Ελένη Κοκκίδου: «Μια συνάντηση με τα νιάτα μου η Φλέρυ»

«Επαιζα στο πιάνο και τραγουδούσα τα κομμάτια του δίσκου. Εχοντας καλή αίσθηση της μουσικής, καταλάβαινα τη σημασία των τραγουδιών αυτών και την ιδιαιτερότητα της φωνής της Νταντωνάκη. Για μένα ήταν ένα ιερό πρόσωπο της ελληνικής μουσικής», λέει η Ελένη Κοκκίδου.

Καλοκαίρι του 1985 η Αθήνα ζει στον πυρετό της πρώτης Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Ενα από εκείνα τα βράδια των δεκάδων εκδηλώσεων σε κάθε γωνιά της πόλης, ο αρχαιολογικός χώρος της Ρωμαϊκής Αγοράς γέμισε από το ανυπόμονο κοινό που συγκεντρώθηκε για να ακούσει τη Φλέρυ Νταντωνάκη και τη Δήμητρα Γαλάνη. Ομως, η μούσα του «Μεγάλου Ερωτικού», τρομαγμένη από το πλήθος που αντίκρισε, εγκατέλειψε τη σκηνή. Είδε και έπαθε η Δήμητρα Γαλάνη να την πείσει να ξαναγυρίσει.

Σε λίγες ημέρες η Ελένη Κοκκίδου θα μας θυμίσει εκείνη τη βραδιά που έμελλε να είναι η τελευταία συναυλία της Νταντωνάκη, καθώς και τα νεανικά χρόνια αυτής της γυναίκας που μάγευε με τη φωνή της, τα χρόνια της Αμερικής όπου έφυγε για σπουδές 19 χρόνων, τους σταθμούς, τις πληγές της, τον κλονισμένο εσωτερικό της κόσμο.

«Το τραγούδι της Φλέρυς» είναι ο νέος μονόλογος που θα ερμηνεύσει από τις 8 Μαρτίου η ηθοποιός στο θέατρο «Σταθμός», ένα κείμενο του πεζογράφου Δημήτρη Οικονόμου σε σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη.

«Δεν γνώριζα τίποτα για τη Φλέρυ, παρά μόνο τη φωνή και τα τραγούδια της, λέει στην «Κ» η ηθοποιός. Οταν κυκλοφόρησε ο “Μεγάλος Ερωτικός” του Χατζιδάκι, ήμουν 12 ετών». Στο σπίτι της ο δίσκος έπαιζε διαρκώς στο πικάπ. Η μητέρα της, Αρετή Παπούλια, αγαπούσε το θέατρο και τη μουσική, είχε παίξει μάλιστα στην πρώτη μεταπολεμική ταινία με την Ελλη Λαμπέτη το 1946, γνώριζε τους Νίκο Γκάτσο, Οδυσσέα Ελύτη, Μάνο Χατζιδάκι, Μάριο Πλωρίτη και την έκανε να αγαπήσει βαθιά τις τέχνες.

«Επαιζα στο πιάνο και τραγουδούσα τα κομμάτια του δίσκου. Εχοντας καλή αίσθηση της μουσικής, καταλάβαινα τη σημασία των τραγουδιών αυτών και την ιδιαιτερότητα της φωνής της Νταντωνάκη. Για μένα ήταν ένα ιερό πρόσωπο της ελληνικής μουσικής. Γνώριζα μόνο ότι πήγε στην Αμερική όπου συνάντησε τον Χατζιδάκι».

«Εψαχνε την αγάπη»

«Η Φλέρυ είχε πει ότι “το κοινό δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά οι γονείς κι εμείς, ένα μικρό, ανυπεράσπιστο παιδί μπροστά τους”. Ενιωθε σαν να είναι ο πατέρας της και την κρίνει».

Για την παράσταση διάβασε συνεντεύξεις της και βέβαια είδε το βίντεο του Αντώνη Μποσκοΐτη. Η Ελένη Κοκκίδου λέει ότι κατανοεί πολλά από όσα βίωσε η Νταντωνάκη. Ακόμη και τον φόβο της για το κοινό; «Η Φλέρυ είχε πει ότι “το κοινό δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά οι γονείς κι εμείς, ένα μικρό, ανυπεράσπιστο παιδί μπροστά τους”. Ενιωθε σαν να είναι ο πατέρας της εκεί κάτω και την κρίνει. Ηταν πιεστικός, αυστηρός και ταυτόχρονα αδιάφορος. Νομίζω ότι αυτό που έψαχνε στη ζωή της ήταν η αγάπη. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν έφτιαξε καμία σχέση αγάπης με κανέναν άνδρα, τους φοβόταν».

Αραγε οι ρωγμές στην ψυχή αυτής της γυναίκας ξεκίνησαν από την τραυματική σχέση με τον πατέρα της; Πολυάσχολος ο Τώνης Παπαδαντωνάκης, σκηνοθέτης και παραγωγός, είχε το μυαλό του στα σενάρια και στις ταινίες του και, όταν πιεζόταν γύριζε σπίτι και σάπιζε στο ξύλο μάνα και κόρη. Ηταν αναμενόμενο να χωρίσουν. Ομως ένα βράδυ στην Κρήτη, όταν η Φλέρυ ήταν τεσσάρων χρόνων, έμεινε ανεξίτηλο. Τη μικρή κρατούσε για λίγες ημέρες ο πατέρας, όμως απορροφημένος σε ένα νέο σενάριο, όταν η τετράχρονη έβρεξε το βρακάκι της, την έβαλε πάνω στη φωτιά, θέλοντας να της μάθει τι θα πει αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία. «Ενιωθα τη ζέστη στο δέρμα μου, ούρλιαζα απ’ τον πόνο και την τρομάρα, τον παρακαλούσα να με αφήσει…» περιγράφει τη σκηνή στο έργο του ο συγγραφέας.

Η βία ήταν η αρχή των πάντων γι’ αυτή τη γυναίκα, λέει η ηθοποιός, υπογραμμίζοντας ότι κατανόησε «όσα έλεγε για τον πατέρα της και την πειθαρχία η Νταντωνάκη. Δεν βίωσα τέτοιες καταστάσεις, όμως είχα κι εγώ πατέρα αυστηρό και απαιτητικό που έζησε μια σχεδιασμένη ζωή στο μυαλό του και αυτό ζητούσε από μένα και τον γιο του: στόχους και οργάνωση για υψηλές επιδόσεις, πνευματικά και οικονομικά. Ενιωθα ότι υπολείπομαι και πάντα ζούσα κρυφά μια δεύτερη ζωή, τον φοβόμουν. Ομως έζησα την ευλογία να μου ζητήσει συγγνώμη. Δυο χρόνια πριν πεθάνει μου είπε “τώρα κατάλαβα τι παιδί ήσουν”. Η Φλέρυ δεν έζησε τη συγγνώμη και δεν ξέφυγε ποτέ απ’ αυτό. Επειτα βρέθηκε στην Αμερική, πήρε ουσίες, μπλέχτηκε, όμως πάντα η ελευθερία τής ήταν ζητούμενο».

Η Φλέρυ ζούσε πάνω απ’ τους ανθρώπους, η Ελένη Κοκκίδου είχε δύσκολη ζωή «μέχρι τα 40 μου που βρέθηκα κοντά στον θάνατο. Τότε είπα στον εαυτό μου “και που βλέπεις τον ήλιο να ανατέλλει είναι αρκετό”». Λέει ότι έχει ποιητική σχέση με τη ζωή και όταν η καθημερινότητα την πνίγει βρίσκει καταφύγιο στα βουνά και στο σπίτι της γιαγιάς της έξω από την Τρίπολη. Και η ηρωίδα που υποδύεται στη σκηνή αγαπούσε τη φύση. «Μόνο που η Νταντωνάκη δεν μπόρεσε να διαχειριστεί πολλά πράγματα. Προφανώς υπήρχε σαθρό υπόβαθρο και κατέληξε να μπαινοβγαίνει σε ψυχιατρεία, να ζει απομονωμένη».

Αναζητώντας τα κοινά τους σημεία βρήκε τα δικά της σκοτάδια και τις χαρές για να προσεγγίσει τον ρόλο. «Αν δεν είχα μια αισθητική εγγύτητα δεν θα έπαιζα τη Φλέρυ στη σκηνή». Φυσικά και τραγουδάει στην παράσταση. «Το τραγούδι για εκείνη ήταν λύτρωση, για μένα η βάση μου. Η Φλέρυ είναι μια συνάντηση με τα νιάτα μου, με αυτό που είμαι».

Μέχρι το Πάσχα γιατί μετά η Ελένη Κοκκίδου θα μπει στον κόσμο της Εκάβης του Ευριπίδη που θα ερμηνεύσει το καλοκαίρι στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία της Ιούς Βουλγαράκη. Οσο για την τηλεοπτική «Μουρμούρα», ολοκληρώνεται τον Ιούνιο. «Πέρασε πολύς χρόνος και κινδύνευε να γίνει ρουτίνα. Επρεπε να πάω παραπέρα», λέει με σιγουριά.