«Έπαιζα ό,τι λεφτά μου έστελναν οι δικοί μου, ακόμα και το νοίκι του σπιτιού»

Απόγευμα Τετάρτης στο πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών που βρίσκεται δέκα βήματα από τη Μονάδα Απεξάρτησης 18 Άνω στους Αμπελόκηπους τα στοιχήματα «πέφτουν βροχή». Είναι ημέρα Champions League κι αυτό πολλαπλασιάζει τους πελάτες του μικρού καταστήματος με τις μεγάλες διαφημιστικές πινακίδες στο εξωτερικό, για κάθε είδους παίγνια. 

Ο Χρήστος (δεν είναι το πραγματικό του όνομα) περνά από εκεί κάθε Τετάρτη τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Κοιτάζει χαμογελαστός μέσα από τη τζαμαρία που αντανακλά το φως των τηλεοράσεων και στρίβει αμέσως στη γωνία ώστε να φτάσει στη Μονάδα Απεξάρτησης. 

«Την πρώτη φορά που έπαιξα σε πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών ήμουν 15 χρονών και πήγα μαζί με τον πατέρα μου» λέει στην «Κ». «Θυμάμαι ότι απέναντι από το φροντιστήριο αγγλικών που πήγαινα υπήρχε ένα πρακτορείο, όπως και τώρα υπάρχει ένα έξω από την Μονάδα. Έγινα μέλος του 18 Άνω τον Σεπτέμβριο του 2021 και στόχος μου ήταν να απεξαρτηθώ από αυτή την αρρώστια που βρίσκεται συνεχώς μπροστά μου. Τον τζόγο».

Ο Χρήστος είναι σήμερα 25 ετών και σε έναν μήνα θα έχει ολοκληρώσει τη θεραπεία απεξάρτησης από τον τζόγο. Είναι ένας από τους αρκετούς νέους που ζήτησαν τη βοήθεια της Μονάδας προκειμένου να κερδίσει το στοίχημα της ζωής και όχι του εθισμού.

Αύξηση στις μικρές ηλικίες 

Σύμφωνα με την ψυχίατρο και διευθύντρια της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω, Στέλλα Χρηστίδη τα αιτήματα ένταξης στο πρόγραμμα σημειώνουν αύξηση. «Από τα 166 αιτήματα που είχαμε το 2021, έναν χρόνο μετά φτάσαμε στα 287. Τέτοια εποχή πέρυσι είχαμε 52 αιτήσεις, σχεδόν όσες και τώρα» σημειώνει η κ. Χρηστίδη τονίζοντας πως ενώ παραδοσιακά ένας άνθρωπος εθισμένος στον τζόγο ζητά βοήθεια μετά την ηλικία των 40 (καθώς τότε συνήθως βιώνει οικονομικές επιπτώσεις στις οποίες δεν μπορεί να ανταποκριθεί), τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια παρατηρείται  αύξηση στις μικρές ηλικίες από 18 έως 26 ετών. «Από την αρχή του έτους έχουμε 53 άτομα που έχουν απευθυνθεί στο 18 Άνω. Τα 17 από αυτά είναι κάτω των 30 ετών», εξηγεί και προσθέτει πως αυτό δημιούργησε την ανάγκη για σύσταση ενός γκρουπ μόνο για νέα παιδιά.

Ο Αντώνης (δεν είναι το πραγματικό του όνομα) είναι μόλις 20 ετών και πριν από μία εβδομάδα εντάχθηκε για δεύτερη φορά σε θεραπευτικό γκρουπ, καθώς υποτροπίασε. «Ξεκίνησα να παίζω συστηματικά στα 18 μου, την περίοδο δηλαδή που ξέσπασε η πανδημία. Όταν ως φοιτητής μετακόμισα σε άλλη πόλη, τότε η κατάσταση ξέφυγε τελείως», λέει στην «Κ».

Ο διαδικτυακός τζόγος στην καραντίνα

Κι αν κατά τη διάρκεια της καραντίνας περιορίστηκε ο τζόγος σε φυσικά καταστήματα, δεν συνέβη το ίδιο και με τον διαδικτυακό τζόγο, γεγονός που εξηγεί και το φαινόμενο της αύξησης του εθισμού στις μικρές ηλικίες. «Όταν τα φυσικά καταστήματα έκλεισαν, όσοι δεν ήταν εξοικειωμένοι με τον διαδικτυακό τζόγο, δεν έπαιζαν. Οι περισσότεροι νέοι όμως, και τον γνωρίζουν και τον προτιμούν» σημειώνει η κ. Χρηστίδη. 

