Όπως ψηφίζει, ψωνίζει ο εγχώριος καταναλωτής 

Τέσσερις στους δέκα καταναλωτές εκτιμούν ότι ευθύνη για την ακρίβεια έχει η κυβέρνηση, ενώ μόνο δύο στους δέκα αναφέρουν ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» έχει αποδώσει, με σχεδόν οκτώ στους δέκα να έχει αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες. Τα παραπάνω προκύπτουν από σχετική έρευνα που διεξήγαγε η Netrino σε συνεργασία με την Rass και παρουσιάστηκε στο συνέδριο Food Retail Summit 2023, σύμφωνα με την οποία η αποδοχή ή μη του κυβερνητικού έργου έχει ανάλογη επίδραση στις καταναλωτικές συνήθειες.

Αναλυτικότερα, όπως ανέφεραν ο κ. Γιώργος Παπαγεωργακόπουλος – Founding Partner Netrino και η κα Μαρία Κρακλιούμη – Υπεύθυνη Ερευνών Rass A.E  για το 41,7% των ερωτηθέντων (σ.σ. σε δείγμα 1000 – Δεκέμβριος 2022) οι ανατιμήσεις στην αγορά είναι ευθύνη της κυβέρνησης ενώ για το 57,3% οφείλεται στην διεθνή συγκυρία.

Το 76,2% έχει αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες περιορίζοντας π.χ. την αγορά ρούχων, εξόδους στην εστίαση, τη θέρμανση, τη μετακίνηση) ενώ το 23,1% απάντησε ότι δεν έχει προχωρήσει σε κάποιο περιορισμό.

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας του Μαρτίου 2023  από το 76,2% που έχει προχωρήσει σε αλλαγές στις συνήθειές του, οι ψηφοφόροι της Ν.Δ έχουν περιορίσει πολύ λιγότερο τις συνήθειες σε σχέση με τους ψηφοφόρους άλλων κομμάτων. Συγκεκριμένα το ποσοστό των ψηφοφόρων της Ν.Δ διαμορφώνεται στο 57,4% ενώ στο ΣΥΡΙΖΑ στο 87,9%, στο ΚΙΝΑΛ 85,6% και τα λοιπά κόμματα στο 88,1%.

Περισσότερο από όλους έχουν ανατρέψει τις συνήθειές τους είναι οι ηλικίες 17-44 ετών, ενώ έχει ενδιαφέρον ότι αλλαγές δεν έχουν κάνει μόνο όσοι δηλώνουν κακή ή μέτρια οικονομική κατάσταση αλλά και αυτοί που έχουν πολύ καλή σε ποσοστό μάλιστα  48,6%.

Για το 69,7% των ερωτηθέντων η πρωτοβουλία για το «καλάθι του νοικοκυριού» δεν έχει αποδώσει ενώ μόλις το 20,8% εκτιμά ότι έχει αποδώσει, ενώ το 8,2% δεν ήξερε το μέτρο.

Από τους δύο στους δέκα που εκτιμά ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» έχει ανταποδοτικότητα αφορά σε πολίτες που έχουν καλή και πολύ καλή οικονομική κατάσταση και η ιδεολογική τους τοποθέτηση κινείται στον άξονα της κεντροδεξιάς και δεξιάς, με ποσοστά 42,3% και 29,8% αντίστοιχα, ενώ χαμηλότερα είναι τα ποσοστά σε όσους κινούνται στο “φάσμα” της κεντροαριστεράς και αριστεράς με 9,2% και 3,9% αντίστοιχα.

Η εκτίμηση των αναλυτών είναι ότι η αποδοχή του κοινού σε σχέση με την πρωτοβουλία δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί σε σχέση με την εικόνα που υφίσταται σήμερα.

Από τη πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου κ. Σωτήρης Αναγνωστόπουλος μιλώντας νωρίτερα στο ίδιο forum σχολιάζοντας την πρωτοβουλία για το «καλάθι του νοικοκυριού» ανέφερε: «Οι αλυσίδες έχουν επιδείξει αξιοθαύμαστο ζήλο στο να στηρίξουν το καλάθι σε ορισμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα πέρα από το marketing να έχει και ένα στοιχείο ΕΚΕ δεδομένου ότι έχουν διατηρήσει τις τιμές τους σε πολύ καλά επίπεδα για πολλούς μήνες όπως φαίνεται στις έρευνες αγοράς».  Όπως σημείωσε ο ίδιος, «αρχικά η λειτουργία του καλαθιού ήταν για πέντε μήνες αλλά οι τιμές των τροφίμων δεν έχουν μειωθεί έτσι αποφασίστηκε η παράταση μέχρι 30/6, Δεδομένων των επικείμενων εκλογών η νέα κυβέρνηση θα αποφασίσει την παράταση ή όχι του μέτρου».

Πάντως ο ίδιος εκτίμησε ότι το μέτρο δεν μπορεί να συνεχίσει για πάντα γιατί θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ ό,τι λύνει και μπορεί να δημιουργηθούν στρεβλώσεις. Σε αυτό το πλαίσιο το καλάθι του νοικοκυριού μπορεί να αντικατασταθεί με άλλου τύπου εργαλεία για να ενισχυθεί η γνώση του καταναλωτή για τις τιμές (market awareness) και για το τι επικρατεί στην αγορά για να κάνει ορθολογικές επιλογές.  Ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε ότι το app του e-Καταναλωτής ενώ στην αρχή είχε μέτρια αποδοχή, στη συνέχεια εμφανίζει 10 φορές περισσότερες λήψεις. «Θα ενθαρρύνουμε ιδιωτικές πρωτοβουλίες πάνω σ’ αυτά τα εργαλεία. Ο καταναλωτής του μέλλοντος θα χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά εργαλεία για να κάνει τις επιλογές του. Η ανταγωνιστική λειτουργία της ελεύθερης αγοράς είναι το καλύτερο φάρμακο κατά της αισχροκέρδειας».

Σχολιάζοντας τη πρωτοβουλία για το «καλάθι του νοικοκυριού» ο Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, σημειώνοντας ότι η αγορά «αναμένει να τελειώσει» ανέφερε: «Να είμαστε ρεαλιστές το καλάθι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ακρίβεια, βοηθάει κάποια νοικοκυριά και σε ένα βαθμό – μη μετρήσιμο – μπορεί να επηρεάσει τον πληθωρισμό. Έχει μεγάλο διαχειριστικό κόστος για τις αλυσίδες και είναι ένα μέτρο με πολύ μεγάλη πολυπλοκότητα και η επιτυχία θα κριθεί το επόμενο διάστημα».