«Ήμουν πάντα ενεργός πολίτης» – Μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του Μωυσή Ελισάφ

Μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις που είχε δώσει ο Μωυσής Ελισάφ ήταν στον Λεόν Σαλτιέλ για το K. Review τον περασμένο Αύγουστο. Υπενθυμίζεται ότι ο δήμαρχος Ιωαννίνων έφυγε από τη ζωή χθες Παρασκευή σε ηλικία 68 ετών.

Ο Δήμος Ιωαννιτών είχε γνωστοποιήσει πως ο δήμαρχος αντιμετώπιζε κάποιο «απρόβλεπτο πρόβλημα υγείας, που προέκυψε κατά τη διάρκεια προγραμματισμένου ταξιδιού», και βρισκόταν σε νοσοκομείο της Αθήνας.

Η «Κ» τη δημοσιεύει για πρώτη φορά τη συγκεκριμένη συνέντευξη:

– Είστε ο μόνος δήμαρχος εβραϊκής καταγωγής σε ευρωπαϊκή πόλη σήμερα. Τι ευθύνη σαν δίδει αυτό;

– Με την εκλογή μου στο αξίωμα του Δημάρχου Ιωαννίνων τον Ιούνιο του 2019 οι συμπολίτες μου ξεπέρασαν τα παραδοσιακά αντισημιτικά στερεότυπα και τη μισαλλοδοξία και αξιολόγησαν τους υποψήφιους δημάρχους με κριτήρια αντικειμενικά χωρίς να λάβουν υπόψη θρησκευτικές, φυλετικές, πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις. Και μόνο αυτή η επιλογή των συμπολιτών μου να με εκλέξουν ως πρώτο πολίτη του Δήμου αποτελεί ύψιστη τιμή για μένα και ταυτόχρονα πρόκληση ευθύνης για να ανταποκριθώ στα καθήκοντα μου και να δικαιώσω τις προσδοκίες τους.

– Γενικότερα, τι σημαίνει να είσαι εβραίος ηγέτης με ενασχόληση στα κοινά σήμερα; Αισθάνεστε κάποια διαφορά στην αντιμετώπιση από τους συμπολίτες σας; 

Δεν αισθάνομαι καμία διαφορά όσον αφορά την αντιμετώπιση μου από τη συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μου γιατί πάντα υπάρχουν κακοήθεις, φανατικοί νοσταλγοί του μίσους και της μισαλλοδοξίας που αποτελούν μια ελάχιστη μειοψηφία και είναι απόλυτα απομονωμένοι από τους συμπολίτες μου.

– Κύριε Δήμαρχε, παραμένετε πρόεδρος ταυτόχρονα και στην Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωάννινων. Είναι εύκολο να ισορροπήσετε τα δυο;

– Έχω τη τιμή να είμαι και Πρόεδρος της μικρής πλην όμως ιστορικής Ρωμανιώτικης δηλαδή ελληνόφωνης εβραϊκής κοινότητας της πόλης μου. Και αυτή μου η ιδιότητα αποτελεί μια ακόμα πρόκληση αφού καλούμαι να συμβάλλω στη διατήρηση ζωντανής της ανεπανάληπτης πλούσιας ρωμανιώτικης παράδοσης και των μνημείων της , όπως της επιβλητικής εβραϊκής Συναγωγής και του πολύπαθου εβραϊκού νεκροταφείου. Ως εκ τούτου είμαι δεσμευμένος να ζω και να πορεύομαι καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να υπηρετήσω χωρίς ταλαντεύσεις την πόλη που με γαλούχησε και με τίμησε και ταυτόχρονα την εβραϊκή μου ταυτότητα που με διαμόρφωσε ως πολίτη που οφείλει να υπηρετεί με ανιδιοτέλεια και αδιαπραγμάτευτη αγάπη τον συνάνθρωπό του. 

– Είστε αρκετά δραστήριος σε κοινωνικούς φορείς κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας σας. Αυτό είναι καθήκον ή πρόκληση;

Ήμουν πάντα κατά τη διάρκεια της πολυετούς επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας ως ιατρός και πανεπιστημιακός δάσκαλος ένας ενεργός πολίτης με ενεργό συμμετοχή στα πολιτικά , κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Διετέλεσα επανειλημμένα μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου,  Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου (2011-2014) όπου πιστεύω ότι άφησα ένα διακριτό αποτύπωμα στην πολιτιστική ζωή της πόλης και Αντιπρόεδρος του Ομίλου Πολιτικού και Κοινωνικού Προβληματισμού Ιωαννίνων, μιας δραστήριας ομάδας ενεργών πολιτών που σε χαλεπούς καιρούς αποτέλεσε ένα βήμα ζωντανού διαλόγου στην πόλη μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, ιδεοληψίες και αποκλεισμούς. Η συμμετοχή στα δρώμενα της πόλης αποτελεί και υποχρέωση των πολιτών να συμβάλλουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο και τις δικές του δυνατότητες στο κοινό καλό αλλά και προφανώς είναι πρόκληση να είσαι σε κάθε περίπτωση υπεύθυνος και υπόλογος για το λόγο και τα έργα σου.

