Μεταφορές Ρωσικού αργού, «μπροστά στην πόρτα της ΕΕ»

Οι δυτικές κυρώσεις καθιστούν  επικίνδυνη και ακριβή τη μεταφορά του αργού πετρελαίου του Κρεμλίνου στην Ασία.  Ωστόσο η ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί διαμετακομιστικό κόμβο, είτε εν αγνοία της, είτε γιατί δεν μπορεί να επέμβει καθώς δεν της δίνονται νομικά πατήματα. Η Ρωσία είναι πολύ προσεκτική στις κινήσεις της.

Στην  ήρεμη θάλασσα, της Θέουτα –  μικροσκοπικό ισπανικό θύλακα στη Μεσόγειο Θάλασσα- και μακριά από αδιάκριτα βλέμματα, η Ρωσία μεταγγίζει αργό από πλοίο σε πλοίο, παρακάμπτοντας τους περιορισμούς, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς και διευκολύνοντας τους εκτός ΕΕ πελάτες της.

Με πολλά ρίσκα  για διαρροές πετρελαίου, καθώς η παλαιότητα κάποιων πλοίων τα κάνει επικίνδυνα, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Ναι, το Κρεμλίνο αναγκάζεται να πουλήσει το πετρέλαιό του με έκπτωση, αλλά  κάθε δολάριο πετρελαίου μετράει για το Κρεμλίνο. Η Ευρώπη πρέπει να προσέξει τι συμβαίνει μπροστά στην πόρτα της αναφέρει χαρακτηριστικά το Bloomberg.

Το χρονικό και νέα διαδικασία

Μέχρι να εισβάλει στην Ουκρανία, η Ρωσία σπάνια χρησιμοποιούσε τα ύδατα κοντά στη Θέουτα ως ενδιάμεσο σταθμό για το πετρέλαιό της. Τότε, η Μόσχα μετέφερε αργό πετρέλαιο απευθείας στα ευρωπαϊκά διυλιστήρια με μικρά δεξαμενόπλοια. Αλλά το Κρεμλίνο άρχισε να χρησιμοποιεί τη θάλασσα κοντά στην ισπανική πόλη ως βάση για μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, αρχικά σποραδικά και τώρα τακτικά.

Η διαδικασία έχει ως εξής: Η Ρωσία φορτώνει αργό πετρέλαιο σε μικρού μεγέθους δεξαμενόπλοια γνωστά και Aframaxes στους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής της στη Βαλτική Θάλασσα, όπως το Πριμόρσκ και το Ουστ-Λούγκα.  Τα πλοία -ενισχυμένα για να διαπερνούν τους πάγους της Αρκτικής κατά τη διάρκεια του χειμώνα- μεταφέρουν το αργό προς τη Θέουτα.  Εκεί γίνεται η μεταφορά φορτίων  σε -γιγάντια-  δεξαμενόπλοια VLCC (Very Large Crude Carriers), τα οποία μπορούν να μεταφέρουν τουλάχιστον 2 εκατομμύρια βαρέλια.

Στη συνέχεια, το VLCC ξεκινά το ταξίδι του προς την Ασία, περνώντας γύρω από την Αφρική.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο, έξι VLCC άντλησαν ρωσικό πετρέλαιο από περισσότερα από 15 Aframaxes.

Αυτην την στιγμή, δύο VLCC βρίσκονται στην περιοχή περιμένοντας να φτάσουν τα δεξαμενόπλοια μεταφοράς.

 Παλαιά πλοία και και κίνδυνοι διαρροών

Φαινομενικά η Μόσχα δεν  παραβιάζει το διεθνές δίκαιο: Τα δεξαμενόπλοια παραμένουν σε μεγάλο βαθμό 12 ναυτικά μίλια ανοιχτά, το όριο των ισπανικών  χωρικών υδάτων – αν και κατά καιρούς φαίνεται να έχουν παρασυρθεί πιο κοντά στη Θέουτα.

Οι Ρώσοι τηρούν επίσης τους διεθνείς κανόνες, διατηρώντας τους φάρους των πλοίων αναμμένους.

Αλλά είναι μια ριψοκίνδυνη επιχείρηση- τα περισσότερα από τα δεξαμενόπλοια που επισκέπτονται τη Θέουτα  έχουν ζήσει και καλύτερες μέρες. Το γηραιότερο είναι 26 ετών, που με ανθρώπινους όρους ισοδυναμεί με έναν εβδομηντάρη.  Η ιδιοκτησία τους είναι σε μεγάλο βαθμό ρωσική και κινεζική, και η ασφαλιστική τους κάλυψη είναι στην καλύτερη περίπτωση θολή. Ο κίνδυνος διαρροής είναι μεγάλος.

Γιατί βολεύει

Τα ύδατα γύρω από τη Θέουτα είναι βολικά  για τρεις λόγους.

Πρώτον, παρά τις δαπάνες εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή ενός στόλου από Aframaxes – των οποίων η ιδιοκτησία είναι αδιαφανής – η Ρωσία δεν έχει πρόσβαση σε πολλά πλοία κατηγορίας πάγου. Εάν έπρεπε να μεταφέρει το φορτίο σε όλη τη διαδρομή από τη Βαλτική Θάλασσα προς την Κίνα ή την Ινδία με τα Aframaxes, θα δέσμευε γρήγορα όλα τα δεξαμενόπλοιά της λόγω της διάρκειας του ταξιδιού. Η διαδρομή από τη Βαλτική προς την Τσιούτα διαρκεί 10 ημέρες- η συνέχιση προς την Κίνα θα πρόσθετε 40 ημέρες.

Δεύτερον, μειώνει σημαντικά το κόστος: οι οικονομίες κλίμακας σημαίνουν ότι είναι πολύ φθηνότερη η μεταφορά αργού πετρελαίου με ένα VLCC από ό,τι με ένα Aframax. Η μίσθωση ενός VLCC κοστίζει λιγότερο από 20.000 δολάρια την ημέρα, ενώ ένα Aframax κοστίζει 55.000 δολάρια την ημέρα.

Τρίτον, η Θέουτα βρίσκεται ακριβώς στο σωστό μέρος: μέσα στη Μεσόγειο Θάλασσα, είναι προστατευμένη από τους θυελλώδεις ανέμους. Αλλά είναι τόσο κοντά στο Γιβραλτάρ που τα πλοία VLCC που παραλαμβάνουν τα φορτία μπορούν να επιστρέψουν γρήγορα στα ανοιχτά νερά για να πλεύσουν γύρω από την Αφρική και προς την Ασία χωρίς να χάσουν πολύ χρόνο.

Η περίπτωση της Καλαμάτας

Η άλλη τοποθεσία που χρησιμοποιεί η Ρωσία, στα ανοιχτά της Καλαμάτας αναγκάζει τα δεξαμενόπλοια να πάνε πολύ πιο βαθιά στη Μεσόγειο Θάλασσα και είναι βολική μόνο για VLCC που δεν είναι πλήρως φορτωμένα και που θα μπορούσαν να διασχίσουν τη διώρυγα του Σουέζ (Η υδάτινη οδός είναι πολύ ρηχή για ένα πλήρως φορτωμένο VLCC).