Gen Z: Πώς μία γενιά αλλάζει την αγορά εργασίας, την κατανάλωση και την πολιτική

Είναι αποφασισμένοι να ανατρέψουν όλους τους παλιούς κανόνες και να φέρουν τις δικές τους αξίες, ανάγκες, επιδιώξεις, μία νέα ηθική πυξίδα, ένα διαφορετικό πρότυπο. Ο λόγος για όσους γεννήθηκαν  από το 1997 έως 2012. Αυτούς που έχουμε να μάθει αποκαλούμε μέλη της Gen Z, μίας γενιάς που ακόμη είναι στο στάδιο της ενηλικίωσης, αλλά έχει την ορμή και την ικανότητα να αναδιαμορφώσει τα πάντα: από τα «ήθη και έθιμα» στην αγορά εργασίας και την κατανάλωση, έως τον τρόπο που ενημερωνόμαστε και από το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση έως την πολιτική.

Πόσο έτοιμες όμως είναι οι ελληνικές και διεθνείς επιχειρήσεις για τις αλλαγές αυτές στις οποίες ωθούν τον κόσμο οι Gen Zers; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα επιχειρεί να δώσει η έρευνα του Oliver Wyman Forum, τα ευρήματα της οποίας παρουσιάστηκαν στο τραπέζι του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών με τίτλο «Generation Z: What Business Need to Know About the Generation Changing Everything».

Τόσο στον κόσμο της πολιτικής όσο και του επιχειρείν υπάρχει μια τεράστια αποσύνδεση από το καταναλωτικό κοινό και το εργασιακό δυναμικό που είναι κάτω των τριάντα ετών, όπως εξήγησε ο John Romeo, Managing Partner and Head, Oliver Wyman Forum, United Kingdom, επισημαίνοντας ότι η Gen Z που ήδη αποτελεί το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 15% του εργατικού δυναμικού, μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα συνιστά το ευρύτερο καταναλωτικό κοινό. Δεν είναι όμως μόνο το μέγεθος αλλά και η συμπεριφορά, πρόσθεσε, λέγοντας πως θα ήταν λάθος να τους δει κανείς απλά και μόνο ως παιδιά της Gen X που κάποια στιγμή θα ενηλικιωθούν και θα γίνουν σαν τους γονείς τους. «Αλλάζουν τον τρόπο που καταναλώνουμε πράγματα, αλλάζουν τον κόσμο της εργασίας και σίγουρα τις παραδοσιακές συμβάσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, ενώ επηρεάζουν και τις εκλογές» σημείωσε.

John Romeo, Managing Partner and Head, Oliver Wyman Forum

Τι κάνει την γενιά αυτή να ξεχωρίζει

Δίνοντας ένα περίγραμμα των χαρακτηριστικών που κάνουν την Gen Z να ξεχωρίζει από κάθε προηγούμενη γενιά, ο Grigoris Zarifopoulos, Partner – Digital Practice & Co-Head of Greece, Oliver Wyman, Greece, μίλησε από την πλευρά του λόγο για την μορφωμένη, την πιο καταρτισμένη ψηφιακά και την πιο αντικομφορμιστική γενιά, η οποία δεν γνωρίζει ούτε φυλετικά αλλά ούτε και εθνοτικά σύνορα. «Απορρίπτουν τις ταμπέλες και τις παραδοσιακές οικονομικές επιδιώξεις. Υιοθετούν μια στάση ζωής YOLO (ζεις μόνο μία φορά) και non-binary αξίες για την σεξουαλικότητα. Με τον καιρό θα επαναπροσδιορίσουν την πολιτική, την οικονομία, τον κόσμο της εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη, το μάρκετινγκ και πολλά άλλα» ανέφερε χαρακτηριστικά, πριν δώσει το λόγο στον J. Romeo για να παρουσιάσει τα αναλυτικά ευρήματα της έρευνας του Oliver Wyman Forum, η οποία διενεργήθηκε σε δείγμα 2.000 ανθρώπων, από 10 χώρες.

H βασική διαφορά της Gen Z από τις προηγούμενες, σύμφωνα με τον J. Romeo, είναι ότι τείνει να λαμβάνει αποφάσεις οι οποίες συνάδουν με τις αξίες της. Τι σημαίνει αυτό; «Εάν ο τρόπος που λειτουργεί μία επιχείρηση δεν συνάδει με τις αρχές τους είναι πολύ πιθανό να σας γυρίσουν την πλάτη. Από την άλλη, εάν διαπιστώσουν ότι η επιχείρησή σας μοιράζεται τις ίδιες αξίες με αυτούς, είναι διατεθειμένοι ως καταναλωτές να πληρώσουν περισσότερα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Managing Partner and Head του Oliver Wyman Forum, UΚ.