Η πρώτη επαφή του 25χρονου Χρήστου με τον διαδικτυακό τζόγο ήταν στα 19 του. «Ανοίξαμε έναν λογαριασμό μαζί με την παρέα μου αλλά μετά από λίγο καιρό τον κλείσαμε καθώς πήγε κατά διαόλου. Στη συνέχεια αποφάσισα να ανοίξω δικό μου λογαριασμό. Τότε ξεκίνησε και η περιπέτεια του εθισμού, καθώς συνεχώς άνοιγα και έκλεινα λογαριασμούς. Μία αντιστεκόμουν, μία ενέδιδα».

Στην περίπτωση του 20χρονου Αντώνη τα πράγματα ξέφυγαν πολύ γρήγορα. «Είχα ανοίξει λογαριασμούς σε δύο στοιχηματικές εταιρίες. Έπαιζα πόκερ που μου άρεσε μαζί με την παρέα μου. Στη συνέχεια ήθελα να παίζω μόνος και στο σπίτι. Άνοιξα έναν λογαριασμό, τον έκλεισα. Μετά άνοιξα άλλο λογαριασμό με τα στοιχεία του πατέρα μου γιατί δεν είχα κλείσει καν τα 21. Πήρα στα κρυφά τα στοιχεία της κάρτας του και έτσι ξεκίνησα να παίζω. Ωστόσο, ένα πρωί του ήρθε ειδοποίηση πως έλειπε ένα αρκετά μεγάλο ποσό, γεγονός που τον έβαλε σε υποψίες. Εν τέλει έκλεισα οριστικά τον λογαριασμό. Στην πορεία όμως “κόλλησα” με άλλα παιχνίδια στο πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών».

Σύμφωνα με την κ. Χρηστίδη, ένας νέος εθισμένος στον τζόγο μπορεί να παίζει παντού: σε πρακτορείο με την παρέα του, μόνος του στο σπίτι, είτε σε καζίνο με γνωστούς-αγνώστους. Δε τον νοιάζει το περιβάλλον, τον ενδιαφέρει η νίκη και η οικονομική ικανοποίηση. Όταν όμως χάνεται ο έλεγχος και ο τζόγος γίνεται μία σχεδόν 24ωρη απασχόληση, οι επιπτώσεις είναι επιζήμιες, ακόμη και στις μικρές ηλικίες.

Ντροπή, οικονομική καταστροφή και τάσεις αυτοκτονίας

Ο Χρήστος βίωσε από πρώτο χέρι τις καταστροφικές συνέπειες του εθισμού όταν έπιασε ο ίδιος δουλειά σε ένα πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών. Εκεί, όπως λέει, είδε ανθρώπους να παίζουν τα λεφτά για το μαιευτήριο, ενώ η γυναίκα τους θα γεννούσε την άλλη ήμερα. Την ίδια ώρα, ο ίδιος βυθιζόταν όλο και περισσότερο στην εξάρτηση. «Στην αρχή έβγαζα 300 ευρώ και φυσικά τα έχανα αμέσως. Μία ημέρα θυμάμαι “έκλεισα” το πρακτορείο και έμεινα μέσα για να παίξω μόνος μου. Χωρίς να το καταλάβω έχασα περίπου 3.500 ευρώ που πήρα από το ταμείο. Εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκα. Την άλλη μέρα πήγα στο αφεντικό και του είπα παραιτούμαι και ότι θα του φέρω τα λεφτά. Αυτή ήταν μέγιστη ντροπή για μένα. Πήγα στον πατέρα μου, έκλαιγα και του ζητούσα τα λεφτά καθώς προφανώς δεν τα είχα».

Τις ακραίες καταστάσεις που πέρασε μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να ζητήσει βοήθεια περιγράφει στην «Κ» και ο Αντώνης. «Ένα βράδυ είχα πάει σε μία λέσχη και είχα αφήσει ένα πολύ μεγάλο ποσό. Εκεί κατάλαβα πως έχω κάποιο πρόβλημα. Έπαιζα ό,τι λεφτά μου έστελναν οι δικοί μου, ακόμη και το νοίκι του σπιτιού. Όλα τότε άρχισαν να διαλύονται σαν ντόμινο. Για να τα βγάλω πέρα οικονομικά, πούλησα το κινητό μου. Τα λεφτά που κέρδισα τα έπαιξα ξανά. Είχα μείνει χωρίς επικοινωνία με την οικογένειά μου και χωρίς λεφτά. Τότε πήρα την απόφαση να γυρίσω πίσω στο πατρικό μου. Δεν μπορούσα άλλο να σκαρφίζομαι δικαιολογίες και ψέματα προκειμένου να μην τους προκαλέσω ανησυχία».

