Explainer: Πώς φτάσαμε στις εικόνες «χάους» στο Ισραήλ

Εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλώνουν κατά της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου από τον περασμένο Ιανουάριο. Οι επαναλαμβανόμενες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ξεχωρίζουν λόγω μεγέθους, καθώς είναι από τις μεγαλύτερες που έχουν σημειωθεί στα ισραηλινά χρονικά. Ξεχωρίζουν επίσης λόγω διάρκειας καθώς οι διαδηλωτές επιστρέφουν ξανά και ξανά στους δρόμους, αλλά και λόγω του πολυσυλλεκτικού/ποικιλόμορφου πλήθους των διαδηλωτών που συμμετέχουν σε αυτές.

Ομάδες πολιτών που δεν συνηθίζουν να παίρνουν μέρος σε αντικυβερνητικού τύπου ακτιβισμούς, έχουν πλέον πάρει ανοιχτά θέση ενάντια στις προωθούμενες από την κυβέρνηση Νετανιάχου μεταρρυθμίσεις. Στις τάξεις όσων διαμαρτύρονται βρίσκει πια κανείς έφεδρους και απόστρατους στρατιωτικούς, τραπεζίτες και επενδυτές, εργαζόμενους στον κλάδο της τεχνολογίας, ακόμη και πρώην πρωθυπουργούς (τον Εχούντ Μπάρακ, τον Γιαΐρ Λαπίντ) και υπουργούς (την Τζίπι Λίβνι).

REUTERS/Ronen Zvulun

Η χθεσινή ημέρα «γιορτάστηκε» από τους επικριτές της κυβέρνησης ως «ημέρα αντίστασης στη δικτατορία» ή «ημέρα δράσης κατά της δικτατορίας», με τους διαδηλωτές να κλείνουν τον δρόμο του Νετανιάχου προς το αεροδρόμιο (όπου εκείνος ήθελε να φτάσει για να «πετάξει» έπειτα με προορισμό τη Ρώμη) και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να παρακάμπτει τα εμπόδια μπαίνοντας σε ελικόπτερο…

Είχαν προηγηθεί δύο μήνες μαζικών κινητοποιήσεων στη χώρα, κινητοποιήσεων που στρέφονται κατά κύριο λόγο ενάντια στις προωθούμενες από την κυβέρνηση μεταρρυθμίσεις του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.

Οι επικριτές του Νετανιάχου και των κυβερνητικών του εταίρων (μεταξύ των οποίων υπάρχουν υπερορθόδοξοι και πολιτικοί της άκρας δεξιάς όπως ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο Μπεζαλέλ Σμότριχ) καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση προωθεί αλλαγές που θα αποδυναμώσουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και του Ανώτατου Δικαστηρίου υπονομεύοντας έτσι, προς όφελός της, τα θεσμικά αντίβαρα και τους μηχανισμούς ελέγχου και διάκρισης των εξουσιών.

Παράλληλα ωστόσο, αντιπολιτευόμενοι κύκλοι καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου ετοιμάζεται πρακτικά να προχωρήσει και στην προσάρτηση της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.

REUTERS/Ammar Awad

Ο Jonathan Guyer γράφει στο αμερικανικό Vox ότι η Δημοκρατία του Ισραήλ διανύει περίοδο κρίσης. Ο ίδιος υποστηρίζει, μάλιστα, ότι αυτή η κρίση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη «διάβρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη». «Ο Νετανιάχου και οι εταίροι του ακολουθούν ένα δόγμα του σοκ που οδηγεί στον ακρωτηριασμό του ισραηλινού συστήματος διακυβέρνησης και στην πλήρη αναδιάταξη της ισραηλινής κατοχής […] Η κυβέρνηση Νετανιάχου προτείνει ριζικές αλλαγές στον τρόπο διοίκησης της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης και άλλες νομικές αλλαγές στο εσωτερικό του Ισραήλ που θα επηρεάσουν σοβαρά τους Παλαιστίνιους», καταγγέλλει ο Guyer μέσα από τις σελίδες του αμερικανικού Vox.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου (σε βάρος του οποίου υπενθυμίζεται ότι εκκρεμεί και δίωξη με την κατηγορία της διαφθοράς) επανεξελέγη στην πρωθυπουργία, για μια έκτη πρωθυπουργική θητεία, τον Νοέμβριο του 2022, με την παράταξή του, το κόμμα Λικούντ, να εξασφαλίζει ποσοστό 23,41%. Η νέα κυβέρνηση συνεργασίας ωστόσο, που εκείνος συγκρότησε, θεωρείται η πιο ακροδεξιά στα ισραηλινά χρονικά.

Ήδη από την πρώτη στιγμή ανάληψης της εξουσίας, αυτή η κυβέρνηση άρχισε να προωθεί μεταρρυθμίσεις που, εάν υιοθετηθούν, θα περιορίσουν σημαντικά την εξουσία του ανώτατου δικαστηρίου. Στο πλαίσιο αυτών των αλλαγών, η κυβέρνηση και η απλή πλειοψηφία των βουλευτών στην Κνεσέτ θα μπορούν να επηρεάζουν τον διορισμό των δικαστών, να περιορίζουν τις εξουσίες του γενικού εισαγγελέα και να απορρίπτουν αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου το οποίο δεν θα μπορεί στο μέλλον, το ίδιο «εύκολα», να απορρίπτει νόμους ως αντισυνταγματικούς.

REUTERS/Ronen Zvulun

Ο Νετανιάχου και οι κυβερνητικοί του εταίροι βλέπουν θετικά τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη αλλά για τους δικούς του λόγους ο καθένας, όπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο του Vox: Ο Νετανιάχου επειδή μπορεί να γλιτώσει προσωπικά από τις κατηγορίες που τον βαρύνουν, οι υπερεθνικιστές υποστηρικτές των εποικισμών επειδή έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, και οι υπερορθόδοξοι επειδή έτσι περιορίζουν το ενδεχόμενοι να κριθούν αντισυνταγματικές οι απαλλαγές τους από την στρατιωτική θητεία.

Η πλευρά του Νετανιάχου και των κυβερνητικών του εταίρων υποστηρίζει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει γίνει τα τελευταία χρόνια περισσότερο ισχυρό από όσο θα έπρεπε.

Οι επικριτές, ωστόσο, της κυβέρνησης διαφωνούν και βγαίνουν… στους δρόμους. Κι αυτό μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία αναζωπυρώνεται επικίνδυνα παράλληλα και η ένταση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.    

Με πληροφορίες από Vox

⇒ Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr