Αγορά ενέργειας: Τι ζητεί η Αθήνα από τις Βρυξέλλες λίγο πριν τις κάλπες

Παράταση της ισχύος των έκτακτων μέτρων στην αγορά ενέργειας  (και δη του μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών στην χονδρεμπορική αγορά που «εκπνέει»  στα τέλη Ιουνίου) θα ζητήσει η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.  Όπως τόνισαν μιλώντας προς τη «Ν» αρμόδιες πηγές με γνώση του ζητήματος, η εξέλιξη αυτή έρχεται  σε συνέχεια της πρωτοβουλίας των κυβερνήσεων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας να ζητήσουν από την Κομισιόν παράταση της λεγόμενης «Ιβηρικής εξαίρεσης» (πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου) έως τα τέλη Δεκεμβρίου.

Η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον στη συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ άφησε να εννοηθεί ότι οι Βρυξέλλες έχουν ήδη δώσει ανεπισήμως το «πράσινο φως», με τα ισπανικά ΜΜΕ να κάνουν λόγο για ειλημμένη απόφαση. Το παράδειγμα της  Μαδρίτης και της Λισαβόνας προτίθεται να το ακολουθήσει και η Αθήνα, με τη διάρκεια της παράτασης να αποτελεί αντικείμενο των διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσουν με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν.

Κατά τα άλλα, κατά τη χθεσινή Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας επετεύχθη πολιτική  συμφωνία για 12μηνη παράταση  του μέτρου της μείωσης κατανάλωσης αερίου κατά 15% -κατά την περίοδο 1 Απριλίου 2023 έως 31 Μαρτίου 2024-   ώστε Ευρώπη να είναι προετοιμασμένη και για τον επόμενο χειμώνα στην περίπτωση διαταραχής των συνθηκών εφοδιασμού των κρατών –μελών. Όπως τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, η Ελλάδα έχει πέτυχε  μείωση  της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 28,4% από τον Αύγουστο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ποσοστό υψηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ (19,3%).

Ο κ. Σκρέκας εξειδίκευσε επίσης την πρόταση για ενίσχυση των ευρωπαϊκών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας που είχε πρωτοπαρουσιάσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Σύνοδο Κορυφής της προηγούμενης εβδομάδας, με στόχο την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης. Η πρόταση διαρθρώνεται σε τέσσερις  πυλώνες:

1.      Ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ευρώπης.

2.      Αναβάθμιση του δικτύου στα Δυτικά Βαλκάνια, ως διαδρόμου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

3.      Περαιτέρω απλοποίηση της αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ.

4.      Δημιουργία ενός ειδικού επενδυτικού μηχανισμού που θα παρέχει χρηματοδότηση για τους σκοπούς αυτούς.

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε, 14 χώρες-μέλη της ΕΕ  εξέφρασαν τη στήριξή τους στην ελληνική πρόταση (Κύπρος, Μάλτα, Ρουμανία, Γαλλία, Πολωνία, Βουλγαρία, Κροατία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία, Σλοβενία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Βέλγιο), με την κ. Σίμσον να αφήνει ανοιχτό το θέμα της αύξησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για έργα διασυνοριακών διασυνδέσεων (μέσω των ευρωπαϊκών ταμείων όπως το Connecting Europe Facility- CEF), εάν υπάρχει πολιτική βούληση από τις εθνικές κυβερνήσεις προς την κατεύθυνση αυτή.

Οι 28 Υπουργοί Ενέργειας τοποθετήθηκαν χθες για πρώτη φορά επί της πρότασης της Κομισιόν για την αναθεώρηση του σχεδιασμού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, με τον υπουργό ΠΕΝ να επισημαίνει στην παρέμβασή του ότι απαιτούνται πιο τολμηρά μέτρα από τις στοχευμένες αλλαγές που εισηγούνται οι Βρυξέλλες,  ώστε να επιτευχθεί «δομικός μετασχηματισμός» στο σημερινό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, εστιάζοντας στην αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και την ενίσχυση των επενδύσεων σε ΑΠΕ και αποθήκευση.

Σημειώνεται τέλος ότι χθες επετεύχθη συμφωνία επί της αρχής για τον Κανονισμό για το υδρογόνο και τα ανανεώσιμα αέρια, ενώ οι Υπουργοί δεσμεύθηκαν στο να αναζητήσουν νομική οδό για να σταματήσουν τις εισαγωγές ρωσικού LNG στην ΕΕ, οι οποίες αυξήθηκαν το 2022 σε 22 δις κυβικά μέτρα (bcm) από 16 bcm το 2021.