«Ουρές» στα δικαστήρια από φορολογούμενους

Ξεπέρασαν τις 30.000 οι προσφυγές που κατέθεσαν φορολογούμενοι την περίοδο 2014-2022 στα διοικητικά δικαστήρια για την αμφισβήτηση και την ακύρωση πράξεων επιβολής φόρων και προστίμων που εξέδωσαν σε βάρος τους τα Ελεγκτικά Κέντρα και οι ΔΟΥ.

Το πρόβλημα της συσσώρευσης δεκάδων χιλιάδων εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια της χώρας εξακολουθεί να υπάρχει, παρά τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας των φορολογουμένων να υποβάλλουν ενδικοφανείς προσφυγές στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ. Να σημειωθεί πως η εξέλιξη αυτή αποτυπώνεται στα στοιχεία της ίδιας της ΑΑΔΕ για τις ενδικοφανείς προσφυγές που κατατέθηκαν στη ΔΕΔ τα τελευταία 9 χρόνια.

Καθίσταται δηλαδή σαφές ότι χιλιάδες φορολογούμενοι θεωρούν ότι και η ΔΕΔ τους αδίκησε και αποφασίζουν να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την ανατροπή των πράξεων της Φορολογικής Διοίκησης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια.

Ο ακριβής αριθμός των φορολογουμένων που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη μετά από μια πλήρη ή μερική απόρριψη της ενδικοφανούς προσφυγής τους από τη ΔΕΔ είναι 30.051 και αντιπροσωπεύει το 40,5% των 74.209 ενδικοφανών προσφυγών που υποβλήθηκαν και εξετάσθηκαν ή απορρίφθηκαν σιωπηρώς από το 2014 έως τον Νοέμβριο του 2022.

Στις 30.051 ενδικοφανείς προσφυγές για τις οποίες οι αποφάσεις προσβλήθηκαν στα διοικητικά δικαστήρια περιλαμβάνονται και ολικώς και μερικώς απορριφθείσες. Και αυτό διότι υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που δεν ικανοποιήθηκαν από τις αποφάσεις της ΔΕΔ επειδή δεν έκανε δεκτά όλα τα αιτήματά τους αλλά ορισμένα μόνο.
Επίσης, μόνο κατά το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022 υποβλήθηκαν στα Διοικητικά Δικαστήρια 3.561 αποφάσεις της ΔΕΔ.

Εξωδικαστική επίλυση

Με δεδομένη τη συνέχιση της συσσώρευσης μεγάλου αριθμού φορολογικών υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έκανε μία ακόμη προσπάθεια αποσυμφόρησης των δικαστηρίων θεσμοθετώντας με νόμο του 2020 μια ακόμη δυνατότητα διοικητικής εξωδικαστικής επίλυσης φορολογικών διαφορών ενώπιον της Επιτροπής Εξωδικαστικής Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών. Η Επιτροπή αυτή έχει την αρμοδιότητα ακόμη και να διαγράφει πλήρως ποσά φόρων, προστίμων, προσαυξήσεων και τόκων που επιβλήθηκαν σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες, εφόσον κρίνει ότι, με βάση την ήδη υφιστάμενη νομολογία, η οποία έχει διαμορφωθεί με βάση προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις επί παρομοίων υποθέσεων, το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλλει φόρους και άλλες πρόσθετες επιβαρύνσεις, κατόπιν φορολογικού ελέγχου, έχει υποπέσει σε παραγραφή ή εφόσον διαπιστώσει ότι οι καταλογισμοί έγιναν εσφαλμένα λόγω πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης. Επιπλέον, η Επιτροπή αυτή έχει το δικαίωμα να μειώνει τα ποσά των πρόσθετων φόρων, των τόκων, των προσαυξήσεων και των προστίμων που έχουν επιβληθεί σε φορολογούμενους, εφόσον κρίνει ότι τα ποσά αυτά καταλογίστηκαν εσφαλμένα, λόγω αριθμητικού λάθους, ή εφόσον διαπιστώνει ότι πρέπει να εφαρμοστεί αναδρομικά ευμενέστερη φορολογική κύρωση. Προσφυγές φορολογουμένων στην Επιτροπή, οι οποίες συνοδεύονται από αιτήματα μόνο για μειώσεις των καταλογισθέντων ποσών πρόσθετων φόρων, τόκων, προσαυξήσεων και προστίμων γίνονται επίσης δεκτές. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή δεν διαγράφει ολοσχερώς ή απλώς μειώνει τα καταλογισθέντα ποσά απαιτεί από τους προσφυγόντες φορολογουμένους να εξοφλήσουν τα «κουρεμένα» ποσά, πληρώνοντας άμεσα το 30% ως προκαταβολή και εξοφλώντας το υπόλοιπο 70% είτε εφάπαξ με έκπτωση 75% είτε σε 2 έως 24 μηνιαίες δόσεις με εκπτώσεις από 35% έως 65%.
Οι υποθέσεις που μπορούν να παραπεμφθούν στην Επιτροπή Εξωδικαστικής Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών είναι αυτές που εκκρεμούν ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.

Νέο περιθώριο

Πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών έδωσε νέο περιθώριο έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023 σε χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα με εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις στα δικαστήρια για να αξιοποιήσουν αυτή τη δυνατότητα εξώδικης επίλυσης των φορολογικών διαφορών τους. Πρόκειται για περιπτώσεις υποθέσεων που κατέστησαν εκκρεμείς ενώπιον του ΣτΕ και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η-1-2021 έως και τις 29 Ιουλίου 2022.

Για κάθε μία από τις εκκρεμείς αυτές υποθέσεις ο διάδικος φορολογούμενος μπορεί να υποβάλει αίτηση ενώπιον της Επιτροπής για την εξώδικη επίλυση της φορολογικής διαφοράς που έχει προκύψει από πράξη επιβολής φόρου ή προστίμων. Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά το αργότερο έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023. Το αίτημα μπορεί να αφορά μόνο υποθέσεις που εκκρεμούν και δεν έχουν συζητηθεί, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικράτειας και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων έως τις 29 Ιουλίου 2022. Το προηγούμενο εδάφιο καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον της ίδιας της Επιτροπής Εξωδικαστικής Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών. Σε υποθέσεις για τις οποίες είχε υποβληθεί αίτηση και απορρίφθηκαν από την Επιτροπή για τυπικούς λόγους, επιτρέπεται επίσης η υποβολή νέας αίτησης εντός της ως άνω προθεσμίας.

Διαδικασία ενδικοφανούς προσφυγής

Η νομοθεσία για τις ενδικοφανείς προσφυγές ενώπιον της ΔΕΔ της ΑΑΔΕ προβλέπει ότι αυτές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας.

Ο υπόχρεος φορολογούμενος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται από 1/1/2014 και εφεξής σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4987/2022 ή ΚΦΔ), οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ΔΕΔ με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή, που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, εντός 30 ημερών από την κοινοποίησή της στο φορολογούμενο.

Οι προσφυγές υποβάλλονται είτε χειρόγραφα είτε ψηφιακά, αλλά, από 01/02/2023, θα καταστεί υποχρεωτική η ψηφιακή τους υποβολή. Η απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής εκδίδεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της. Αν δεν εκδοθεί απόφαση εντός της προθεσμίας και δεν ενημερωθεί σχετικά ο υπόχρεος ή δεν επιδοθεί η απόφαση, τότε θεωρείται ότι η προσφυγή έχει απορριφθεί.