Γιώργος Δρίβας: «Ίσως να υπάρχουν στιγμές που όλοι μας έχουμε νιώσει νεκροί»

Φέτος μετά το πολυπαιγμένο Lemon σε συναντάμε από τις 22 Φλεβάρη 2023 στη «Νύχτα των Δολοφόνων» του Χοσέ Τριάνα στο Θέατρο 104. Πώς έγινε η επιλογή του έργου;
Εκτός από το Lemon που συνεχίζει ακάθεκτο το ταξίδι του, συμμετέχω και σε μια άλλη παράσταση «ο κύκλος με την Κιμωλία» του Μπ. Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Κώστα Νταλιάνη κάθε Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο «Μοντέρνοι Καιροί».

Η αλήθεια είναι ότι η επιλογή αυτή προέκυψε στην πορεία,ενώ κοιτούσαμε αρχικά άλλο έργο. Και όταν τα πράγματα προκύπτουν γενικά στο θέατρο θεωρώ ότι κρύβουν μια μαγεία και ομορφιά. Το έργο βέβαια το ξέραμε ως μια δύσκολη επιλογή που συχνά οι ομάδες ή το αποφεύγουν ή φτάνουν σε ένα σημείο και δεν το ανεβάζουν. Προσωπικά, το είχα διαβάσει όταν μου το είχε δωρίσει σε δική του μετάφραση ο κ. Γιάννης Θηβαίος με τον οποίο μας συνδέει μια φιλία. Την δική του μετάφραση μεταφέραμε θεατρικά και τον ευχαριστούμε πολύ γι ‘αυτό.

Διαβάζοντάς το ξανά, εγώ, η Αριάδνη και η Βίκυ, είδαμε αμέσως στα πρόσωπα του Λάλο, της Κούκα και της Μπέμπα, μια μεγάλη πρόκληση πέραν του πόσο δυνατό και επίκαιρο κείμενο είναι.

Το έργο είναι πολιτικό, όμως είναι και κοινωνικό και βαθιά φιλοσοφικό. Αφορά την πτώση του Φουλχένσιο Μπατίστα, Κουβανού στρατηγού, προέδρου και δικτάτορα και την επανάσταση που έφερε ο Κάστρο, αλλά και την κοινωνική καταπίεση ανθρώπων, που δεν τους επιτρέπεται να κάνουν τις επιλογές τους, και την ανισότητα μέσα σε μια οικογένεια, όπου οι γονείς είναι σα να «πίνουν το αίμα» των παιδιών τους. Ποια είναι η γνώμη σου;
Το πολιτικό background του έργου είναι η Κούβα υπό τον δικτάτορα Μπατίστα, η πτώση του και ο ερχομός στην εξουσία του απελευθερωτή Φιντέλ Κάστρο. Πώς να μην ήταν αυτό άλλωστε και λόγω καταγωγής του συγγραφέα. Όμως το έργο είναι διαχρονικό και αρκετά επίκαιρο αν σκεφτεί κανείς πόσες δικτατορίες έχουμε δει. Ακόμα και τώρα βιώνουμε μια παρόμοια κατάσταση υπό άλλη μορφή, πιο εξευγενισμένη και καμουφλαρισμένη με τον μανδύα της δημοκρατίας. Οι τρείς ήρωες θα μπορούσαν να σκέφτονται και να δρούνε το ίδιο σε οποιοδήποτε σημερινό πολιτικό περιβάλλον έστω και αν οι αντιστοιχίες θα έμοιαζαν διαφοροποιημένες. Η κοινωνία δεν αυτοθεραπεύτηκε από τις αρρώστιες της, η οικογένεια δεν αποτελεί στις μέρες μας εγγύηση σωστής διαπαιδαγώγησης και κυρίως το πολιτικό σύστημα δεν έχει αλλάξει καθόλου. Το σάπιο και το παλιό παραμένει ακόμα και σήμερα. Γέρικο, αλλά επιβιώνει εις βάρος μας. «Χίλια χρόνια τώρα προσπαθούν να με κάνουν να καταπιώ το παραμύθι τους», λέει σε μια φράση ο Λάλο δίνοντας έτσι και την διάρκεια ζωής του κυρίαρχου συστήματος.

Ο ηδονιστικός σχεδόν τρόπος με τον οποίο τα παιδιά οργανώνουν το έγκλημα και η αδυναμία τους να το τερματίσουν κάθε φορά τι μπορεί να δηλώνει για τα παιδιά αυτά;
Ότι έχουν πάθος και θέληση για μια καλύτερη ζωή και ξέρουν καλά ότι αυτήν δεν τους την προσφέρει κανείς στον κόσμο που ζούνε. Πρέπει μόνοι τους να την διεκδικήσουν και να την καταφέρουν. Η ανατροπή όμως που θα επιφέρει την αλλαγή και την μετεξέλιξη της κοινωνίας είναι έργο δύσκολο και επίπονο. Θέλει οργάνωση, υπομονή και αρκετή ψυχραιμία. Θα χρειαστεί να αποτύχουν πολλές φορές μέχρι να τα καταφέρουν, να ξαναπαίξουν το παιχνίδι από την αρχή, να πολεμήσουν μέσα τους με τις ανασφάλειες τους και με τις ευαισθησίες τους.

