Με χρέη στο δημόσιο πάνω από 4.030.000 πρόσωπα

Με αρνητικά μηνύματα όσον αφορά την εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων χρεών μπήκε ο φετινός Ιανουάριος, καθώς «φούσκωσαν» κατά 800 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον περσινό Δεκέμβριο και 1,5 δισ. ευρώ από τον πρώτο μήνα του 2022.

Με βάση τα επίσημα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση τετάρτου τριμήνου του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του Ιανουαρίου 2023 διαμορφώθηκε στα 114,5 δισ. ευρώ, από 113,7 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ποσοστό 23% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Κατά συνέπεια το πραγματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης υπολοίπου, ανήλθε την 1η Φεβρουαρίου στα 88,2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 245 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Επισημαίνεται ότι αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες οφειλής, με εξαίρεση την πρώτη κατηγορία οφειλής που αφορά ποσά έως 50 ευρώ, καθώς και την κατηγορία που αφορά οφειλές από 500 έως 5.000 ευρώ, ενώ η μεγαλύτερη πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, με βάση και τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτή την κατηγορία οφειλής καταγράφεται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 597 εκατ. ευρώ, η οποία συνοδεύεται από μικρή αύξηση του αριθμού των οφειλετών, κατά 197 πρόσωπα, ενώ στη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλής συγκεντρώνεται το 79,5% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

Στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ σημαντική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων, καθώς οι οφειλές που προέρχονται από αυτά αυξήθηκαν κατά 333,3 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Από τα νομικά πρόσωπα προέρχεται το 73% των οφειλών στο συγκεκριμένο εύρος οφειλής, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιανουαρίου τα 66,3 δισ. ευρώ, ενώ το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.495, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 117 νομικά πρόσωπα.

Διάρθρωση υπολοίπου

Όσον αφορά την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαπιστώνεται ότι μόνο το 52% αυτού, που αντιστοιχεί σε 45,8 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.

Με βάση δε τα εν λόγω στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά), τα οποία αποτελούν το 27,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,1 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 20,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 18,2 δισ. ευρώ.

Λαμβάνοντας, εξάλλου, υπόψη ότι 8,8 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 10,2 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,8 δισ. ευρώ οφειλών, από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων.

Με άλλα λόγια, το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται μόλις από το 30,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 23,4% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

Θετικό στοιχείο, ωστόσο, αποτελεί ο συνολικός αριθμός των οφειλετών στο τέλος του Ιανουαρίου, οπότε παρατηρείται μείωση κατά 18.303 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.031.610 οφειλέτες.

Η εν λόγω μείωση προέρχεται κυρίως από τη χαμηλότερη κατηγορία οφειλής και ειδικότερα εντοπίζεται στο εύρος οφειλής μεταξύ 10 και 50 ευρώ (μείωση των οφειλετών κατά 43.491 πρόσωπα). Αντιθέτως, η μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των οφειλετών, κατά 16.865 πρόσωπα, καταγράφεται στο εύρος οφειλής από 50 έως 500 ευρώ, στο οποίο ανήκει το 37,6% του συνόλου των οφειλετών, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 1.514.173 πρόσωπα.

Εξετάζοντας τη μεταβολή του αριθμού των οφειλετών σε επιμέρους είδη οφειλής διαπιστώνεται, όπως ήταν αναμενόμενο, σημαντική μείωση σε ετήσια βάση στην κατηγορία «Φόροι στην περιουσία», λόγω της αλλαγής του χρόνου βεβαίωσης και πληρωμής του ΕΝΦΙΑ. Η εν λόγω μείωση, ωστόσο, αντισταθμίστηκε από μεγάλη αύξηση του αριθμού των οφειλετών στις κατηγορίες «Λοιπά μη φορολογικά» και «Λοιπά πρόστιμα μη φορολογικά», οι οποίες σχετίζονται με την επιστρεπτέα προκαταβολή του ν. 4864/2020 και τα διοικητικά πρόστιμα του ν. 4865/2021 (υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού) αντίστοιχα.