εισοδημάτων παρελθόντων ετών που δεν αναλώθηκαν μέχρι το τέλος του 2021 ή έσοδα από άλλες πηγές (δάνεια, δωρεές κ.λπ.) για να καλύψουν τυχόν πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα προκύψει λόγω της αύξησης των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες τους. Οι περιοχές στις οποίες θα παρουσιαστεί το φαινόμενο της αύξησης των τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών λόγω της εφαρμογής των αυξημένων από την 1η-1-2022 αντικειμενικών τιμών ακινήτων στον υπολογισμό των τεκμηρίων παρουσιάζονται στον αναλυτικό πίνακα που δημοσιεύουμε.
2. Πρόβλημα αύξησης του ύψους του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος θα αντιμετωπίσουν στις φετινές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και όσοι φορολογούμενοι πληρώνουν κάθε χρόνο μηνιαίες δόσεις για την εξόφληση τόκων και κεφαλαίου στεγαστικών, καταναλωτικών, προσωπικών, επιχειρηματικών δανείων και πιστωτικών καρτών. Τα καταβαλλόμενα αυτά χρηματικά ποσά των δόσεων θεωρούνται για την εφορία τεκμήρια προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος και προστίθενται στα υπόλοιπα τεκμήρια (στα τεκμήρια διαβίωσης για σπίτια, αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη και στα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας) προκειμένου να προσδιορίσουν με τεκμαρτό τρόπο τα φορολογητέα εισοδήματα. Το 2022, από τον Ιούλιο και μετά, χιλιάδες φορολογούμενοι που είχαν λάβει δάνεια κυμαινομένου επιτοκίου επιβαρύνθηκαν με επιπλέον ποσά μηνιαίων δόσεων για τα δάνεια αυτά, επειδή οι τράπεζες αύξησαν τα επιτόκιά τους, ακολουθώντας τις σχετικές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ως εκ τούτου, τα χρηματικά ποσά που κατέβαλαν το 2022 οι φορολογούμενοι αυτοί για να αποπληρώσουν τα δάνειά τους είναι αυξημένα σε σύγκριση με αυτά που κατέβαλαν το 2021 για τον ίδιο σκοπό. Αντίστοιχα αυξημένα θα είναι, λοιπόν, και τα τεκμήρια προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος που ισοδυναμούν με τα ποσά αυτά, με αποτέλεσμα πολλοί από τους εν λόγω φορολογούμενους να βρεθούν αντιμέτωποι με την αύξηση του συνολικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους πάνω από το επίπεδο του πραγματικού τους εισοδήματος, κατά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2022, που ξεκίνησε ήδη. Αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής θα είναι να κληθούν να καταβάλουν αυξημένους φόρους εισοδήματος για το 2022, εκτός εάν καταφέρουν να δικαιολογήσουν την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα προκύψει από τα αυξημένα τεκμήρια αποπληρωμής δανείων και καρτών, επικαλούμενοι ποσά εισοδημάτων παρελθόντων ετών που δεν αναλώθηκαν μέχρι και το τέλος του 2021 ή εσόδων που απέκτησαν από άλλες πηγές το 2022 (έσοδα από πωλήσεις ακινήτων ή κινητών περιουσιακών στοιχείων, νέα δάνεια, δωρεές – γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από τυχερά παίγνια κ.λπ.).

Στην πλέον δυσχερή θέση θα βρεθούν, τέλος, οι φορολογούμενοι οι οποίοι το 2022 χρησιμοποίησαν ως κύριες ή δευτερεύουσες κατοικίες σπίτια στις περιοχές που προαναφέραμε και ταυτόχρονα πλήρωσαν αυξημένες μηνιαίες δόσεις δανείων ή πιστωτικών καρτών λόγω αύξησης επιτοκίων. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα βρεθούν αντιμέτωποι με αυξήσεις και στα τεκμήρια διαβίωσης των κατοικιών και στα τεκμήρια αποπληρωμής των δανείων, οπότε θα κληθούν, ενδεχομένως, να δικαιολογήσουν πολύ μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ τεκμαρτού και πραγματικού φορολογητέου εισοδήματος, επικαλούμενοι εισοδήματα παρελθόντων ετών που δεν αναλώθηκαν μέχρι το 2021 ή εναλλακτικές πηγές εσόδων αποκτηθέντων το 2022, για να γλιτώσουν από τις χρεώσεις επιπλέον φόρου εισοδήματος.