Οι γονείς στο έργο εκπροσωπούν την απρόσωπη εξουσία που όμως ορίζει τη μοίρα των νέων ανθρώπων. Πόσο είναι αυτό διαχρονικό; Προτείνετε κάποια λύση στην παράσταση;
Διαχρονικότατο. Η απρόσωπη εξουσία έχει γίνει πολυμέτωπη και πολυμορφική σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχει και πρόσωπο. Έχει γίνει πιο «φιλική» και προσιτή προς τους νέους ανθρώπους, τους εμπαίζει με την φιλοδοξία ότι μπορούν να ορίσουν μόνοι τους την μοίρα τους, δηλαδή να γίνουν πετυχημένοι στο χώρο τους και να κερδίσουν χρήμα. Αυτό είναι το τυράκι ώστε να γίνουμε παραγωγικοί γι’ αυτούς και να κοιτάμε μόνο την ατομικότητα μας εις βάρος άλλων. Η εκμετάλλευση είναι ο δρόμος ο δικός τους. Η ίδια η παράσταση δεν προτείνει έτοιμη λύση αλλά δείχνει ένα δρόμο. Αυτόν της συνειδητοποίησης αρχικά και μετά αυτόν της αναγκαίας αλλαγής που φέρνει μόνο η ανατροπή. Διαχρονικός δρόμος. Αυτό ήθελε να πει και ο Χοσέ Τριάνα γράφοντας αυτό το έργο, όχι τυχαία μετά την κουβανική επανάσταση.

Και οι τρεις σας εσύ που υποδύεσαι τον Λάλο, η Βίκυ Λέκκα, που υποδύεται τη Μπέμπα, τη μια αδελφή και η Αριάδνη Μιχαηλάρη που υποδύεται την Κούκα, την άλλη αδελφή και συνάμα όλοι σας πολλούς άλλους ρόλους πόσο δύσκολο ήταν να κάνετε τις εναλλαγές από τον ένα ρόλο στον άλλο, γιατί κάποιες γίνονται σχεδόν αυτόματα;
Το πόσο δύσκολο ήταν είναι στοιχείο του επαγγέλματός μας. Δεν είναι εύκολο σίγουρα. Το ζητούμενο ήταν να γίνεται αντιληπτό στους θεατές. Να είναι ξεκάθαρες και ομαλές οι εναλλαγές των ρόλων ώστε να μείνει ο θεατής συνδεδεμένος με το κείμενο και με την ροή της παράστασης. Εκεί έρχεται η σκηνοθέτης και το κάνει πιο εύκολο για τους θεατές. Η Δανάη Κατσαμένη μας δούλεψε πολύ ως προς αυτό κάτι που μας βοήθησε και εμάς του ίδιους να μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στον κάθε νέο ρόλο που θα έπρεπε σε δευτερόλεπτα να υποδυθούμε.

Εξαιρετική η κίνηση όλων σας, την οποία επιμελήθηκε η Άννα Λιανοπούλου, καθοριστική για την εναλλαγή των ρόλων και απόλυτα υποστηρικτική για την σκηνοθεσία της Δανάης Κατσαμένη. Είχαν κοινή οπτική; Πόσο σας διευκόλυνε στην ερμηνεία;
Ο κάθε σκηνοθέτης επιλέγει για κάποιο λόγο τους συνεργάτες του. Ακόμα και αν δεν υπάρχει κοινή οπτική εξαρχής μια καλή κινησιολόγος βρίσκει τρόπο να συμπλεύσει η δουλειά της με την οπτική του Σκηνοθέτη. Η Άννα Λιανοπούλου ωστόσο ήρθε και έδεσε σε αυτό που είχε στο μυαλό της να κάνει η σκηνοθέτης μας, ώστε να γίνουν όλα πιο απλά, πιο αβίαστα και λειτουργικά. Μια καλή κινησιολογική επιμέλεια διευκολύνει πάντα έναν ηθοποιό στα τόσα πράγματα που έχει να κάνει επάνω στην σκηνή.

