4 στους 10 φορολογούμενους προσφεύγουν στη δικαιοσύνη – Πόσοι δικαιώνονται

Το 26,75% των φορολογουμένων που κατέθεσαν το 2022 προσφυγές στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της ΑΑΔΕ, για να αμφισβητήσουν αποφάσεις επιβολής φόρων και προστίμων που εκδόθηκαν σε βάρος τους από τις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα, δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς και γλίτωσαν από την πληρωμή σημαντικών ποσών.

Συνολικά, καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετούς περιόδου 20132022 κατά την οποία λειτούργησε η ΔΕΔ το ποσοστό των φορολογουμένων που δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς από τη συγκεκριμένη υπηρεσία ανέρχεται σε 23,8%. Από την άλλη πλευρά, το 40,72% των φορολογουμένων που έχουν προσφύγει στη ΔΕΔ αναγκάστηκαν να προσφύγουν στη συνέχεια στα διοικητικά δικαστήρια, καθώς οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της η ΑΑΔΕ:

Το 2022 υποβλήθηκαν στη ΔΕΔ 7.862 ενδικοφανείς προσφυγές, εκ των οποίων περαιώθηκαν οι 7.363. Από τις περαιωθείσες αυτές προσφυγές οι 1.970 (ποσοστό 26,75%) έγιναν μερικώς ή ολικώς δεκτές, οι 4.778 απορρίφθηκαν αφού εξετάστηκαν, οι 21 τέθηκαν στο αρχείο λόγω παραίτησης των προσφυγόντων και οι 594 απορρίφθηκαν σιωπηρώς, επειδή εξέπνευσε η 4μηνη προθεσμία εξέτασης. Συνολικά, οι απορριφθείσες προσφυγές ανήλθαν σε 5.372 και αντιστοιχούν σε ποσοστό 72,96% των υποβληθεισών.

Τη δεκαετία 2013-2022 υποβλήθηκαν στη ΔΕΔ 81.682 ενδικοφανείς προσφυγές εκ των οποίων περαιώθηκαν οι 77.892. Από τις περαιωθείσες αυτές προσφυγές οι 18.607 (ποσοστό 23,88%) έγιναν μερικώς ή ολικώς δεκτές, οι 40.899 απορρίφθηκαν αφού εξετάστηκαν, οι 610 τέθηκαν στο αρχείο λόγω παραίτησης των προσφυγόντων και οι 14.670 απορρίφθηκαν σιωπηρώς, επειδή εξέπνευσε η 4μηνη προθεσμία εξέτασης. Συνολικά, οι απορριφθείσες προσφυγές ανήλθαν σε 55.569 και αντιστοιχούν σε ποσοστό 71,34% των προσφυγών που περαιώθηκαν.

Το 2022, οι απορριπτικές αποφάσεις της ΔΕΔ που προσβλήθηκαν με προσφυγές στα διοικητικά δικαστήρια ανήλθαν σε 4.132, ενώ συνολικά στη δεκαετία 2013-2022 οι απορριπτικές αποφάσεις της ΔΕΔ για τις οποίες ασκήθηκαν δικαστικές προσφυγές ανήλθαν σε 30.622. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι το πρόβλημα της συσσώρευσης δεκάδων χιλιάδων εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια της χώρας εξακολουθεί να υπάρχει παρά τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας των φορολογουμένων να υποβάλλουν ενδικοφανείς προσφυγές στη ΔΕΔ.

Κι αυτό διότι χιλιάδες φορολογούμενοι θεωρούν ότι και η ΔΕΔ τους αδίκησε και αποφασίζουν να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την ανατροπή των πράξεων της Φορολογικής Διοίκησης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Στις 30.622 ενδικοφανείς προσφυγές για τις οποίες οι αποφάσεις προσβλήθηκαν στα διοικητικά δικαστήρια περιλαμβάνονται και ολικώς και μερικώς απορριφθείσες. Και αυτό διότι υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που δεν ικανοποιήθηκαν από τις αποφάσεις της ΔΕΔ, επειδή δεν έκαναν δεκτά όλα τα αιτήματά τους αλλά μόνο ορισμένα.

Πάντως, χωρίς τη συμβολή της ΔΕΔ, οι προσφυγές στα φορολογικά δικαστήρια θα ήταν δεκάδες χιλιάδες περισσότερες.

Μόνιμη Επιτροπή Εξωδικαστικής Επίλυσης Διαφορών

Με δεδομένη τη συνέχιση της συσσώρευσης μεγάλου αριθμού φορολογικών υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα προχωρήσει σε μία ακόμη προσπάθεια αποσυμφόρησης των δικαστηρίων, θεσμοθετώντας τη μονιμοποίηση της Επιτροπής Εξωδικαστικής Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, η οποία συστάθηκε εκτάκτως και προσωρινά με νόμο του 2020.

Η Επιτροπή αυτή έχει την αρμοδιότητα ακόμη και να διαγράφει πλήρως ποσά φόρων, προστίμων, προσαυξήσεων και τόκων που επιβλήθηκαν σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες, εφόσον κρίνει ότι, με βάση την ήδη υφιστάμενη νομολογία, η οποία έχει διαμορφωθεί με βάση προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις επί παρομοίων υποθέσεων, το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλλει φόρους και άλλες πρόσθετες επιβαρύνσεις, κατόπιν φορολογικού ελέγχου, έχει υποπέσει σε παραγραφή ή εφόσον διαπιστώσει ότι οι καταλογισμοί έγιναν εσφαλμένα λόγω πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης.

Επιπλέον, η Επιτροπή αυτή έχει το δικαίωμα να μειώνει τα ποσά των πρόσθετων φόρων, των τόκων, των προσαυξήσεων και των προστίμων που έχουν επιβληθεί σε φορολογούμενους, εφόσον κρίνει ότι τα ποσά αυτά καταλογίστηκαν εσφαλμένα, λόγω αριθμητικού λάθους ή εφόσον διαπιστώνει ότι πρέπει να εφαρμοστεί αναδρομικά ευμενέστερη φορολογική κύρωση. Προσφυγές φορολογουμένων στην Επιτροπή, οι οποίες συνοδεύονται από αιτήματα μόνο για μειώσεις των καταλογισθέντων ποσών πρόσθετων φόρων, τόκων, προσαυξήσεων και προστίμων γίνονται επίσης δεκτές. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή δεν διαγράφει ολοσχερώς ή απλώς μειώνει τα καταλογισθέντα ποσά απαιτεί από τους προσφυγόντες φορολογουμένους να εξοφλήσουν τα «κουρεμένα» ποσά, πληρώνοντας άμεσα το 30% ως προκαταβολή και εξοφλώντας το υπόλοιπο 70% είτε εφάπαξ με έκπτωση 75% είτε σε 2 έως 24 μηνιαίες δόσεις με εκπτώσεις από 35% έως 65%.

Οι υποθέσεις που μπορούν να παραπεμφθούν στην Επιτροπή Εξωδικαστικής Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών είναι αυτές που εκκρεμούν ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.