Η κατασκοπεία των «μπαλονιών»: Τι είναι το κινεζικό αερόστατο και γιατί δεν καταρρίφθηκε

Το κινεζικό μπαλόνι «κατάσκοπος», που πέταξε αυτή την εβδομάδα πάνω από το αμερικανικό έδαφος προκαλώντας την αναβολή της επίσκεψης του Άντονι Μπλίνκεν στην Κίνα και πυροδοτώντας νέο επεισόδιο στις σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων, είναι ένα εργαλείο που καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με αμερικανό ειδικό που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο. Σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο, μάλιστα, εντοπίστηκε και δεύτερο αερόστατο στη Λατινική Αμερική. 

Για τον Ουίλιαμ Κιμ, ειδικό στα μπαλόνια παρακολούθησης στο κέντρο σκέψης Marathon Initiative της Ουάσιγκτον, αυτά τα αερόπλοια είναι ισχυρά εργαλεία παρακολούθησης που είναι δύσκολο να καταρριφθούν.

– Καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη;

Παρότι η όψη του κινεζικού μπαλονιού μοιάζει με εκείνη ενός συνηθισμένου αερόστατου μετεωρολογικών μετρήσεων, μερικά στοιχεία διαφέρουν, επισημαίνει ο Κιμ.

Το επιβλητικό ωφέλιμο φορτίο του, που είναι ορατό, αποτελείται από ηλεκτρονικά εργαλεία για την καθοδήγηση και την παρακολούθηση, καθώς και από ηλιακούς συλλέκτες για την τροφοδοσία του συνόλου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό το μπαλόνι ενδέχεται να διαθέτει τεχνολογίες καθοδήγησης τις οποίες δεν διαθέτει ακόμη ο αμερικανικός στρατός.

Όπως εξηγεί, με τις προόδους της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), ένα μπαλόνι μπορεί πλέον να πορεύεται αλλάζοντας απλώς ύψος, ώστε να φθάνει σε ένα σημείο ενδεδειγμένο για να βρει έναν άνεμο που θα το ωθήσει προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Προηγουμένως έπρεπε είτε να καθοδηγείται από το έδαφος με καλώδιο, «είτε το άφηνες και πήγαινε όπου το έσπρωχνε ο άνεμος», διευκρινίζει ο Ουίλιαμ Κιμ.

«Αυτό που συνέβη πολύ πρόσφατα με την εξέλιξη στην τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι μπορούμε πλέον να έχουμε ένα μπαλόνι (…) που δεν έχει καν ανάγκη να διαθέτει δικά του μέσα προώθησης. Ελέγχοντας απλώς το ύψος, μπορεί να ελέγχει την κατεύθυνσή του», συνοψίζει. Μια τέτοια τεχνολογία μπορεί, πάντως, να περιλαμβάνει και επικοινωνίες με τη βάση του.

– Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα σε σχέση με τους δορυφόρους;

Σύμφωνα με τον Κιμ, οι δορυφόροι είναι όλο και πιο ευάλωτοι σε επιθέσεις από τη Γη και το διάστημα.

Τα μπαλόνια από την πλευρά τους έχουν κάποια πλεονεκτήματα, αρχίζοντας από την ικανότητά τους να διαφεύγουν από τα ραντάρ.

«Είναι φτιαγμένα από υλικά που δεν αντανακλούν το φως, δεν είναι από μέταλλο. Συνεπώς μολονότι μπορεί να είναι ογκώδη (…) ο εντοπισμός τους είναι δύσκολος».

Αν είναι αρκετά μικρά, οι μηχανισμοί κατασκοπείας και το ωφέλιμο φορτίο αυτών των αερόπλοιων μπορούν μάλιστα να περνούν απαρατήρητοι.

Τα μπαλόνια έχουν επίσης το πλεονέκτημα ότι μπορούν να παραμένουν σε σταθερή θέση πάνω από τον παρακολουθούμενο στόχο, αντίθετα από τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους που πρέπει να παραμένουν σε τροχιά. «Μπορούν να πετούν επί μήνες πάνω από την ίδια θέση», διαβεβαιώνει ο ειδικός.

– Μπορεί το μπαλόνι να έφθασε στις ΗΠΑ λόγω ατυχήματος;

Για τον Ουίλιαμ Κιμ, αυτό είναι μια «ρεαλιστική πιθανότητα». Το κινεζικό μπαλόνι μπορεί πράγματι αρχικά να εστάλη για να συγκεντρώσει δεδομένα έξω από τα αμερικανικά σύνορα ή πολύ ψηλότερα και να έπαθε κάποια βλάβη.

«Δεν λειτουργούν πάντα τέλεια», υποστηρίζει υπογραμμίζοντας πως η κινεζική συσκευή πετούσε σε ύψος περίπου 46.000 ποδιών πάνω από το έδαφος, αντί για τα 65.000 ή τα 100.000 πόδια στα οποία πετούν συνήθως.

«Είναι σίγουρα λίγο χαμηλά (…) Αν ο στόχος ήταν να καταστεί δυσκολότερος ο εντοπισμός, δυσκολότερη η κατάρριψη, θα είχε νόημα να σταλεί σε μεγαλύτερο ύψος».

– Γιατί οι ΗΠΑ δεν το κατέρριψαν;

Το να καταρριφθεί το μπαλόνι δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται, εξηγεί ο Κιμ.

«Αυτά τα μπαλόνια λειτουργούν με ήλιο (…) δεν μπορείς απλώς να το πυροβολήσεις και να το κάνεις να πάρει φωτιά» όπως ένα τηλεκατευθυνόμενο, εξηγεί ο ειδικός. «Δεν είναι πράγματα που εκρήγνυνται ή σκάνε», συνεχίζει. «Αν του ανοίξεις τρύπα, απλώς θα ξεφουσκώσει πολύ αργά».

Στην προκειμένη περίπτωση, το αμερικανικό Πεντάγωνο απέτρεψε την κατάρριψή του, φοβούμενο ότι ίσως προκαλέσει τραυματισμούς. 

Ο Ουίλιαμ Κιμ υπενθυμίζει πως το 1998 η Πολεμική Αεροπορία του Καναδά έστειλε ένα μαχητικό F-18 για να επιχειρήσει να καταρρίψει ένα ανεξέλεγκτο μετεωρολογικό μπαλόνι. «Το γάζωσαν με πυρομαχικά των 20 χιλιοστών. Και τελικά χρειάστηκε έξι ημέρες για να κατέβει». Όπως αναφέρει, μάλιστα, δεν είναι ξεκάθαρο αν οι πύραυλοι εδάφους αέρος λειτουργούν εναντίον αυτού του τύπου των μπαλονιών, καθώς τα συστήματά καθοδήγήσής τους έχουν πράγματι επινοηθεί για να πλήττουν ταχείς στόχους.

με πληροφορίες από AFP