Χρέη πολλών δισεκατομμυρίων μένουν αρρύθμιστα

Εκτός ευνοϊκών ρυθμίσεων οφειλών τίθενται εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμα χρέη δεκάδων δισ. ευρώ προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η κυβέρνηση, ενώ μπορούσε, επέλεξε να μην προχωρήσει σε μια γενικευμένη ρύθμιση 120 μηνιαίων δόσεων στην οποία θα ήταν δυνατό να ενταχθούν όλοι ανεξαιρέτως οι οφειλέτες παλαιών και νέων χρεών, με ευνοϊκούς όρους, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν αξιοπρεπώς στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους και να επανέλθουν σε μια κανονικότητα συνέπειας, μετά από 12 χρόνια αλλεπάλληλων οικονομικών κρίσεων.

Ανώτατο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ανέφερε χθες σε συνομιλητές του -οι οποίοι τον ρώτησαν γιατί η κυβέρνηση δεν συμφώνησε με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και δεν αποφάσισε να νομοθετήσει μια γενικευμένη ευνοϊκή ρύθμιση 120 δόσεων για όλους τους οφειλέτες- ότι «δεν προτείναμε καν να συμφωνηθεί μια τέτοια ρύθμιση, διότι εμείς δεν είμαστε υπέρ των γενικευμένων ρυθμίσεων, καθώς αυτές επηρεάζουν αρνητικά την κουλτούρα των πληρωμών».

Τα «θύματα» των κρίσεων

Ουσιαστικά, υιοθετώντας αυτή τη λογική, αποκλείστηκαν από το δικαίωμα της τμηματικής αποπληρωμής των οφειλών σε πολλές μηνιαίες δόσεις στην πλειονότητά τους τα θύματα των οικονομικών κρίσεων των τελευταίων 12 ετών, δηλαδή εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να εντάξουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους στις προηγούμενες έκτακτες ρυθμίσεις των «120 δόσεων», των ετών 2019 και 2020, καθώς οι ρυθμίσεις εκείνες προέβλεπαν αυστηρά κριτήρια υπαγωγής, τα οποία περιόριζαν σημαντικά, εν τέλει, τον αριθμό των μηνιαίων δόσεων πολύ κάτω από τις 120, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα ποσά τους σε επίπεδα μη εξυπηρετήσιμα.

Όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι μένουν και πάλι «εκτός νυμφώνος» και βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με επώδυνες επιλογές, όπως οι κατασχέσεις και η πτώχευση.

Ποιοι μένουν «έξω»

Οι ανακοινώσεις που έκαναν στις αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι υπουργοί Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και Κωστής Χατζηδάκης αποκλείουν όσους έχουν αρρύθμιστα εξαρχής χρέη, που δημιουργήθηκαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2021, από το δικαίωμα ευνοϊκής ρύθμισης των υπέρογκων οφειλών τους και τους οδηγούν σε οριστικό οικονομικό μαρασμό και αποκλεισμό από τη δυνατότητα να παράγουν εκ νέου εισοδήματα. Οι νέες ρυθμίσεις που εξαγγέλθηκαν αφορούν μόνο όσους φορολογούμενους είχαν ενταχθεί στις ρυθμίσεις των «120 δόσεων» των ετών 2019 και 2020 ή και στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων του 2021 για τα «κορονο-χρέη» αλλά δεν κατάφεραν να τις τηρήσουν και τις έχασαν.

Οι νέες ρυθμίσεις αφορούν επίσης όσους φορολογούμενους εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις εκείνες και παραμένουν μέχρι σήμερα συνεπείς στην πληρωμή των δόσεων, αλλά φορτώθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2021 με νέα χρέη τα οποία είτε τακτοποίησαν με πάγιες ρυθμίσεις των 24 ή των 48 δόσεων, είτε άφησαν αρρύθμιστα. Αφορούν, τέλος, τους ελάχιστους οι οποίοι δεν είχαν ληξιπρόθεσμα χρέη την 1η Νοεμβρίου 2021, αλλά μετά την ημερομηνία αυτή φορτώθηκαν με χρέη που δεν κατάφεραν να εξοφλήσουν εμπρόθεσμα. Μόνο αυτές οι κατηγορίες οφειλετών ευνοούνται, ενώ όλοι οι υπόλοιποι, με ληξιπρόθεσμα χρέη που βεβαιώθηκαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2021 και παρέμειναν από τότε που δημιουργήθηκαν μέχρι σήμερα αρρύθμιστα, δεν έχουν καμία δυνατότητα ευνοϊκής ρύθμισης των οφειλών τους σε πολλές δόσεις, ώστε να πάρουν βαθιές οικονομικές «ανάσες.

Ενώπιον κατασχέσεων και διώξεων

Η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων που παραμένουν εκτός της δυνατότητας ευνοϊκών ρυθμίσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών τους υπόκεινται αυτή τη στιγμή σε πολύ αυστηρά μέτρα περιορισμού της οικονομικής τους ελευθερίας. Πιο συγκεκριμένα τα αυστηρά αυτά μέτρα προβλέπουν δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών, αδυναμία λήψης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τη διενέργεια σημαντικών οικονομικών συναλλαγών, όπως για παράδειγμα πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων, κατασχέσεις εισοδημάτων και καταθέσεων.

Επιπλέον θα πρέπει να σημειωθεί ότι όσοι οφείλουν ποσά πάνω από 100.000 ευρώ αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις και κυρώσεις που κυμαίνονται από ποινές φυλάκισης 1 έτους μέχρι και ποινές κάθειρξης 10 ετών, ανάλογα με το οφειλόμενο ποσό. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) επί συνόλου 113,4 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση τα 87,11 δισ. ευρώ θεωρούνται εύκολα ή δύσκολα εισπράξιμα. Εξ αυτών των ληξιπρόθεσμων όμως είναι ρυθμισμένα μόλις 5,3 δισ. ευρώ ή το 6% του θεωρούμενου ως εισπράξιμου υπολοίπου.

Από το ρυθμισμένο ποσό των 5,3 δισ. ευρώ, το 36,4% (1,932 δισ. ευρώ) προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 5.001-50.000 ευρώ, ενώ το 26,2% προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 50.001-300.000 ευρώ. Επιπλέον, από το σύνολο των 4.094.981 οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, σχεδόν οι μισοί, δηλαδή 2.045.763, έχουν αρρύθμιστα ληξιπρόθεσμα χρέη και εξ αυτών 1.406.550 ήδη έχουν τεθεί υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, δηλαδή έχουν υποστεί δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών, κατασχέσεις καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιών.