Μπαράζ συγχωνεύσεων και εξαγορών στα τρόφιμα

Εννέα επιχειρηματικές συμφωνίες για εξαγορές στον κλάδο τροφίμων και ποτών, καθώς και στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων είχαν ήδη κλείσει, πριν καλά καλά συμπληρωθεί το πρώτο τετράμηνο του 2023, ένδειξη της δυναμικής που συνεχίζουν να έχουν αυτοί οι κλάδοι στην ελληνική οικονομία. Η ενεργειακή – πληθωριστική κρίση, μάλιστα, δεν φαίνεται να ανέστειλε την όρεξη των επενδυτών για εξαγορές, ενώ μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις αποτέλεσε και επιταχυντή των εξελίξεων, καθώς η μείωση της ζήτησης που προκλήθηκε κατέστησε πιο ευάλωτες ορισμένες επιχειρήσεις, οδηγώντας τες πιο εύκολα στην «αγκαλιά» μεγαλύτερων.

Ούτε οι εκλογές αναμένεται ότι θα αποτελέσουν τροχοπέδη στην επενδυτική όρεξη που έχει ανοίξει για τα καλά, αφενός διότι ακόμη και σε περίπτωση μη γρήγορου σχηματισμού κυβέρνησης η οικονομία βρίσκεται σε σαφώς καλύτερη κατάσταση από αυτήν της περιόδου της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, αφετέρου διότι οι κλάδοι της παραγωγής και του λιανεμπορίου τροφίμων, παρά τις όποιες απώλειες από την εγχώρια ζήτηση, εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από ανελαστικότητα ζήτησης.

Η συνεχιζόμενη αύξηση του τουρισμού, εξάλλου, δημιουργεί νέες ανάγκες, αντισταθμίζοντας τις απώλειες από την όποια μείωση της κατανάλωσης από τα ελληνικά νοικοκυριά. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετές από τις επιχειρηματικές συμφωνίες που έκλεισαν μέσα στο 2023 σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με το ισχυρό τουριστικό ρεύμα, όπως είναι για παράδειγμα οι συμφωνίες που αφορούν τον κλάδο του εμφιαλωμένου νερού και των αναψυκτικών, καθώς και αυτές που σχετίζονται με την επέκταση του δικτύου των αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Την ίδια ώρα ολοένα και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ενισχύουν την εξωστρέφειά τους όχι μόνο μέσω εξαγωγών, αλλά αποκτώντας δραστηριότητα, παραγωγική και εμπορική, εκτός ελληνικών συνόρων.

Η ενεργειακή – πληθωριστική κρίση δεν φαίνεται να ανέστειλε την όρεξη των επενδυτών.

Τι θα πρέπει να αναμένουμε το επόμενο διάστημα; Εξαγορές και συγχωνεύσεις στον κλάδο των γαλακτοκομικών, καθώς οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου φιλοδοξούν να μετατραπούν σε ευρύτερους ομίλους τροφίμων, συνέχιση των εξαγορών κυρίως τοπικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ από μεγαλύτερες, ενώ έντονη κινητικότητα φαίνεται ότι υπάρχει και στην κατηγορία της κατεψυγμένης ζύμης. Υπενθυμίζεται ότι το 2022, σύμφωνα με τη μελέτη της PwC για τις εξαγορές και συγχωνεύσεις, το 22,9% της αξίας του συνόλου αυτών των συναλλαγών προήλθε από τον κλάδο τροφίμων και ποτών. Το γεγονός, δε, ότι τέσσερις από τις έξι συμφωνίες αναδιάρθρωσης με αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος που ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2022 αφορούσαν τον κλάδο τροφίμων και ποτών υποδεικνύει ότι συχνά αξίζει η δεύτερη ή ακόμη και η τρίτη ευκαιρία σε επιχειρήσεις του εν λόγω κλάδου.

• Green Cola. Η πιο ηχηρή έως τώρα συμφωνία για το τρέχον έτος είναι αυτή που αφορά την απορρόφηση της Green Cola από την κορυφαία εταιρεία εμφιάλωσης νερού στην Ελλάδα, τη Χήτος (Ζαγόρι) και τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας συμμετοχών (holding) με έδρα το Λονδίνο. Στη νέα εταιρεία που φέρει την ονομασία Green Beverages οι παλαιοί μέτοχοι της Χήτος κατέχουν το 89,80% και οι παλαιοί μέτοχοι της Green Cola το υπόλοιπο 10,20%. Μέσα από αυτόν τον «γάμο» η μεν Green Cola θα αξιοποιήσει το ισχυρό δίκτυο της Χήτος για τη διανομή των προϊόντων της στην εγχώρια αγορά, στην οποία ξεκίνησε δυναμικά κυρίως από το κανάλι του σούπερ μάρκετ, αλλά με το κανάλι της εστίασης να παρουσιάζει μεγάλες δυσκολίες εισόδου.

Η δε Χήτος μπορεί να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο μη αλκοολούχων ποτών στους πελάτες της στην Ελλάδα, με την εστίαση να αποτελεί βασικό στόχο, καθώς έχει πολύ υψηλότερα περιθώρια κέρδους σε σύγκριση με το κανάλι του σούπερ μάρκετ, και ταυτόχρονα να αναπτύξει περισσότερο την εξωστρέφειά της. Στους στόχους, βεβαίως, της νέας εταιρείας είναι και η προσέλκυση νέων επενδυτών και η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο, πιθανότατα του Λονδίνου, σε επόμενη φάση.

• Cafetex. Στη Γηραιά Αλβιώνα επεκτείνεται και η Cafetex με επικεφαλής τον Γιάννο Μπενόπουλο, μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες επεξεργασίας καφέ στην Ελλάδα και κάτοχος του σήματος Coffeeway, καθώς πριν από δέκα ημέρες εξαγόρασε πλειοψηφικό πακέτο μετοχών στην αγγλικών συμφερόντων εταιρεία Beanies the Flavour Company Ltd. Μέσω αυτής της εξαγοράς η Cafetex σκοπεύει να αναπτύξει τις πωλήσεις των προϊόντων Coffeeway στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες, αξιοποιώντας το δίκτυο πωλήσεων που έχει ήδη η Beanies, η οποία διαθέτει τα προϊόντα της σε περισσότερες από 30 χώρες σε Ευρώπη, Αφρική, Μέση Ανατολή και Ασία. Ταυτόχρονα, η ελληνική εταιρεία αποκτά και μονάδα παραγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο κι έτσι πλέον η συνολική παραγωγική της δυνατότητα θα ανέρχεται σε 3.000 τόνους ετησίως.

Νέες ανάγκες και ευκαιρίες δημιουργεί ο τουρισμός

Εάν η εξωστρέφεια είναι ένα βασικό κίνητρο για τις επιχειρηματικές συμφωνίες που έγιναν το τελευταίο διάστημα, η συναφής έννοια του τουρισμού είναι ένα ακόμη μεγάλο κίνητρο. Αμεση σχέση, λοιπόν, με την αλματώδη αύξηση της τουριστικής κίνησης έχουν και αρκετές από τις κινήσεις των σούπερ μάρκετ που προβαίνουν στην απόκτηση τοπικών αλυσίδων σε δημοφιλείς τουριστικούς περιορισμούς. 

• ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός. Αυτή είναι η στόχευση της πρόσφατης εξαγοράς από την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός της αλυσίδας Katerina’s Market στη μεσσηνιακή Μάνη, κίνηση μέσω της οποίας απέκτησε τέσσερα καταστήματα, σε Καλαμάτα, Στούπα, Αγιο Νικόλαο και Κάμπο.  