Πότε κάποιος μπορεί να θεωρηθεί νεκρός, ενώ ακόμα ζει;
Όταν υποτάσσεται σε άλλους και σε μια ζωή που του την επέβαλαν. Και δεν κάνει τίποτα για να μετακινηθεί από αυτό. Αρχικά έρχεται η συνειδητοποίηση ότι είσαι νεκρός μέσα στην ίδια τη ζωή. Το δεύτερο βήμα είναι να δράσεις ως προς την αλλαγή αυτού. Αυτό αποτελεί μια πράξη ζωής από μόνη της. Βέβαια στις ζωές όλων μας κρύβεται και λίγος θάνατος, όχι φυσικός. Κάθε περιορισμός, κάθε εξαναγκασμός, κάθε καταπίεση και συμβιβασμός εμπεριέχουν τον θάνατο μιας καλύτερης ζωής που θα μπορούσαμε να ζήσουμε. Ο κόσμος μας γέμισε με τέτοιους καθημερινούς μικρούς θανάτους. Οπότε ίσως να υπάρχουν στιγμές που όλοι μας έχουμε νιώσει νεκροί.

Πώς δημιουργήθηκε η ομάδα a-silen[θ]io; Από ποιους απαρτίζεται;
Με την Βίκυ και την Αριάδνη γνωριζόμασταν μέσα από μια παλιά μας θεατρική συνεργασία. Είχαν έρθει να δουν το Lemon κάποια στιγμή και μου είπαν ότι σκέφτονται ένα έργο στο οποίο θα ταίριαζα και μου έκαναν πρόταση για να το βάλουμε μπρος. Δεν ήταν η «νύχτα των δολοφόνων» αλλά ένα άλλο θεατρικό έργο. Κάπου εκεί στην πολύ αρχή ήρθε και η Δανάη ως σκηνοθέτης για να ολοκληρώσουμε το πυρήνα μια νεοσύστατης ομάδας. Οπότε εμείς οι τέσσερις είμαστε αυτοί που απαρτίζουν την ομάδα a-silen[θ]io.

Πώς βρίσκεις την συνεργασία με τα άλλα μέλη της ομάδας;
Πολύ καλή. Άλλωστε με τις δύο είχα ξαναδουλέψει μαζί. Βέβαια στις πρόβες αυτού του έργου οι τριβές μεταξύ μας ήταν πολύ περισσότερες και πιο έντονες. Αλλά αυτά υπάρχουν σε μια συνεργασία πόσο μάλλον όταν παλεύεις καιρό με αυτό το θηρίο που λέγεται «Η νύχτα των δολοφόνων».

Τι μέλλει γενέσθαι με την παράσταση αυτή; Ποια θα είναι η συνέχεια; Θα πάει και το Καλοκαίρι, και του χρόνου;
Θέλουμε να το συνεχίσουμε. Έχουμε δουλέψει πολύ γι’ αυτή την παράσταση και θέλουμε να της δώσουμε το χρόνο που της αξίζει. Όχι μόνο για 2η σεζόν αλλά να βγει και εκτός Αθηνών. Γενικότερα πρέπει να δίνουμε χρόνο σε κάτι που δημιουργούμε εξαρχής από μόνοι μας και δεν είμαστε επιλεγμένοι απλώς να συμμετέχουμε σε μια παράσταση. Αποτελεί ένα γέννημά μας. Αυτό λοιπόν έχει εξέλιξη έχει ένα μέλλον. Έχει μια προοπτική. Τι νόημα έχει να ανεβάσουμε μια παράσταση για δύο μήνες να την δουν κυρίως οι δικοί μας άνθρωποι και μετά να κατέβει; Δεν έχεις προλάβει καλά καλά ο ίδιος ως ηθοποιός να υπάρξεις μέσα σε αυτό.

Ποια τα σχέδια σου τα καλλιτεχνικά; Με τι άλλο καταπιάνεσαι; Έχεις κάποια σχέδια για το Καλοκαίρι;
Το μόνο που έχω ως σχέδιο είναι η σύσταση ενός αποκεντρωμένου θεατρικού οργανισμού που θα λειτουργεί επαγγελματικά σε πολύ υγιείς εργασιακές συνθήκες και θα φέρει κάποιες δικές μου καλλιτεχνικές ιδέες. Και να είναι οικονομικά βιώσιμος. Από κει και πέρα ιδιαίτερα σχέδια δεν κάνω. Σκηνοθετώ εδώ και κάποια χρόνια σε δύο θεατρικές ομάδες Δήμων παράλληλα με τα επαγγελματικά μου. Φέτος όπως προανέφερα είμαι και σε μια άλλη παράσταση. Το καλοκαίρι θα τρέχω με το Lemon για 6ο συνεχόμενο καλοκαίρι. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Από κει και πέρα το καλοκαίρι δεν προσφέρεται για σχέδια. Έχει πάντα κάτι το απρόοπτο και το αναπάντεχο ως εποχή που το κάνει να ξεχωρίζει.