Ο ρόλος των social media

Όπως επισήμανε, μάλιστα, καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων παίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Είναι ενδεικτικό ότι το 1/3 της Gen Z εμπιστεύεται το TikTok για να πάρει αποφάσεις που αφορούν στην υγεία» ανέφερε ο J. Romeo. Ο λόγος, όπως εξήγησε, είναι ότι εμπιστεύονται τους συνομιλήκους τους κι αυτά που εκείνοι προτείνουν περισσότερο από τους επαγγελματίες υγείας ή το google search.

H ευελιξία στην εργασία

Σε ό,τι αφορά την εργασία στοχεύουν στην ευελιξία, ενώ δίνουν μεγάλη αξία στην εργασιακή ικανοποίηση και για να την βρουν είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν δουλειά. «Είναι χαρακτηριστικό ότι το 70% των Gen Z που ισχυρίζονται ότι είναι αφοσιωμένοι στον εργοδότη τους, στην πραγματικότητα αναζητούν ενεργά άλλη εργασία. Ταυτόχρονα, περισσότεροι από τους μισούς έχουν και μια δεύτερη δουλειά» επισήμανε ο J. Romeo. Από την άλλη πλευρά, τα ευρήματα της έρευνα δείχνουν πως ένα εργασιακό περιβάλλον που παρέχει ευκαιρίες μάθησης, και ισορροπεί μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντίληψη που σχηματίζουν οι Gen Z για τον εργοδότη τους.

Όσον αφορά την καταναλωτική αντίληψη, κι εδώ οι αξίες παίζουν καθοριστικό ρόλο. «Εάν πιστεύουν ότι το brand σας δεν συνάδει με τις αρχές τους το ενδιαφέρον τους θα μετατοπιστεί αλλού. Ως καταναλωτές θέλουν επίσης να έχουν επιλογές» ανέφερε ο J. Romeo. Υπογράμμισε δε, την ανάγκη οι επιχειρήσεις να έχουν ψηφιακή παρουσία. «Το 50% της Gen Z χρησιμοποιεί το TikTok για τα ψώνια του. Αλλά τα 2/3 των μεγαλύτερων εταιρειών δεν έχουν παρουσία στο TikTok» ανέφερε χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας την χαμένη ευκαιρία για τη σύνδεση των επιχειρήσεων με το καταναλωτικό. «Αν δεν μιλάτε την ίδια γλώσσα με εκείνους θα θεωρήσουν ότι δεν είστε γνήσιοι» προειδοποίησε ωστόσο.

Όσοι ανήκουν στην Gen Z λειτουργούν σε ένα τελείως διαφορετικό οικοσύστημα, είτε ως εργαζόμενοι είτε ως καταναλωτές. Το ίδιο ισχύει σε ό,τι αφορά τις αντιλήψεις τους ως επενδυτές, την αλληλεπίδραση μεταξύ τους, τον τρόπο με τον οποίο «καταναλώνουν» τις πληροφορίες, τον τρόπο με τον οποίο μοιράζονται, ανέφερε συνοψίζοντας ο Managing Partner and Head του Oliver Wyman Forum, UΚ. «Οι παλιοί κανόνες δεν έχουν πια εφαρμογή. Οι CEO νιώθουν αυτή την πίεση» πρόσθεσε, καλώντας τις επιχειρήσεις να κλείσουν να προσαρμοστούν και να αντιδράσουν έγκαιρα.

Ερωτηθείς, τέλος, για τον αντίκτυπο αυτής των γενιάς ως αυριανών ψηφοφόρων, ο J. Romeo ανέφερε: «Είδαμε ότι η Gen Z επέδρασε στο αποτέλεσμα των εκλογών, πριν από μερικούς μήνες, προτεραιοποιώντας τα θέματα που τους απασχολούν. Δεν είναι μια γενιά που μπορεί κανείς να την αγνοήσει ή να θεωρήσει ότι θα ενεργήσουν όπως οι γονείς τους. Αλλάζουν τους κανόνες σύμφωνα με τα πιστεύω τους, θέλουν να εισακούονται και με το χρόνο θα αλλάξουν την πολιτική, με την έννοια που την έχουμε σήμερα στο μυαλό μας.».