Οι σύγχρονες «Ιθάκες» και το ταξίδι στην… αποτυχία

Το 1910 ο Κωνσταντίνος Καβάφης έγραψε την «Ιθάκη», ένα ποίημα που έχει κατακτήσει τον κόσμο μέχρι σήμερα. Ο ποιητής κατέληγε:

«Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι / Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο / Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια / Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε / Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν».

Στον επαγγελματικό αθλητισμό -κακά τα ψέματα- δεν υπάρχουν ταξίδια. Στον επαγγελματικό αθλητισμό του πιο υψηλού επιπέδου, υπάρχουν μόνο Ιθάκες… μη πτωχικές. Ιθάκες με πλούσια ανταμοιβή που δεν αφήνουν περιθώρια αποτυχίας.

Και στη σημερινή εποχή, όπου ο κλάδος ελαίας έχει αντικατασταθεί με χορηγίες και εκατομμύρια ευρώ και δολάρια, η επιτυχία με την αποτυχία έχουν περιπλέξει τα… σύνορά τους, διότι το διακύβευμα στον «πόλεμο» του κέρδους είναι τεράστιο.

Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο κρίθηκε ως αποτυχημένος από ένα μέρος του αμερικάνικου Τύπου και του μπασκετικού κόσμου του ΝΒΑ, μετά τον πρόωρο αποκλεισμό των Μπακς στα πλέι οφ.

Τι κι αν ο Ελληνας σούπερ σταρ, έχει φέρει ξανά στα υψηλά πατώματα τους Μπακς. Τι κι αν δουλεύει όσο ελάχιστοι στο προπονητήριο…

Ο Γιάννης, έχει έσοδα των οποίων το νούμερο αποτελείται από πολλά ψηφία. Αρα, σύμφωνα με το σύγχρονο δόγμα της «επιτυχίας», ο Γιάννης απέτυχε.

«Παίρνεις προαγωγή κάθε χρόνο στην δουλειά σου; Οπότε, κάθε χρονιά σου είναι αποτυχημένη; Κάθε χρόνο δουλεύεις προς έναν στόχο: Για να πάρεις προαγωγή, να φροντίσεις την οικογένειά σου, να φροντίσεις το σπίτι σου. Δεν είναι αποτυχία, αλλά ένα βήμα προς την επιτυχία. Πάντα υπάρχουν βήματα. Ο Μάικλ Τζόρνταν έπαιξε 15 χρόνια και κατέκτησε 6 πρωταθλήματα. Τα άλλα 9 χρόνια απέτυχε; Αυτό μου λες; Σε ρωτάω. Γιατί με ρωτάς κάτι τέτοιο; Είναι λάθος ερώτηση», απάντησε εμφανώς εκνευρισμένος ο σταρ των Μπακς σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά το ματς.

Και συνέχισε: «Δεν υπάρχει αποτυχία στον αθλητισμό. Υπάρχουν καλές και κακές μέρες. Κάποιες φορές είσαι πετυχημένος, κάποιες όχι. Κάποιες φορές είναι η σειρά σου και κάποιες όχι. Αυτό είναι ο αθλητισμός. Δεν νικάς πάντα. Φέτος θα νικήσει κάποιος άλλος.

Θέλουμε να επιστρέψουμε την επόμενη χρονιά και να κατακτήσουμε το πρωτάθλημα. Είχαμε 50 χρόνια χρόνια να κατακτήσουμε πρωτάθλημα στο Μιλγουόκι. Ήταν 50 χρόνια αποτυχίας; Όχι, απλώς ήταν βήματα προς την επιτυχία. Κερδίσαμε ένα πρωτάθλημα, ελπίζω να κερδίσουμε άλλο ένα».

Στον σύγχρονο πρωταθλητισμό αιωρείται μια αντίληψη, η οποία βάζει στη ζυγαριά της επιτυχίας, από τη μία τα εκατομμύρια που έχουν δαπανηθεί για ένα ρόστερ, έναν παίκτη, έναν προπονητή, και από την άλλη ένα τεράστιο «πρέπει». Όσο περισσότερα χρήματα δαπανώνται, τόσο περισσότερα είναι και τα «πρέπει». Μια αναλογία που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης και δεν αφήνει κανέναν από τους δίσκους της ζυγαριάς να κατηφορήσει.

Ο Γιάννης, όμως, έστειλε ένα πολύ σημαντικό μήνυμα, μέσα από το ξέσπασμά του. Αυτό είναι ο αθλητισμός, είπε. Κάποιες φορές είναι η σειρά σου και κάποιες όχι. Δεν νικάς πάντα. Λάθη θα γίνονται. Θα χτίζονται αυτοκρατορίες και μετά θα χάνονται, για να πάρουν άλλες τη σειρά τους.

Στον αθλητισμό. Στον πρωταθλητισμό, όμως, δεν δίνεται δικαίωμα στην αποτυχία. Διότι, η αποτυχία συνεπάγεται… χασούρα και απώλεια κερδών, χορηγιών, τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Κι αν αυτή η αποτυχία πονάει στα προηγμένα πρωταθλήματα, φανταστείτε τι συμβαίνει στις «τριτοκοσμικές» αθλητικά χώρες, πολλές από τις οποίες δεν μπορούν να διοργανώσουν π.χ. έναν τελικό Κυπέλλου…

Υπάρχει και η άλλη πλευρά αυτού του πανάκριβου, αστραφτερού νομίσματος, όμως. Ο Γιάννης, γνωρίζει που βρίσκεται. Γνωρίζει πως λειτουργεί όλη αυτή η παγκόσμια βιομηχανία του ΝΒΑ. Λαμβάνει αστρονομικά ποσά και ξέρει πολύ καλά πως πολλοί θα τον περιμένουν στη γωνία. Ο πρωταθλητισμός τέτοιου επιπέδου δεν συγχωρεί.

«Κι εγώ όταν δεν κέρδιζα ήμουν σκληρός με τον εαυτό μου. Όταν είσαι μεγάλος παίκτης, όταν περιμένουν πολλά από σένα και δεν κερδίζεις, στο δικό μου το μυαλό έχεις αποτύχει. Εγώ έπαιξα 19 σεζόν και απέτυχα στις 15. Όταν δεν έπαιρνα το πρωτάθλημα, αποτύγχανα. Δεν μπορώ να πω σε κάποιον πώς να σκέφτεται, όμως εγώ έτσι μεγάλωσα. Ο ίδιος ο Γιάννης φυσικά δεν είναι αποτυχημένος ως παίκτης, αλλά η σεζόν ήταν αποτυχημένη για τον οργανισμό. Σέβομαι την εξήγησή του, αλλά για μένα όταν δεν κερδίζαμε ήταν πάντα δική μου η ευθύνη και πάντα το θεωρούσα αποτυχία», απάντησε ο Σακίλ Ο’ Νιλ, ένας από τους καλύτερους σέντερ που πάτησαν τα παρκέ του ΝΒΑ.

Σε έναν κόσμο ο οποίος ενδιαφέρεται μόνο για την Ιθάκη, αυτός που θα επιλέξει να ταξιδέψει, θα πρέπει να το σκεφτεί καλά και να βρει τη λεπτή -σχεδόν αόρατη- κλωστή που διαχωρίζει την επιτυχία από την αποτυχία, το εύστοχο από το άστοχο σουτ. Είτε είναι ο Αντετοκούνμπο, είτε τα ΜΜΕ, είτε στην τελική, ο απλός οπαδός μιας ομάδας.