• Νερό «Ιόλη». Ο τουρισμός αλλά και η γενικότερη κινητικότητα στην κατηγορία της εμφιάλωσης νερού βρίσκονται πίσω από την απόφαση του σουηδικού fund Sterner Stenhus, που ελέγχεται από τον ομογενή επιχειρηματία Ηλία Γεωργιάδη, να αποκτήσει το νερό «Ιόλη», το οποίο κατείχε από το 1991 η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, μια εταιρεία με κύριο αντικείμενο το… real estate. Η Sterner Stenhus αποτελεί βασικό μέτοχο της Premia Properties, στην οποία πέρυσι πέρασε ο έλεγχος της οινοποιίας «Ι. Μπουτάρης & Υιός», κίνηση με την οποία η τελευταία διασώθηκε από την πτώχευση. Το ίδιο fund εξετάζει πάντως περαιτέρω επέκταση στην εν λόγω κατηγορία, διερευνώντας την απόκτηση και άλλων οινοποιείων.  

• «Παγωτά Δωδώνη». Στον τουρισμό ποντάρει εν μέρει και η «Βενέτης» για την ανάκαμψη της παγωτοβιομηχανίας «Παγωτά Δωδώνη» προς την απόκτηση της οποίας οδεύει, έχοντας έρθει σε συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες, χωρίς ωστόσο να έχουν πέσει ακόμη οι υπογραφές.

Μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ προβαίνουν στην απόκτηση τοπικών αλυσίδων σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Φωτ. INTIME

• «Σκλαβενίτης». Η ανάγκη για επέκταση του δικτύου σε περιοχές με σημαντική οικιστική ανάπτυξη βρίσκεται πίσω από τη 12η εξαγορά της «Σκλαβενίτης» που αφορά τη θεσσαλική αλυσίδα «AS Αγορά». Η 11η εξαγορά του μεγαλύτερου λιανέμπορου στην Ελλάδα είχε γίνει στα τέλη του 2022, όταν απέκτησε τέσσερα από τα έξι καταστήματα της αλυσίδας «ΓΕΓΟΣ» στην περιοχή των Μεσογείων. Τα άλλα δύο καταστήματα «ΓΕΓΟΣ» πέρασαν στον έλεγχο της «Μασούτης» βάσει συμφωνίας που υπεγράφη στις 20 Ιανουαρίου 2023, εγκαινιάζοντας τα deals στον εν λόγω κλάδο για τη φετινή χρονιά.

• Panini Αρτοποιήματα. Εκτός από την ανάγκη των επιχειρήσεων να αναπτυχθούν μέσα από τις εξαγορές ομοειδών ή παρόμοιων επιχειρήσεων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η τάση που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια για την επέκταση επιτυχημένων επιχειρήσεων τροφίμων σε νέες κατηγορίες, πέραν αυτών στις οποίες δραστηριοποιούνταν έως τώρα. Ετσι, πριν από λίγες ημέρες η επιτυχημένη στην κατηγορία των κατεψυγμένων ζυμών – έτοιμων πιτών Alfa Αθανάσιος Κουκουτάρης ΑΕΒΕ απέκτησε το 39,49% της εταιρείας Panini Αρτοποιήματα Α.Ε., μέσω συμμετοχής στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τελευταίας. Με την επένδυση αυτή, η Alfa εισέρχεται στην κατηγορία των σνακ, καθώς βασική δραστηριότητα της Panini είναι η παραγωγή φρέσκων σάντουιτς, κρουασάν και αρτοποιημάτων.  

• Nestle Ελλάς. Επέκταση σε άλλη κατηγορία αποτελεί και η εξαγορά στην οποία προχώρησε η Nestle Ελλάς και αφορά την απόκτηση από την ISO-PLUS της επιχειρηματικής δραστηριότητας των συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών υπό το σήμα Solgar.

• «Δωδώνη» και «ΔΕΛΤΑ». Είσοδο σε νέες κατηγορίες προϊόντων (και) μέσω εξαγορών έχουν προαναγγείλει η «Δωδώνη» και η «ΔΕΛΤΑ» και μένει να δούμε μέχρι το τέλος του χρόνου – αρχές του 2024 τις σχετικές κινήσεις τους.