Η Ε.Ε. κοντράρει τη… Γερμανία για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας

Απλούστερους κανόνες προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρακάμπτοντας τις αυστηρές απαιτήσεις της
Γερμανίας, που είχε ζητήσει διατήρηση του πολυμερούς χαρακτήρα του δημοσιονομικού πλαισίου και επιβολή αριθμητικών ορίων.

Στο πλαίσιο  της μεταρρύθμισης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η Κομισιόν παρουσίασε τις νέες νομοθετικές προτάσεις της που έχουν ως ακρογωνιαίο λίθο τις διμερείς συμφωνίες ανάμεσα στην Κομισιόν και στις χώρες-μέλη που αποκτούν ισχυρότερη εθνική ιδιοκτησία. Απώτερος στόχος η μείωση του χρέους μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα -καθιστώντας εφικτή την καθοδική πορεία την επόμενη δεκαετία χωρίς πρόσθετα μέτρα- με βάση έναν πολυετή δείκτη για τις δαπάνες.

Δύσβατος δρόμος

Ο δρόμος για την επικύρωση των νέων νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν είναι ωστόσο μακρύς και δύσβατος, καθώς το πλαίσιο θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο και σίγουρα η Γερμανία θα παραμείνει στην αυστηρή γραμμή της επαναφέροντας στο
προσκήνιο τις ενστάσεις της. Η νέα νομοθετική πρόταση, η οποία δεν θέτει αριθμητικό στόχο σχετικά με το ποσοστό μείωσης του χρέους, αναμένεται να δυσαρεστήσει τη Γερμανία, που ζητούσε επιμόνως να τεθεί ένα ποσοστό 1% ως ελάχιστος στόχος μείωσης του χρέους/ΑΕΠ. Είχε επίσης ζητήσει οι δημόσιες επενδύσεις να μην υπολογίζονται για τους σκοπούς του προτεινόμενου κανόνα δαπανών.

Τα διμερή σχέδια θα παρακολουθούνται και θα ελέγχονται από την Κομισιόν κάθε εξάμηνο και θα περιλαμβάνουν τους δημοσιονομικούς στόχους, τα μέτρα για την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών, τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις προτεραιότητας. Θα είναι διαφορετικά για κάθε χώρα μέλος, ανάλογα με τους κινδύνους στην οικονομία της και το ύψος του χρέους.

Τέσσερα έτη

Το χρονοδιάγραμμα θα είναι τα τέσσερα έτη και το χρέος στο τέλος της τετραετίας θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν στην αρχή του σχεδίου. Εάν όμως οι χώρες δεσμευθούν σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε τομείς προτεραιοτήτων της Ε.Ε., όπως πράσινη μετάβαση και ψηφιοποίηση, κοινωνικά δικαιώματα, ασφάλεια και άμυνα, θα επωφεληθούν από μία πιο σταδιακή πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής, που μπορεί να φθάσει έως και τα επτά χρόνια. Για να διασφαλίζεται όμως ότι οι κυβερνήσεις δεν θα αναβάλλουν τη μείωση του ελλείμματος και του χρέους στο τέλος της συμφωνηθείσας περιόδου, ειδικά εάν αυτή επεκτείνεται στα επτά χρόνια, θα απαιτείται να υλοποιούν τα 4/7 της προσαρμογής τους έως το τέλος της βασικής τετραετούς περιόδου.

Τα σχέδια θα ενσωματώνουν δημοσιονομικούς, μεταρρυθμιστικούς και επενδυτικούς στόχους, έτσι ώστε να δίδονται μεγαλύτερα περιθώρια στην κάθε χώρα-μέλος ξεχωριστά για τον καθορισμό των οδών δημοσιονομικής προσαρμογής μιας χώρας.

Τεχνική πορεία

Αυτά τα σχέδια θα καθορίζουν την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής με βάση πολυετείς στόχους για τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίοι στόχοι θα συνιστούν ενιαίο λειτουργικό δείκτη για τη δημοσιονομική εποπτεία. Για τις χώρες που έχουν ξεπεράσει τα όρια του χρέους και του ελλείμματος, η Κομισιόν θα δίδει κάποια τεχνική πορεία, ενώ για τις χώρες που παραμένουν στα επιτρεπτά πλαίσια θα παρέχει τεχνικές πληροφορίες με σκοπό την καλύτερη καθοδήγησή τους. Θα υπάρχουν επίσης κοινές διασφαλίσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους. Ενώ οι τιμές αναφοράς για το έλλειμμα και το χρέος στο 3% και στο 60% του ΑΕΠ αντίστοιχα παραμένουν αμετάβλητες, διατηρείται ως ελάχιστη δημοσιονομική προσαρμογή το 0,5% ετησίως σε περίπτωση που το έλλειμμα παραμείνει πάνω από το όριο του 3%.

Οι χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ θα επιτρέπεται να αυξάνουν τις δημόσιες δαπάνες ετησίως, εξαιρουμένων των έκτακτων δαπανών, επιδομάτων ανεργίας και κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, λιγότερο από το μεσοπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης, προκειμένου να διασφαλιστεί η μείωση του χρέους.

Ρήτρες διαφυγής

Γενικές αλλά και ειδικές για κάθε χώρα ρήτρες διαφυγής θα επιτρέπουν αποκλίσεις από στόχους δαπανών σε περιόδους ύφεσης ή κρίσης, είτε σε ολόκληρη την Ε.Ε. είτε σε κάποιες χώρες-μέλη μεμονωμένα. Επιπλέον, ορίζεται πιο αυστηρό καθεστώς επιβολής, ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χώρες τηρούν τις δεσμεύσεις, ενώ διατηρείται η Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) προκειμένου να αποφεύγονται οι αποκλίσεις από τη συμφωνημένη πορεία.