H Πάρος αποκτά μια φιλόξενη στέγη για τη σύγχρονη τέχνη

Εργο της Δήμητρας Σκανδάλη με κρεμασμένα φυτά από την οροφή.

Δεν ξέρω αν φταίνε οι Κυκλαδίτες πρόγονοί μου αλλά οι μυρωδιές από τα άγρια φυτά που μεγαλώνουν στις ανεμοδαρμένες πλαγιές αυτών των νησιών μπαίνουν από τη μύτη μου κατευθείαν στην καρδιά μου. Μου προκαλούν ακαταμάχητη συγκίνηση τα αρώματα του θυμαριού, του φασκόμηλου, του μάραθου. Γι’ αυτό και όταν άνοιξε την πόρτα του εργαστηρίου της η Δήμητρα Σκανδάλη στην Αλυκή της Πάρου και με τύλιξαν όλες αυτές οι ευωδιές, αισθάνθηκα ότι επιτέλους η σύγχρονη τέχνη που παράγεται στην Ελλάδα μπορεί να έχει ταυτότητα, να μη μοιάζει με όλα αυτά τα ακαταλαβίστικα (στα μάτια μου τουλάχιστον) πράγματα που βλέπω σε εκθέσεις και θα μπορούσαν να έχουν γίνει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Αυτό ήταν που με δόνησε όταν είχα πρωτοδεί δουλειά της εικαστικού –που χρησιμοποιεί λουλούδια, σπαρτά, φύκια, θραύσματα από καΐκια ως πρώτη ύλη– στις δύο καταπληκτικές ομαδικές εκθέσεις που είχε κάνει ο επιμελητής Κώστας Πράπογλου σε ένα από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια στο ψυχιατρικό συγκρότημα στο Δαφνί αλλά και πρόσφατα στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Η εικαστικός φωτογραφημένη στην αγαπημένη της ακτή στην Πάρο.

Η Σκανδάλη (γεννημένη το 1969 στην Πάρο) είναι αυτό που θα ονομάζαμε αυτοδημιούργητη στην τέχνη. Η οικογένειά της είχε μεγάλα σκαριά που έκαναν όλες τις μεταφορές αγαθών προς και από το νησί μέχρι πριν κάποιες δεκαετίες. Αργότερα έκαναν μια στεριανή επιχείρηση, στην οποία εργάστηκε και εκείνη για πολλά χρόνια. Κάτι μέσα της την έσπρωχνε να γίνει καλλιτέχνης αλλά δεν ήξερε πώς. Εκανε κάποια μαθήματα ζωγραφικής στη σχολή Aegean Center for the Arts και έδωσε εξετάσεις στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, μετακομίζοντας πια στην Αθήνα. Αποφοιτώντας προχώρησε σε διάφορες αιτήσεις για σχολές του εξωτερικού και έτσι βρέθηκε για μια δεκαετία να ζει στην Καλιφόρνια. Αν και ήταν μια απόδραση από τον μόνο κόσμο που είχε ταυτιστεί (αυτόν της Πάρου), τελικά κατέληξε να τον νοσταλγεί και να κάνει έργα με φύκια (Ειρηνικού και Αιγαίου), ταπεινά λουλουδάκια και μυρωδικά που φυτρώνουν στις Κυκλάδες, κεντήματα που είχε μάθει από τη μητέρα και τη γιαγιά της. Εχοντας γράψει πια τον κύκλο της στην Αμερική, ξαναγύρισε στην αγαπημένη της Πάρο με το ξέσπασμα της πανδημίας. Πήρε την παλαιά κατοικία των προγόνων της στην Αλυκή και τη μεταμόρφωσε φτιάχνοντας τρεις χώρους για καλλιτεχνικά residencies όπου ήδη φιλοξενούνται δημιουργοί από εξωτερικό για 25 ημέρες τον μήνα, μια μικρή γκαλερί αλλά και το δικό της ατελιέ που επισκέφθηκα. Το εγχείρημα βαπτίστηκε Cycladic Arts – Κέντρο Φιλοξενίας Καλλιτεχνών Πάρου και έρχεται να δείξει πως τα νησιά μας μπορούν να γίνουν τα ορμητήρια όχι μόνο ψηφιακών νομάδων αλλά και καταπληκτικών εικαστικών που θα έρθουν ακόμα και τον χειμώνα για να βιώσουν αυτές τις ίδιες μυρωδιές που μπορεί να σε δέσουν με μάγια όπως εμένα.

Η κατοικία των προγόνων στην Πάρο μετατράπηκε σε artistic residencies.