Όπως μας λέει η κ. Χρηστίδη, υπάρχουν εθισμένοι στον τζόγο που φτάνουν στο 18 Άνω σε πολύ χειρότερη ψυχολογική κατάσταση απ΄ ό,τι οι δύο νέοι. «Βλέπουμε πολύ συχνά ανθρώπους να έρχονται στη Μονάδα μετά από μία μεγάλη χασούρα έχοντας καταθλιπτικά επεισόδια. Μερικοί από αυτούς, ακόμη και νέοι, έχουν προσπαθήσει ή σκέφτονται έντονα την απόπειρα αυτοκτονίας. Η τάση αυτοκτονικότητας εμφανίζεται στα άτομα που φοβούνται κυρίως τις συνέπειες της χασούρας ενός μεγάλου ποσού που μπορεί να ανήκε στην οικογένειά τους ή σε κάποιον άλλον. Οι ίδιοι δηλαδή φτάνουν σε οικονομικό αδιέξοδο που τους οδηγεί σε αυτές τις σκέψεις».

Οι Έλληνες έπαιξαν το 15% του ΑΕΠ το 2022

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) που δημοσίευσε τον Φεβρουάριο η «Κ», το 2022 δαπανήθηκαν συνολικά 29,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε διαδικτυακό τζόγο, σε πρακτορεία του ΟΠΑΠ, επίγεια καζίνο, λαχεία και ιππόδρομο. Το ποσό αυτό, που αντιστοιχεί σε περίπου 15% του ΑΕΠ, έχει αυξηθεί κατά 28,8% συγκριτικά με το 2021. Η άνοδος είναι ακόμη μεγαλύτερη και ανέρχεται σε 83% σε σχέση με το 2019, οπότε ο συνολικός τζίρος των τυχερών παιγνίων είχε διαμορφωθεί σε περίπου 16 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η κ. Χρηστίδη μας αναφέρει πως οι περισσότεροι νέοι ξεκινούν τον τζόγο με κίνητρα οικονομικά. «Το εύκολο χρήμα ήταν ο λόγος που αυξήθηκε ο τζόγος κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά και ειδικά στα παιδιά που έχουν οικονομική ανασφάλεια. Όσοι τζογάρουν ιντερνετικά έχουν μπει σε μία διαδικασία του άμεσου κέρδους και της άμεσης ανταμοιβής. Στη Μονάδα Απεξάρτησης μας ενδιαφέρουν πολύ οι λόγοι που οδηγούν στον εθισμό στον τζόγο. Εκεί βρίσκουμε πολλά προβλήματα από την παιδική ηλικία, την οικογένεια και την εργασία»,

Διέξοδος 

Η αναζήτηση για βοήθεια και απεξάρτηση ήταν μονόδρομος και για τους δύο νέους που μίλησαν στην «Κ». Η αρχή όμως ήταν δύσκολη. Από τη μία το πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών τους «έκλεινε το μάτι», από την άλλη η Μονάδα Απεξάρτησης τους άνοιγε μία αγκαλιά, που τότε όμως έμοιαζε ξένη.

«Ο πατέρας μου όταν του είπα πως θέλω βοήθεια, μου είπε πως μπορώ να τα καταφέρω και μόνος μου. Ωστόσο εγώ ήξερα πως δεν μπορούσα καθώς μόλις είχα τελειώσει το στρατό και παρόλο που έκανα εκεί μία προσπάθεια, κύλησα ξανά.  Αύγουστο του 2021 απολύθηκα και τον Οκτώβριο ξεκίνησα εδώ ατομική ψυχοθεραπεία. Τον Φλεβάρη μπήκα σε ομάδα και τώρα σε ένα μήνα ολοκληρώνω το πρόγραμμα», λέει ο Χρήστος. 

Στην περίπτωση του Αντώνη οι γονείς του δεν γνωρίζουν πως ο ίδιος έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα 18 άνω. Ντρέπεται ακόμα να τους μιλήσει. Το γνωρίζει μόνο η σύντροφός του. «Στην αρχή είχα πάει σε μία άλλη ομάδα, στους ανώνυμους τζογαδόρους, για να απεξαρτηθώ. Δεν μου ταίριαξε όμως και τον Ιούλιο ήρθα εδώ όπου μπήκα πάλι σε ομάδα. Όμως υποτροπίασα. Ένιωθα πως δεν μπορούσα να απεξαρτηθώ σε ομάδα. Τώρα εδώ και ένα μήνα έχω επανέλθει πάλι και παρ΄όλο που την τελευταία εβδομάδα είμαι ξανά σε γκρουπ, νιώθω καλύτερα επειδή όλοι είναι κοντά στην ηλικία μου και έχουμε κοινά βιώματα».

