Οδηγός ασφάλισης για ελεύθερους επαγγελματίες

Σύνταξη που μετά βίας θα ξεπερνάει τα 500 ευρώ μεικτά θα λάβει κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενους που θα επιλέξει να ασφαλιστεί για συνεχόμενα 20 έτη στην πρώτη και «φθηνή» κατηγορία ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Αν και ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί το οριστικό ύψος των εισφορών για τους μη μισθωτούς, ο νόμος ορίζει ότι το 2023 οι ισχύουσες εισφορές θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν με βάση τον πληθωρισμό του 2022, ήτοι να αυξηθούν κατά 9,9%. Μάλιστα, ακόμη και στα… τυφλά, οι 1,2 εκατομμύριο ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες καλούνται να επιλέξουν έως τις 31 Ιανουαρίου 2023 σε ποια ασφαλιστική κατηγορία θα ασφαλιστούν, με τους ειδικούς να επισημαίνουν με νόημα ότι πρόκειται για μια απόφαση «ζωής», η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον τους. Εάν για παράδειγμα, κατά τα ίδια 20 χρόνια, κάποιος άλλος επαγγελματίας επιλέξει την ασφάλιση στην τρίτη κατηγορία, η σύνταξή του στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου θα είναι 571 ευρώ.

Τα έτη ασφάλισης

Καθοριστικό παράγοντα διαδραματίζουν βέβαια και τα συνολικά έτη ασφάλισης. Ετσι, εάν ο επαγγελματίας αντί για 20 χρόνια, παραμείνει στην εργασία 40 έτη, επιλέγοντας τη χαμηλή πρώτη κατηγορία ασφάλισης που σήμερα για κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 210 ευρώ και αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στα 231 ευρώ, τότε η σύνταξη που θα λάβει θα είναι της τάξης των 771 ευρώ, ενώ εάν ασφαλιστεί στην 6η κατηγορία για συνεχόμενα 40 χρόνια, που βάσει των εκτιμήσεων θα ανέλθει για το τρέχον έτος στα 622,6 ευρώ, τότε η κύρια σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 1.634 ευρώ τον μήνα.

Τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα η «Κ» με τη βοήθεια του δικηγόρου Δημήτρη Μπούρλου που εξειδικεύεται στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης, αποτελούν έναν χρήσιμο οδηγό για όσους δεν έχουν ακόμη επιλέξει κατηγορία. Είναι όμως και αποκαλυπτικά, ως προς τον βαθμό της ανταποδοτικότητας των συντάξεων, ιδιαίτερα για όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης. Και αυτό γιατί αποδεικνύεται ότι αυτός που θα πληρώνει μόνο για 20 έτη τις χαμηλές εισφορές, θα κάνει «απόσβεση» σε 73 μήνες, αφού συνολικά θα έχει πληρώσει εισφορές της τάξης των 37.200 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης, ενώ αυτός που θα πληρώνει για 40 χρόνια 622 ευρώ τον μήνα, θα κάνει απόσβεση σε ακριβώς διπλάσιο χρόνο, ήτοι σε 147 μήνες, καθώς το συνολικό ποσό που θα καταβάλει στον ΕΦΚΑ θα ανέλθει στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου σε 240.000 ευρώ.

Σύνταξη μικρότερη των 500 ευρώ θα λάβει μη μισθωτός που θα ασφαλιστεί για συνεχόμενα 20 έτη στην πρώτη κατηγορία του e-ΕΦΚΑ.

Αναλυτικά, όπως επισημαίνει ο κ. Μπούρλος, κάποιος που θα συνταξιοδοτηθεί με 40 έτη ασφάλισης επιλέγοντας εξαρχής την έκτη κατηγορία, θα λάβει ποσό σύνταξης 1.634 ευρώ. Θα πληρώσει συνολικά εισφορές στον ΕΦΚΑ ύψους 271.680 ευρώ, για δε τον κλάδο σύνταξης 240.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 147 μήνες σύνταξης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η σύνταξή του θα καλύπτεται πλήρως από τις εισφορές του, για συνολικά λίγο πάνω από 12 χρόνια και 3 μήνες.

Στον αντίποδα, εάν κάποιος επαγγελματίας επιλέξει για 20 έτη την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, θα λάβει σύνταξη μόλις 507 ευρώ. Θα έχει πληρώσει συνολικά εισφορές 50.400 ευρώ, για δε τον κλάδο σύνταξης 37.200 ευρώ και θα κάνει «απόσβεση» σε μόλις 73 μήνες (6 χρόνια κι ένα μήνα). Εάν ο μη μισθωτός παραμείνει 40 χρόνια ασφαλισμένος στον e-ΕΦΚΑ πληρώνοντας εισφορές που αντιστοιχούν στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία, η σύνταξη που θα λάβει θα είναι 975 ευρώ. Θα έχει καταβάλει συνολικά στο σύστημα εισφορές της τάξης των 144.960 ευρώ, για δε τον κλάδο σύνταξης 113.280 ευρώ, που αντιστοιχούν στη σύνταξη 116 μηνών (9 χρόνια και 8 μήνες). Αλλά και με την επιλογή της πρώτης κατηγορίας, ύστερα από συνολικά 40 έτη, η σύνταξη θα είναι της τάξης των 771 ευρώ, με τις συνολικές εισφορές για σύνταξη να ανέρχονται σε 74.400 ευρώ (συνολικά 100.800 ευρώ). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε σύνταξη 96 μηνών (8 έτη).

Εάν ο ίδιος μη μισθωτός επιλέξει την 6η κατηγορία ασφάλισης, αλλά για 20 έτη, τότε θα λάβει σχεδόν αντίστοιχη σύνταξη, της τάξης των 781 ευρώ, μεικτά. Εάν αντίστοιχα ασφαλιστεί στην τρίτη κατηγορία, θα λάβει ποσό σύνταξης 571 ευρώ, αφού θα έχει πληρώσει συνολικά εισφορές της τάξης των 72.480 ευρώ, για δε τον κλάδο σύνταξης 56.640 ευρώ, ήτοι όσα αντιστοιχούν σε συντάξεις 99 μηνών, ενώ η ασφάλιση στην πρώτη φθηνή κατηγορία, για 20 έτη, οδηγεί σε σύνταξη μόλις 507 ευρώ μεικτά, μετά την πληρωμή για σύνταξη 37.000 ευρώ που αντιστοιχούν σε 73 μήνες σύνταξης (6 έτη και 1 μήνας).

Επικουρική

Για την επικουρική ασφάλιση των ελευθέρων επαγγελματιών υπάρχουν τρεις κατηγορίες, που έχουν μικρές διαφορές μεταξύ τους, επομένως λίγο διαφοροποιείται το ύψος της σύνταξης από την επιλογή που θα κάνει ο ασφαλισμένος. Μάλιστα, για το 2023, η επιλογή αυτή αφορά και τις εισφορές στο ΤΕΚΑ για όσους έχουν επιλέξει την ασφάλισή τους στο νέο κεφαλαιοποιητικό επικουρικό. Τρεις κατηγορίες έχει, επίσης, ο ασφαλισμένος προκειμένου να επιλέξει για το εφάπαξ, με επίσης μικρές διαφορές μεταξύ τους.