– Η πόλη σας, τα Ιωάννινα, φιλοξενεί μια ιστορική εβραϊκή κοινότητα για πολλούς αιώνες, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και κουλτούρα που την ξεχωρίζει από τις άλλες στην Ευρώπη. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για αυτό;

Πράγματι, τα Ιωάννινα ήταν διαμέσου των αιώνων η πρωτεύουσα του Ρωμανιώτικου (Ελληνόφωνου) εβραϊσμού που έλαμψε ως η Ιερουσαλήμ επί της Παμβώτιδας σύμφωνα με τον προσφιλή χαρακτηρισμό του Σάββα Μιχαήλ. Μια μοναδική κοινότητα με ιδιαίτερα και απόλυτα διακριτά ήθη και έθιμα που έχουν σχέση με την αρχιτεκτονική των συναγωγών , με το τελετουργικό της λειτουργίας της συναγωγής , με διατροφικές συνήθειες , με την ευρύτερη χρήση της τοπικής ακμάζουσας αργυροχοΐας και στα ιερά σκεύη (μοναδικό φαινόμενο στο κόσμο τα χαρακτηριστικά ενθυμήματα) [σανταγιώθ] με ξεχωριστές γιορτές π.χ. ήρταμαν, με μοναδικά δημοτικά τραγούδια , ανεπανάληπτες μελωδίες που προσπαθούμε να διασώσουμε. 

– Η εβραϊκή κοινότητα Ιωαννίνων είχε δυστυχώς μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ελάχιστοι Εβραίοι παραμένουν πλέον στα Ιωάννινα. Πως ζουν οι μνήμες αυτών των ανθρώπων σήμερα και πως αντιμετωπίζουν οι πολίτες της πόλης την κληρονομιά του Ολοκαυτώματος;

Η κοινότητα των Ιωαννίνων απώλεσε το 92% των μελών της κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής (ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη). Σήμερα είναι μια μικρή κοινότητα 40 ατόμων που δίνει μάχη με το χρόνο για την επιβίωση της. Όπως ήδη αναφέρθηκε η διατήρηση ζωντανής της μνήμης και των παραδόσεων αυτής της κοινότητας αποτελεί αδήριτη ανάγκη για όλους μας , όπως επίσης συνεχείς είναι οι προσπάθειες μας να γίνει κτήμα της κοινωνίας της πόλης η πλούσια πολιτισμική της παράδοση και ο καθοριστικός ρόλος της εβραϊκής παρουσίας διαμέσου των αιώνων στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της πόλης. Είμαστε ευτυχείς που η κληρονομιά του Ολοκαυτώματος γίνεται πια κληρονομιά των κατοίκων της πόλης και ιδιαίτερα της νέας γενιάς. 

– Πως νιώθετε όταν Έλληνες χριστιανοί συμπολίτες μας αναπαράγουν αβίαστα αντισημιτικά στερεότυπα;

– Προφανώς αισθάνομαι άβολα. Είναι γεγονός ότι πολύ εύκολα και αβίαστα υιοθετούνται τα παραδοσιακά αντισημιτικά στερεότυπα που δυστυχώς βρίσκουν ακόμα απήχηση σε πολλούς συμπατριώτες μας . Είναι γεγονός ότι ένας στερεοτυπικός συνωμοσιολογικός αντισημιτισμός είναι διάχυτος στην πατρίδα μας, ωστόσο όμως δεν ήταν, δεν είναι και είμαι πεπεισμένος ότι δεν θα γίνει ποτέ βίαιος αφού τέτοιες συμπεριφορές δεν συνάδουν με την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου μας και αποδοκιμάζονται από την επίσημη ορθόδοξη εκκλησία.

– Τέλος, τι θα συμβουλεύατε κάποιους νέους Εβραίους αναγνώστες μας ανά την Ευρώπη, που θα ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν με τα κοινά;

– Η εκλογή μου απέδειξε περίτρανα ότι όλοι οι πολίτες μπορούν να διεκδικήσουν την εκλογή τους σε κάθε αξίωμα ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις. Παίρνω το θάρρος από την ερώτηση σας να ενθαρρύνω τους νέους ομόθρησκους μας στην Ευρώπη να συμμετέχουν στα πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα του τόπου τους, να είναι ενεργοί πολίτες, να προσπαθούν να μεταδώσουν τα ανεπανάληπτα πολιτιστικά χαρακτηριστικά του εβραϊκού πολιτισμού στις κοινωνίες που ζουν χωρίς καμία διάθεση μοναδικότητας και αποκλεισμών. Οι εβραϊκές κοινότητες πρέπει να έχουν ανοιχτούς ορίζοντες και να βρίσκονται σε ουσιαστική αλληλεπίδραση με τις πολλαπλές ευρωπαϊκές ταυτότητες. 

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr