Διχάζει την ΕΕ η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας

Η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης διχάζει την ΕΕ, όπως φάνηκε στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup ,στην Στοκχόλμη.

Αν και το θέμα δεν βρισκόταν επίσημα στην ημερήσια διάταξη, η μεταρρύθμιση του Συμφώνου κυριάρχησε στις συζητήσεις των 20 υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης  στο περιθώριο της συνόδου. Κυριαρχεί και σήμερα στη συνάντηση των 27 στο Ecofin.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ βρέθηκε για άλλη μια φορά στο επίκεντρο της προσοχής, αφού οχυρώθηκε και πάλι πίσω από την σκληρή γραμμή, χαρακτηρίζοντας «ανεπαρκές» το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι δημοσιογράφοι ρώτησαν μάλιστα τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, εάν του αρέσει να παίζει τον σκληροπυρηνικό. Ο Λίντνερ αρνήθηκε αυτή την εκτίμηση. «Είμαι πάντα αισιόδοξος, φιλικός και ευγενικός», είπε γελώντας. Δεν έπεισε πάντως τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών  Μπρουνό Λεμέρ που δημόσια τον Λίντνερ ότι «εισάγει παλιές και αναποτελεσματικές ιδέες από την πίσω πόρτα». Κάποιος πρέπει να αναγνωρίσει τη νέα πραγματικότητα ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν εθνικά χρέη που υπερβαίνουν το 100% του ΑΕΠ και άλλα είναι κάτω από το 60%, είπε ο Λεμέρ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρόταση της Επιτροπής να συμφωνήσει σε σχέδια μείωσης του χρέους ειδικά για κάθε χώρα είναι σωστή. Ο Λεμέρ υποστήριξε ότι κάθε αυστηρός ετήσιος στόχος μείωσης αντιβαίνει στο πνεύμα της μεταρρύθμισης. Άλλωστε, η βασική ιδέα είναι να διαφοροποιηθούν οι προδιαγραφές σε εθνικό επίπεδο. «Είμαστε αυστηρά ενάντια σε κάθε αυτόματο κανόνα για μείωση του χρέους ή του ελλείμματος», είπε. Κάτι τέτοιο θα ήταν «μη αποτελεσματικό».

Περισσότερα περιθώρια

Λόγω των υψηλών επιπέδων χρέους μετά την πανδημία, η Επιτροπή θέλει να δώσει στα κράτη περισσότερα περιθώρια. Υπάρχουν φόβοι ότι τα υπερβολικά αυστηρά μέτρα λιτότητας θα μπορούσαν να βυθίσουν ορισμένες υπερχρεωμένες χώρες σε ύφεση. Ως εκ τούτου, η αρχή θέλει να συμφωνηθεί ένα εξατομικευμένο τετραετές σχέδιο μείωσης του χρέους με κάθε χώρα ,που θα λαμβάνει υπόψη τα εθνικά οικονομικά χαρακτηριστικά. Ο Λίντνερ, από την άλλη, επιμένει σε ελάχιστους ενιαίους, μετρήσιμους κανόνες για όλους.

Το αίτημα του Λίντνερ ότι οι υπερχρεωμένες χώρες πρέπει να μειώνουν το ποσοστό χρέους τους κατά τουλάχιστον 1% κάθε χρόνο δεν συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο. Αντίθετα, η Επιτροπή πρότεινε μόνο ότι τα κράτη πρέπει να μειώσουν τα ελλείμματά τους κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως εάν υπερβούν το όριο του 3% στο έλλειμμα επί του ΑΕΠ.

Δεν πείθεται ο Λίντνερ

Αυτή η παραχώρηση δεν αρκεί για τον Λίντνερ, ζητά περαιτέρω αυστηροποίηση. Το προσχέδιο της Κομισιόν είναι «μόνο ένα πρώτο βήμα», είπε στη Στοκχόλμη. Περιέχει «θετικά σήματα προς την κατεύθυνση της γερμανικής θέσης», αλλά απαιτούνται περαιτέρω προσθήκες.
Αρκετοί υπουργοί Οικονομικών εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι επιτέλους υπήρξε ένα συγκεκριμένο σχέδιο νόμου για το οποίο έπρεπε να διαπραγματευτούν. «Είναι μια καλή αρχή για διαπραγματεύσεις ,όταν όλοι είναι λίγο δυσαρεστημένοι», δήλωσε η Σουηδή υπουργός Οικονομικών Ελίζαμπεθ Σβάντεσον, η οποία ασκεί σήμερα την προεδρία του Συμβουλίου.

Συμβιβασμός ως το τέλος του χρόνου;

Οι 27 υπουργοί Οικονομικών θέλουν να βρουν συμβιβασμό μέχρι το τέλος του έτους. Στη συνέχεια, το Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να τεθεί και πάλι σε ισχύ σε μεταρρυθμισμένη μορφή, αφού είχε ανασταλεί από την αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού τον Μάρτιο του 2020. Η μεταρρύθμιση αφορά το ερώτημα πόσο γρήγορα πρέπει τα κράτη να μειώσουν τα επίπεδα του χρέους τους στο επιτρεπόμενο όριο του 60% του ΑΕΠ . Οι Βρυξέλλες είναι αισιόδοξες για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων παρά την απόρριψη της Γερμανίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελπίζει να καταλήξει σε συμφωνία για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφέτος. «Γνωρίζουμε ότι δεν είναι εύκολο, αλλά είναι απαραίτητο και έχουμε μια βάση για να επιτευχθεί συναίνεση», διαβεβαίωσε ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι.

Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, που παρακολούθησε τη σύνοδο του Eurogroup , είπε ότι « η προτεινόμενη μεταρρύθμιση  του Συμφώνου είναι καλή». Η Κριστίν Λαγκάρντ, από την πλευρά της, καλωσόρισε «με ικανοποίηση» ότι η μεταρρύθμιση κινείται προς μεγαλύτερη εθνική συμμετοχή και ενθάρρυνε τους 27 να καταλήξουν σε συμβιβασμό «το συντομότερο δυνατό». Είναι ένα «ρεαλιστικό» έγγραφο και ευνοεί μια «διαρκή και σταδιακή» μείωση του χρέους, είπε η Λαγκάρντ. Υπογράμμισε «το γεγονός ότι φιλοδοξεί να αποκτήσει μεγαλύτερη εθνική ιδιοκτησία. Υπάρχει έντονη εστίαση στο υψηλό χρέος και στοχεύει στη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις». Η Λαγκάρντ πρόσθεσε ότι η ΕΚΤ «εκτιμά το γεγονός ότι η πρόταση ενσωματώνει μια ισχυρότερη εφαρμογή των κανόνων σε σύγκριση με το προηγούμενο σύμφωνο και η εφαρμογή είναι απαραίτητη». Το νέο Σύμφωνο «θα είναι προφανώς το αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού που θα επιτευχθεί το συντομότερο δυνατό, καθώς ο χρόνος είναι ουσιαστικός» και «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να βοηθήσουμε με αυτή την έννοια».

Η ισπανική προεδρία

Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της διαπραγμάτευσης θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της ισπανικής προεδρίας της ΕΕ, το δεύτερο εξάμηνο. Η πρώτη Αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνηση και Υπουργός Οικονομικών, Νάντια Καλβίνο, υποσχέθηκε να «κάνει ό,τι είναι δυνατόν» για να προχωρήσει σε αυτή τη διαδικασία. «Η γερμανική άποψη είναι γνωστή. Είναι ένα περίπλοκο θέμα και δεν πρέπει να εκπλήσσεται κανείς που υπάρχουν αποκλίσεις», τόνισε η Καλβίνο.

Η Κομισιόν  έχει ήδη ανακοινώσει ότι σκοπεύει να δώσει επιεικείς αξιολογήσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς για το 2024. Το Σύμφωνο Σταθερότητας παρέχει μια ορισμένη διακριτική ευχέρεια. Από την άποψη της Επιτροπής, θα ήταν επομένως προς το συμφέρον και της Γερμανίας να εγκρίνει γρήγορα νέους κανόνες που είναι ευκολότερο να επιβληθούν. Εάν η Γερμανία, ως η πιο ισχυρή χώρα της ΕΕ, πάρει  στα σοβαρά την ευθύνη της για την Ευρώπη και η κυβέρνηση Σολτς τον  ισχυρισμό της ως «προοδευτικό συνασπισμό», θα έπρεπε στην πραγματικότητα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των μεταρρυθμίσεων. Θα πειστεί όμως ο Λίντνερ; Πολύ δύσκολο.