Η πολλά υποσχόμενη νέα αγορά δανείων

Η αγορά αναδιαρθρωμένων κόκκινων δανείων στην Ελλάδα κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος, όπως τονίζει ο οίκος αξιολόγησης S&P, εκτιμώντας πως το 2023 αναμένεται να σημειώσει σημαντική επιτάχυνση, καθώς πολλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια «ανεβαίνουν» κατηγορία και μετατρέπονται και πάλι σε εξυπηρετούμενα, δίνοντας σημαντική στήριξη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και στα μεγέθη των ελληνικών τραπεζών.

Σε νέα έκθεσή του για τα NPLs στην Ευρώπη, ο οίκος σημειώνει πως η δυναμική της αγοράς μη εξυπηρετούμενων και επαναεξυπηρετούμενων δανείων (RPL) εξελίσσεται, ενώ ένα νέο κύμα NPLs αναμένεται να βγει στην επιφάνεια λόγω και του υψηλού πληθωρισμού, των πιέσεων στο μακροοικονομικό μέτωπο και της αβεβαιότητας γύρω από την έκβαση και τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, η S&P πιστεύει ότι η πιστωτική ποιότητα του χαρτοφυλακίου των δανείων των ευρωπαϊκών τραπεζών έχει γενικότερα βελτιωθεί μετά τη χρηματοπιστωτική οικονομική κρίση, λόγω της βελτίωσης των πολιτικών εκτίμησης και αποδοχής των κινδύνων (underwriting). Επίσης προβλέπει επιστροφή των επενδύσεων σε NPLs και RPLs μεσοπρόθεσμα εάν σταθεροποιηθούν οι μακροοικονομικές συνθήκες και γίνουν ευνοϊκότερες για τις τιτλοποιήσεις.

Η χρηματοπιστωτική κρίση είχε σημαντικό αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές οικονομίες και στο τραπεζικό σύστημα, οδηγώντας σε υψηλούς όγκους NPL, που εκείνη την εποχή αποτέλεσαν ανησυχία για τις χρηματοπιστωτικές αγορές σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία, επισημαίνει η S&P. Για να μειώσουν τους δείκτες NPLs και να βελτιώσουν τις κεφαλαιακές τους θέσεις, οι τράπεζες πώλησαν χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων με discount στις τοπικές «bad banks» τους καθώς και σε επενδυτές, αν και θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιήσει την τιτλοποίηση ως μια άλλη εναλλακτική λύση για να μειώσουν το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που δεν ήταν σύνηθες τότε, αλλά πρόσφατα έγινε δημοφιλές.

Στην Ιταλία και στην Ελλάδα –που αντιπροσωπεύουν πάνω από τα δύο τρίτα των συνολικών ευρωπαϊκών μη εξυπηρετούμενων δανείων– οι τράπεζες χρησιμοποίησαν σωστά προγράμματα που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση, το GACS στην Ιταλία το 2016 και τον «Ηρακλή» στην Ελλάδα το 2019. Αυτά τα κρατικά προγράμματα μείωσαν σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα στους ισολογισμούς των τραπεζών και στις δύο χώρες και διευκόλυναν την ανάπτυξη ενεργών αγορών NPLs. Αν και έληξαν το 2022, οι όροι ή η πιθανή επέκτασή τους είναι υπό συζήτηση, ιδιαίτερα για το ιταλικό GACS. Οσον αφορά την Ελλάδα, εάν ο «Ηρακλής» δεν επεκταθεί θα αλλάξει άμεσα τη δυναμική της ελληνικής αγοράς NPLs, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω ιδιωτικές και δημόσιες συναλλαγές.

Οι τράπεζες εδώ και αρκετά χρόνια σχηματίζουν προβλέψεις για τα αναδιαρθρωμένα κόκκινα δάνεια, υπολογίζοντας τον σχετικό πιστωτικό κίνδυνο στους ισολογισμούς τους. Επομένως, οι πωλήσεις RPL με κάποιο discount μπορεί να είναι κερδοφόρες για τον κλάδο, σύμφωνα με τον οίκο. Αν και η S&P δεν αναμένει σημαντικές εξελίξεις στο μέτωπο της αγοράς RPL στην Ιταλία, για την Ελλάδα εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξη. «Εχουμε αρχίσει να βλέπουμε κάποια όρεξη στην ελληνική αγορά για συναλλαγές επαναεξυπηρετούμενων δανείων. Δυνητικά, μετά τον μεγάλο όγκο φιλικών διακανονισμών για τα NPLs, αναμένουμε ότι η αγορά RPL στην Ελλάδα θα αναπτυχθεί σημαντικά, καθώς τα αναδιαρθρωμένα NPLs γίνονται και πάλι εξυπηρετούμενα», τονίζει.

Αξίζει να σημειώσουμε πως ο οίκος τον Δεκέμβριο είχε προβλέψει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα είναι οι μόνες στην Ευρώπη, μαζί με τις ιρλανδικές και τις κυπριακές, οι οποίες θα σημειώσουν μείωση των δεικτών NPE το 2023, με την Ελλάδα να καταγράφει τη μεγαλύτερη μείωση, άνω του 23%, καθώς ο σχετικός δείκτης θα διαμορφωθεί στο 6,6%, από 8,6% το 2022.