«Ήμουν ένα βήμα πριν γίνω σαν κι αυτούς, απλά ήμουν πιο μικρός»

Ο Χρήστος θυμάται ότι στις πρώτες ψυχοθεραπείες είχε ανάμικτα συναισθήματα. «Όταν ξεκίνησα τις συνεδρίες και άκουγα μεγαλύτερους από μένα σε ηλικία που είχαν εθιστεί, έλεγα “πάλι καλά, εγώ είμαι και πιο νέος και δεν έχω περάσει όλα αυτά”. Έλεγα στον εαυτό μου “Δεν έχω κάνει κάποιο έγκλημα”. Στην πορεία όμως αισθανόμουν προβληματισμένος γιατί ήξερα πως ήμουν ένα βήμα πριν γίνω σαν κι αυτούς, απλά ήμουν πιο μικρός».

Ο Αντώνης, από την άλλη, για να ξεκινήσει θεραπεία στη Μονάδα έπρεπε να πει «αντίο» στην παρέα του. «Πλέον με τους φίλους μου δεν μιλάμε και δεν βγαίνουμε. Έπρεπε να ξεκόψω μαζί τους για να έρθω εδώ. Για να μπω στο πρόγραμμα δεν έπρεπε να παίζω και η παρέα μου δεν ήταν καλή επιρροή. Στην αρχή προσπαθούσα να βγαίνω μαζί τους και να απέχω, αλλά έβλεπα πως ήταν αδύνατο».

«Πρέπει να υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση από την Πολιτεία, ώστε να προλαμβάνουμε τον εθισμό και να μην φτάνουμε στο στάδιο της ανάγκη για απεξάρτηση».

Όπως μας αναφέρει η Διευθύντρια της Μονάδας, τις περισσότερες φορές οι θυσίες και οι δυσκολίες οδηγούν στην απεξάρτηση. «Τα παιδιά που έρχονται από δική τους επιλογή και έχουν σταθερή παρουσία, ολοκληρώνουν το πρόγραμμα. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το θέμα δεν είναι να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα, αλλά να μην εθιστούν εξαρχής. Θεωρώ πως τα πάντα ξεκινούν από την πρόληψη στα σχολεία και στην οικογένεια. Γι΄αυτό και πρέπει να υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση από την Πολιτεία, ώστε να προλαμβάνουμε τον εθισμό και να μην φτάνουμε στο στάδιο της ανάγκη για απεξάρτηση».

«Πλέον ο τζόγος για μένα είναι μία αρρώστια» 

Έναν μήνα πριν ολοκληρώσει το πρόγραμμα ο Χρήστος μας λέει ότι πια βλέπει τον τζόγο σαν μία αρρώστια. «Αυτή η ομάδα με βοήθησε κυρίως να γίνω πιο ανοιχτός και να μιλήσω για όσα βίωνα. Πλέον, νιώθω καλά και μου αρέσει η ομάδα μου. Είναι κάτι σαν ρουτίνα για μένα. Η αλήθεια είναι πως δεν θέλω να τελειώσει το πρόγραμμα και νιώθω περίεργα που θα ολοκληρωθεί. Μάλιστα, θα ήθελα να συνεχίσω εδώ πέρα αν μπορούσα. Ο ψυχολόγος της Μονάδας όμως μας πρότεινε να μείνουμε λίγο σε αποχή από κάποια ομάδα υποστήριξης μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οπότε αυτό θα κάνω».

Έχοντας μόλις μία εβδομάδα που ξεκίνησε ξανά, ο Αντώνης νιώθει αποφασισμένος να δώσει την μεγάλη μάχη από αυτή την πλευρά του δρόμου. «Κάτι που με αποτρέπει πάρα πολύ όταν σκέφτομαι να παίξω ξανά είναι ο πατέρας μου. Όταν ήξερε πως είχα εθιστεί, ήταν πάρα πολύ στεναχωρημένος και πιεσμένος. Επίσης θεωρώ πως το να ζητήσεις βοήθεια από τη Μονάδα 18 Άνω είναι πιο απλό απ΄ ότι φαίνεται. Σε αυτή τη δομή δεν υπάρχει κόμπλεξ. Ενώ στην αρχή φαίνεται πολύ δύσκολο, μετά παίρνει μία ροή. Νιώθεις νηφάλιος και καλά με τον εαυτό σου, κάτι που κανένας τζογαδόρος δεν έχει στη ζωή του».

Μονάδα Απεξάρτησης 18 Άνω

Ανοιχτή Γραμμή Βοήθειας – 2103617089